تبیان، دستیار زندگی

دانستنی‌های حقوقی

مجازات توهین و افترا در قوانین و مقررات 1

هرکس به صورت کتبی یا شفاهی دیگری را تحقیر کند و یا الفاظ و عباراتی را که باعث خفت و خواری دیگری می‌شود، منتشر نماید، به حبس از یک تا شش ماه محکوم ‌می‌شود.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : صفورا صیرفی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
توهین
افزایش سطح خشونت اجتماعی و کاهش سطح تحمل افراد، آسیب‌های فراوانی از جمله‌ اشاعه‌ی حرمت‌شکنی در جامعه به همراه دارد.

"توهین" در لغت به معنای اهانت، بی‌حرمتی، خوار و خفیف کردن و در اصطلاح حقوقی؛ به معنای تحقیر مخاطب و به آبرو و حیثیت فرد خدشه وارد کردن است. در این میان باید توجه داشت که رفتار ارتکابی باید طوری باشد که عرف آن را توهین تلقی کند و هر رفتار خلاف اخلاقی توهین تلقی نمی‌شود، تشخیص این امر با مقامات قضایی و با در نظر گرفتن موقعیت و منزلت اجتماعی فرد و عرف محل است.

توهین به افراد عادی، توهین ساده و توهین به مقامات و شخصیت‌های والا از جمله مقامات سیاسی و توهین به صاحبان حِرَف و مشاغل خاص ، توهین مشدد محسوب شده و مجازاتش بیشتر است.

مجازات توهین به مقدسات اسلام و یا هر یک از انبیاء، ائمه اطهار(ع) و یا حضرت صدیقه طاهره(س) اگر مشمول حکم‌ ساَب‌النبی (اعدام) نباشد،  حبس از  1 تا 5 سال است.



توهین باید روشن و معلوم باشد و مفهوم آن مبهم نباشد به طوری که برداشت همگان از آن یکسان بوده و تردیدی در معنی آن نباشد. به عنوان مثال، وقتی می‌گوییم روی فلانی نمی‌توان حساب کرد، دو معنی به ذهن متواتر می‌شود، یک معنی آن یعنی فلانی فرد بی‌مسئولیتی است و دیگری یعنی سرش شلوغ است و فرصت ندارد. عبارت مبهم، توهین محسوب نمی‌شود.

مخاطب توهین باید مشخص باشد. در غیر این صورت، عمل توهین محسوب نمی‌شود، اشخاص حقوقی را نمی‌توان آسیب‌دیده از جرم توهین به حساب آورد مگر آنکه اقدام مرتکب را بتوان توهین به اعضای حقیقی (افراد) آن دانست یا اینكه قانونگذار در این خصوص حکم خاصی مقرر کرده باشد. (1)

توهین به صورت ترک فعل محقق نمی‌شود مگر در مورد نظامیان که در مواردی احترام نگذاشتن به مافوق می‌تواند توهین محسوب شود.
ماده 608 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی، در این خصوص مقرر می‌دارد: "توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک چنانچه موجب حد قذف نباشد به مجازات شلاق تا (۷۴) ضربه و یا پنجاه هزار‌تا یک میلیون ریال جزای نقدی خواهد بود."

هر کس به حضرت امام خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی رضوان‌ا… علیه و مقام معظم رهبری به نحوی از انحاء اهانت نماید به حبس‌از شش ماه تا دو سال محکوم خواهد شد."



ماده 609 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی: "هر کس با توجه به سِمَت، یکی از روسای سه قوه یا معاونان رئیس جمهوری یا وزرا یا یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی یا‌نمایندگان مجلس خبرگان یا اعضای شورای نگهبان یا قضات یا اعضای دیوان محاسبات یا کارکنان وزارتخانه‌ها و مؤسسات و شرکتهای دولتی و‌شهرداریها در حال انجام وظیفه یا به سبب آن توهین نماید به سه تا شش ماه حبس و یا تا (۷۴) ضربه شلاق و یا پنجاه هزار تا یک میلیون ریال جزای‌نقدی محکوم می‌شود."

ماده 700 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی: "هر کس با نظم یا نثر یا به صورت کتبی یا شفاهی کسی را هجو کند و یا هجویه (توهین‌آمیز) را منتشر نماید به حبس از یک تا شش ماه محکوم ‌می‌شود."

توهین به مقدسات و مقامات

مستند ماده 513 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی: "هر کس به مقدسات اسلام و یا هر یک از انبیاء عظام یا ائمه اطهار(ع) یا حضرت صدیقه طاهره(س) اهانت نماید اگر مشمول حکم‌ ساَب‌النبی باشد اعدام می‌شود و در غیر این صورت به حبس از یک تا پنج سال محکوم خواهد شد."

مطابق ماده 514 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی: هر کس به حضرت امام خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی رضوان‌ا… علیه و مقام معظم رهبری به نحوی از انحاء اهانت نماید به حبس‌از شش ماه تا دو سال محکوم خواهد شد."

مجازات ایجاد مزاحمت برای نوامیس 

مطابق ماده 619 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی: هر کس در اماکن عمومی یا معابر متعرض یا مزاحم اطفال یا زنان بشود یا با الفاظ و حرکات مخالف شئون و حیثیت به آنان توهین نماید‌ به حبس از دو تا شش ماه و تا (۷۴) ضربه شلاق محکوم خواهد شد.

ماده 517 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی: "هر کس علناً نسبت به رئیس کشور خارجی یا نماینده سیاسی آن که در قلمرو خاک ایران وارد شده است توهین نماید به یک تا سه ماه‌حبس محکوم می‌شود مشروط به اینکه در آن کشور نیز در مورد مذکور نسبت به ایران معامله متقابل بشود."

علنی بودن توهین تنها در مورد توهین به رئیس کشور خارجی یا نماینده سیاسی شرط است و در سایر موارد لزومی ندارد توهین علنی باشد تا جرم انگاشته شود.

پی‌نوشت:
1_ مجازات‌ توهین به افراد، مسئولان و ضابطان قضایی، پایگاه خبری تحلیلی تابناک