دانستنیهای پس از طلاق
حذف نام همسر اول از شناسنامه
پس از ثبت رسمی ازدواج دوم، زن یا مرد میتوانند برای دریافت شناسنامه المثنی، بدون درج نام همسر سابق اقدام کنند. شاید این نکتهای است که بسیاری از آن بیاطلاع هستند.
ازدواج یکی از وقایع مهم زندگی هر فردی است، به تبع اگر ازدواج دائم باشد حتما باید ثبت شود و ثبت ازدواج موقت نیز در مواردی که زوجه باردار شود، در صورت توافق طرفین، و در صورتیکه شرط ضمن عقد شده باشد، الزامی است. (ماده 21 قانون حمایت از خانواده)
مطابق ماده 49 حمایت از خانواده، عدم ثبت ازدواج دائم، طلاق یا فسخ نکاح عواقب کیفری به همراه دارد؛ چنان چه مردی بدون ثبت در دفاتر رسمی به ازدواج دائم، طلاق یا فسخ نکاح یا پس از رجوع تا یک ماه از ثبت آن خودداری یا در مواردی که ثبت نکاح موقت الزامی است از ثبت آن امتناع کند، ضمن الزام به ثبت واقعه، به پرداخت جزای نقدی درجه پنج (بیش از دو سال تا 5 سال) و یا حبس تعزیری درجه هفت (بیش از 3 ماه تا 6 ماه) محکوم میشود. این مجازات در مورد مردی که از ثبت انفساخ نکاح و اعلام بطلان نکاح یا طلاق استنکاف کند نیز مقرر است.
با همه این موارد در حالی که ازدواج منجر به طلاق شود، همانقدر که پیش از این، ثبت این واقع حائز اهمیت مینمود، بعد از وقوع طلاق دختر و پسر میمانند با شناسنامههایی که نام همسر قبلی در آن درج شده است. حال چه باید کرد؟ ازدواجی که منتهی به متارکه شده و جوانانی که مایل نیستتند نام همسر سابق را یدک بکشند.
قانون در اینباره راه حلی را در نظر گرفته است. اگر در هنگام طلاق زوجه همچنان باکره باشد، با ارائه مدارک دال بر دوشیزگی (گواهی پزشکی قانونی) به اداره ثبت احوال مراجعه کرده و اداره ثبت احوال مبادرت به حذف نام طرفین از شناسنامه مینماید.
اگر برای بار دوم، زوج دوشیزهای را طلاق دهد دیگر نمیتواند تا قبل ازدواج مجدد نام او را از شناسنامه حذف کند. در این موارد بعد از ثبت ازدواج دوم، در صورت تعویض شناسنامه نسبت حذف ازدواج و طلاق قبلی اقدام میشود.
زنانی که ازدواج دوم و سوم دارند و نیز افرادی که ازدواج اولشان است اما باکره نیستند، نمیتوانند از این مقرره استفاده کنند. (1)
اگر طلاق بعد از مواقعه باشد، زوج و زوجه، تنها بعد از ثبت رسمی ازدواج دوم و ثبت در شناسنامه، میتوانند درخواست حذف نام همسر قبلی را داشته باشند.
سازمان ثبت احوال در بخش نامه ۴۳۲۰/۱ مورخ ۱۳۷۰/۱۰/۱۴ فقط در المثنای شناسنامه زن در صورت مدخوله نبودن، ازدواج و طلاق سابق را حذف می کرد و اگر زوج برای تعویض شناسنامه به استناد حکم دادگاه مراجعه می کرد درخواست او را نمی پذیرفتند اما این بخش نامه بر طبق دادنامه شماره ۱۸۳ مورخ ۸۱/۶/۱۰ هیات عمومی دیوان عدالت اداری ابطال گردیده است.
در ازدواج اول این موضوع با ارجاع زوجه به پزشکی قانونی و دریافت گواهی بکارت قابل اثبات است. اما در ازدواج دوم و این که آیا طلاق بعد یا قبل از رابطه واقع شده و ملاک تشخیص به چه صورت است اختلاف نظر وجود دارد، بیشتر دادگاه های خانواده غیر مدخوله را صرفا دوشیزه در نظر میگیرند.(3)
بعضی از ازدواجها با فریب صورت میگیرد و از مصادیق فریب در ازدواج محسوب میشوند، مانند اینکه دختر یا پسر خود را مجرد معرفی کرده در حالی سابقا ازدواج کرده یا در حال حاضر متاهل هستند، که گواهی تجرد در این زمینه کمکی شایانی میکند.
2_ قانون حذف نام همسر از شناسنامه چیست؟، گروه وکلای پارسای
مطابق ماده 49 حمایت از خانواده، عدم ثبت ازدواج دائم، طلاق یا فسخ نکاح عواقب کیفری به همراه دارد؛ چنان چه مردی بدون ثبت در دفاتر رسمی به ازدواج دائم، طلاق یا فسخ نکاح یا پس از رجوع تا یک ماه از ثبت آن خودداری یا در مواردی که ثبت نکاح موقت الزامی است از ثبت آن امتناع کند، ضمن الزام به ثبت واقعه، به پرداخت جزای نقدی درجه پنج (بیش از دو سال تا 5 سال) و یا حبس تعزیری درجه هفت (بیش از 3 ماه تا 6 ماه) محکوم میشود. این مجازات در مورد مردی که از ثبت انفساخ نکاح و اعلام بطلان نکاح یا طلاق استنکاف کند نیز مقرر است.
اگر در هنگام طلاق زوجه همچنان باکره باشد، با ارائه مدارک دال بر دوشیزگی (گواهی پزشکی قانونی) به اداره ثبت احوال مراجعه کرده و اداره ثبت احوال مبادرت به حذف نام طرفین از شناسنامه مینماید.
با همه این موارد در حالی که ازدواج منجر به طلاق شود، همانقدر که پیش از این، ثبت این واقع حائز اهمیت مینمود، بعد از وقوع طلاق دختر و پسر میمانند با شناسنامههایی که نام همسر قبلی در آن درج شده است. حال چه باید کرد؟ ازدواجی که منتهی به متارکه شده و جوانانی که مایل نیستتند نام همسر سابق را یدک بکشند.
قانون در اینباره راه حلی را در نظر گرفته است. اگر در هنگام طلاق زوجه همچنان باکره باشد، با ارائه مدارک دال بر دوشیزگی (گواهی پزشکی قانونی) به اداره ثبت احوال مراجعه کرده و اداره ثبت احوال مبادرت به حذف نام طرفین از شناسنامه مینماید.
اگر برای بار دوم، زوج دوشیزهای را طلاق دهد دیگر نمیتواند تا قبل ازدواج مجدد نام او را از شناسنامه حذف کند. در این موارد بعد از ثبت ازدواج دوم، در صورت تعویض شناسنامه نسبت حذف ازدواج و طلاق قبلی اقدام میشود.
زنانی که ازدواج دوم و سوم دارند و نیز افرادی که ازدواج اولشان است اما باکره نیستند، نمیتوانند از این مقرره استفاده کنند. (1)
اگر طلاق بعد از مواقعه باشد، زوج و زوجه، تنها بعد از ثبت رسمی ازدواج دوم و ثبت در شناسنامه، میتوانند درخواست حذف نام همسر قبلی را داشته باشند.
سازمان ثبت احوال در بخش نامه ۴۳۲۰/۱ مورخ ۱۳۷۰/۱۰/۱۴ فقط در المثنای شناسنامه زن در صورت مدخوله نبودن، ازدواج و طلاق سابق را حذف می کرد و اگر زوج برای تعویض شناسنامه به استناد حکم دادگاه مراجعه می کرد درخواست او را نمی پذیرفتند اما این بخش نامه بر طبق دادنامه شماره ۱۸۳ مورخ ۸۱/۶/۱۰ هیات عمومی دیوان عدالت اداری ابطال گردیده است.
بعضی از ازدواجها با فریب صورت میگیرد و از مصادیق فریب در ازدواج محسوب میشوند، مانند اینکه دختر یا پسر خود را مجرد معرفی کرده در حالی سابقا ازدواج کرده یا در حال حاضر متاهل هستند.
ملاک تشخیص بکارت درحین طلاق
در ازدواج اول این موضوع با ارجاع زوجه به پزشکی قانونی و دریافت گواهی بکارت قابل اثبات است. اما در ازدواج دوم و این که آیا طلاق بعد یا قبل از رابطه واقع شده و ملاک تشخیص به چه صورت است اختلاف نظر وجود دارد، بیشتر دادگاه های خانواده غیر مدخوله را صرفا دوشیزه در نظر میگیرند.(3)گواهی تجرد
دختر یا پسر میتوانند قبل از ازدواج از طرف مقابل گواهی تجرد تقاضا کنند. در این گواهی وضعیت تاهل و تجرد سابق و فعلی فرد منعکس می شود.بیشتر بخوانید
فریبخوردگان ازدواج!حق حبس زن در قبال مهریهشرایط تعلق مَهرالمثل و مَهرالمُتعهسه طلاقه و نُه طلاقه!حکم شراب خواری در قانونآشنایی با مواردی که مانع نکاح میشوند
پی نوشت:
1_ حذف نام همسر از شناسنامه پس از طلاق، روزنامه حمایت2_ قانون حذف نام همسر از شناسنامه چیست؟، گروه وکلای پارسای