تبیان، دستیار زندگی

اظهار نظر یک شاعر درباره سرودن شعر معناگرا و متعهد

محمود حبیبی کسبی شاعر و دبیر سابق جشنواره شعر و داستان «جوان سوره» معتقد است شعر معناگرا و متعهد بر اساس سفارش جامعه خلق می‌شود.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
 .
اظهار نظر یک شاعر درباره سرودن شعر معناگرا و متعهد
محمود حبیبی کسبی شاعر و دبیر سابق جشنواره شعر و داستان «جوان سوره» با اشاره به تجربه‌ها و دستاورد‌های برگزاری این رویداد ادبی از دوره نخست تا شانزدهم بیان کرد: این جشنواره در سال‌های ابتدایی فعالیت خود شرط سنی ۱۵ تا ۲۵ سال برای شرکت کنندگان در نظر داشت و این سن در دوره‌های بعد ۲۷ سال و کمتر و در چند سال اخیر به ۳۰ سال و کمتر افزایش یافت.

وی با بیان این که جشنواره «جوان سوره» در دوره شانزدهم با رویکرد جوانگرایی و در نظر گرفتن شرط سنی ۲۵ سال و کمتر هدفمند‌تر برگزار خواهد شد، ادامه داد: به نظرم کم کردن شرط سنی سیاست گذاری درستی است که در این دوره صورت گرفته است. شاعری که به سن ۳۰ سال رسیده است، به نوعی پختگی در آثارش نیز رسیده است؛ بنابراین شاید کارگاه‌های آموزشی و مشورت با داوران و اساتید درباره فرم و تکنیک و محتوا دانش ادبی خاصی را برای او به دنبال نیاورد. زیرا او احتمالا توانسته است تا این دوران جایگاه ادبی خود از را نظر فرم، تکنیک و ایدئولوژی پیدا کند. از این رو انگیزه اش برای شرکت در جشنواره صرفا دریافت جایزه است. اما شور و نشاط شاعران جوان‌تر برای حضور در این رقابت قطعا بیشتر است.

حبیبی کسبی با اشاره به یک ضرورت خاطر نشان کرد: معتقدم جشنواره شعر و داستان جوان سوره باید به رویکرد کارگاهی و اردوگاهی سال‌های ابتدایی فعالیت خود برگردد. شاعران جوان برای آموختن مشتاق ترند. آنچه علاقه‌مندان را به شرکت در این جشنواره ترغیب می‌کند، جایزه کلانی نیست بلکه بعد آموزشی و کارگاه‌های تخصصی با شرکت اساتید کارآمد و باتجربه است که می‌تواند پس از اختتامیه و اعلام برگزیدگان نیز ادامه یابد و تاثیرگذار باشد. برای شاعران جوان هم مسیر شدن با فرم، تکنیک و محتوایی که به آن‌ها سفارش داده می‌شود، ساده‌تر است.

وی در پاسخ به این که اساسا شعر چقدر سفارش پذیر است، عنوان کرد: حتما سفارش پذیر است و اساسا شعری سروده نمی‌شود مگر این که سفارشی در کار بوده باشد. اما تفاوت در این است که مبدا این سفارش کجاست. گاهی مبدا سفارش جامعه است، گاهی یک سازمان و گاهی باور و اعتقاد شاعر؛ بنابراین در هر صورت اثر خلق شده مبدایی داشته است. مگر نحله‌های پست مدرن که شعر را بعضا در بی معنایی و بی محتوایی غوطه ور می‌دانند. اما شعر معناگرا باید از جایی آغاز شود و به مقصدی برسد.

حبیبی کسبی با اشاره به این که آثار موفق تاریخ ادبیات هم مبتنی بر سفارش خلق شده اند، گفت: شاید بتوان در این زمینه به ترکیب بند محتشم کاشانی اشاره کرد که به سفارش شاه طهماسب صفوی وقتی که گفت: به جای مدح من سیدالشهدا را مدح کنید، سروده شد. همچنین سرود‌های انقلابی سفارش جامعه به شاعر بوده اند. اشعار آیینی سفارش اعتقادی و باور مذهبی شاعر به او هستند.

وی ادامه داد: ضمن این که منظور از سفارش لزوماً کار کردن بر موضوعاتی نظیر دفاع مقدس نیست. بلکه سفارش راه سرودن شعر متعهد را برای شاعرانی که به این نحله ادبی علاقه دارند، هموار و هنجار‌ها را به آن‌ها معرفی می‌کنیم. بدین ترتیب آن‌ها که باور دارند، آثار بهتری خلق می‌کنند. اما آنان که باور نداشته باشند اساسا آثاری در این مضامین خلق نمی‌کنند.

این شاعر درباره بخش ویژه شانزدهمین جشنواره شعر و داستان «جوان سوره» با موضوع مدح پیامبر و وحدت نیز توضیح داد: این موضوعات منتخب هیچ گاه کهنه نمی‌شوند. وحدت، موضوعی جهان شمول است و جامعه امروز مبتلا به آن است. علاوه بر این که وحدت مذاهب را شامل می‌شود، می‌تواند گستره آن به وحدت ادیان توحیدی نیز بسط یابد و وحدت ملی و وحدت اقوام نیز متاثر از این مفهوم اساسی و مهم است.

گفتنی است؛ شانزدهمین جشنواره شعر و داستان «جوان سوره» با همکاری مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری، ۱۲ و ۱۳ آذر ماه امسال در شهر رشت برگزار می‌شود.

منبع :باشگاه خبرنگاران جوان