مسجد اورتاکوی، جلوه ای از معماری باشکوه استانبول

مسجد اورتاکوی در استانبول یکی از محبوب ترین دیدنی های استانبول به شمار می رود و معماری باشکوهی را دارا می باشد. با توجه به قرارگیری این مسجد در کنار تنگه ی بسفر سبب شده تا جذابیت آن صد چندان شود و از آن به عنوان بهشتی برای عکس های یادگاری نام برده شود. برای بازدید مسجد اورتاکوی در استانبول زمان زیادی لازم نداریم اما از حال و هوایی که در اطراف آن وجود دارد قطعا حال بسیار خوشی نسیبتان می شود.

از لحاظ موقعیت قرارگیری مسجد اوتاکوی در استانبول در ناحیه بشیکتاش و در کرانه غربی تنگه بسفر نیز واقع می باشد. در کتب تاریخی نام اصلی این مسجد مسجد بزرگ سلطان عبدالمجید است که به دلیل قرارگیری آن در کنار تنگه بسفر و اسکله ای میدانی شکل به نام اورتاکوی این بر روی آن قرار گرفته است. این مسجد زیبا و با شکور در بین سال های ۱۸۵۴ تا ۱۸۵۶ توسط فردی به نام سلطان عبدالمجید یکم نیز ساخته شده است. سلطان عبدالمجید یکم، سی و یکمین امپراتور عثمانی محسوب می شد و از همین رو نام وی بر روی این مسجد هم قرار گرفته است. معماری مسجد توسط فردی ارمنی به نام گربت امیرا بلیان (Garabet Amira Balyan) و پسرش، نیکوقوس بالیان (Nikoğos Balyan) صورت گرفت. این دو پیشتر، معماری کاخ دلمه‌ باغچه را نیز بر عهده داشتند.

معمار مسجد اوتاکوی در استانبول فردی به نام نیکوقوس بوده وی سبکی که برای ساخت این مسجد در نظر گرفته نئوباروک بوده است. در طول تاریخ مسجد اورتاکوی بارها مورد بازسازی قرار گرفت و آخرین بازسازی  که در این مسجد صورت گرفت سال ۲۰۱۴ بود. در حال حاضر اوتاکوی چهره ی تازه ای دارد که با توجه به موقعیت قرارگیری آن که در کنار تنگه بسفر همچون نگینی در شهر استانبول می درخشد. قابل توجه است که تقابل این مسجد با پل مدرن بسفر که در پس زمینه اش قرار دارد، به خوبی تقابلی از استانبول مدرن و قدیمی را در کنار یکدیگر به تصویر می کشد و فرصت خوبی برای عکاسی به بازدیدکنندگان می دهد.

نمای بیرونی مسجد اورتاکوی

نمای بیرونی مسجد اورتاکوی در استانبول از جنس سنگ مرمر استفاده شده است و با کمی دقت به آن متوجه خواهید شد که برجسته کاری ها و نقش و نگارهای زیادی را شامل می شود. ساختمان مسجد اورتاکوی در استانبول به دو بخش تقسیم می شود و بر روی بخش اصلی آن گنبدی زیبا به چشم می خورد. در این بخش از مسجد دو ردیف پنجره وجود دارد که نور کافی را برای مسجد فراهم می آورد، این پنجره های وسیع و بلند به گونه ای طراحی شده اند که نور متغیر تنگه بسفر را به داخل مسجد منعکس می نماید. مسجد اورتاکوی دو مناره دارد و بر روی هر کدام از مناره ها، یک شرفه به چشم می خورد. فرورفتگی روی مناره ها با مرمر سفید و موزاییک تزئین شده و بالاترین بخش مناره ها را از سنگ مرمر ساخته اند و رویش با سنگ آذرین پوشیده شده است.

نمای اندرونی مسجد اورتاکوی

در سمت شمالی مسجد اورتاکوی در استانبول ورودی اصلی این مسجد تعبیه شده است، جلوی ورودی مسجد یک در نرده ای سفید وجود دارد که زمانی که داخل آن شدید با یک پلکان الپتیکال مواجه می شوید. از پله های مسجد که بالا می روید می توانید ساختمان های حرم را که روبرویتان قرار دارند را نیز مشاهده کنید. در دو طرف مسجد نیز مسیرهایی وجود دارد که بسیار ساده هستند و برای نمازگزاران تعبیه شده اند. خانم ها معمولا در این بخش ها به نماز می ایستند، درست جایی که چشم اندازی بی نظیر از تنگه بسفر در جلو چشم نمازگزاران جلوه گری می کند و این خود یک نمونه از جذابیت های مسجد اورتاکوی در استانبول می باشد. کمی که پله های مستقیم ادامه دهید، با قشنگ ترین قسمت مسجد مواجه خواهید شد. جایی که ۹ لوستر زیبا در ردیف هم قرار داده شده اند. در داخل ساختمان، نام های الله و چهار خلیفه سنی ها با خط نستعلیق به چشم می خورد. همه این نوشته ها، توسط خود سلطان عبد المجید اول خطاطی شده است؛ عبدالمجید خطاطی فردی ماهر بود، در هنگام نماز جماعت، آقایان در این جا به نماز می ایستند.

آداب و رسوم بازدید از مسجد اورتاکوی

با توجه به این مسجد اورتاکوی در استانبول مکانی توریستی به شمار می رود اما در واقع این مسجد مکانی مذهبی به شمار می رود و برای ورود به آن باید آداب و رسوم مربوطه را رعایت فرمایید. لازم به ذکر است که ورود غیرمسلمان ها به مسجد اورتاکوی در استانبول امکان پذیر است و پوشیدن حجاب برای خانم و آقایون نیز اجباری می باشد. در ورودی این مسجد، پوشش های مخصوصی به رنگ های آبی و صورتی به چشم می خورد، این ها را برای ورود افراد بی حجاب گذاشته اند. این را نیز باید ذکر کنیم که در زمان های اذان، به گردشگران اجازه ورود به مسجد را نمی دهند. اگر در این ساعت ها به این منطقه رسیدید، قدری صبر پیشه کنید و از محیط اطراف لذت ببرید تا وقت بازدید برسد. همانند هر مسجد دیگری مسجد اورتاکوی در استانبول در زمان اذان صبح باز می شود و نمازگزاران به اقامه نماز می پردازند. ورودی این مسجد نیازی به پرداخت ورودی نمی باشد و اگر خواستید می توانید به صندوق های خیریه ای که در این مسجد قرار داده شده نیز پول واریز کنید.

مختصری از تاریخ مسجد اورتاکوی در استانبول

برای اینکه بخواهیم درباره ی تاریخ مسجد اورتاکوی در استانبول بگوییم باید بگوییم که در سال ۱۷۲۱ داماد وزیر ابراهیم پاشا در محدوده مسجد اورتاکوی که در حال حاضر واقع است دستور داد که بنای این مسجد را بسازد، اما در آن سال به دلیل شورش هایی که در استانبول برپا بود امکان ساخت فراهم نشد تا این که در سال ۱۸۵۴ و ۱۸۵۶ به دستور عبدالمجید اول این دستور مجددا زنده شد و ساحت مسجد نیز آغاز گردید.

در سال ۱۷۲۱، به دستور دامادِ وزیر ابراهیم پاشا (Vizier Ibrahim Pasha)، مسجدی در محدوده کنونی مسجد اورتاکوی ساخته شد. معمار این سازه، محمود آقا (Mahmut Ağa) بود؛ اما بنای ساخته شده در جریان شورش پاترونا خلیل (۱) در سال ۱۷۳۰ به کلی نابود شد. تا اینکه مسجد اورتاکوی بین سال های ۱۸۵۴ و ۱۸۵۶ به دستور سلطان عبدالمجید اول ساخته شد. در سال ۱۹۶۰ بر اساس سنجش هایی که بر روی این بنا انجام گرفت مشخص شد که خطر ریزش آن را تهدید می کنید و در نتیجه این اتفاق مسئولان دستور تقویت ساختمان مسجد اعلام شد و در سال ۱۹۸۴، این مسجد به دلیل آتش سوزی صدمه دید. پس تمام بنا را باری دیگر بازسازی کردند و اینگونه سازه، جلوه تماشایی گذشته اش را باز پس گرفت.

آخرین بازسازی مسجد اورتاکوی معلق به سال ۲۰۱۳ است که به دستور یک نهاد سیاسی در ترکیه با نام وی جی اِم (VGM) صورت گرفت. این بازسازی یک سال به طول انجامید؛ یکی از دلایل طولانی بودن آخرین بازسازی را عملکرد نادرست در بازسازی های قبلی دانسته اند.

دسترسی به مسجد اورتاکوی در استانبول

به منظور دسترسی به مسجد اورتاکوی در استانبول همانطور که گفتیم موقعیت قرارگیری آن در ناحیه بشیکتاش و در سمت کرانه ی غربی در تنگه بسفر نیز قرار گرفته است. با توجه به این که این مسجد در منطقه گردشگرپذیر استانبول می باشد هر گونه وسایل نقلیه ای که فکر بکنید برای دسترسی به آن نظیر اتوبوس، تاکسی، مترو و تراموا وجود دارد.

آدرس: Mecidiye Neighborhood, Mecidiye Bridge, Beşiktaş district, İstanbul, Turkey

---

منبع: مجله گردشگری الی گشت