محققین و پژوهشگران؛ 5مین تیپ از نه گانه های شخصیت

در علم روان‌شناسی شناخت خود و ویژگی‌های رفتاری تحت عنوان شخصیت شناسی (اناگرام) از آن یاد می‌شود. اناگرام شخصیت‌ها را در 9 دسته طبقه‌بندی و ویژگی‌های متداولی که هر تیپ از خود در موقعیت‌های مختلف بروز می‌دهد را توصیف می‌کند.

تبیان به‌منظور واکاوی "چگونگی شکل‌گیری شخصیت انسان" و "تیپ‌های شخصیتی" با دکتر مهشید رضوی روضوانی روان‌شناس و مشاور خانواده، به سلسله گفتگوهایی دراین‌باره می‌پردازد. شما می‌توانید با دنبال کردن این مباحث تیپ شخصیتی خود را شناسایی و متناسب با خصوصیاتی که دارید آن را در زندگی فردی و اجتماعی خود به کار بگیرید.

تیپ های نه گانه اناگرام در اولین تقسیم بندی درونی،  به سه گروه سه تایی بر اساس منبع ادراکی و شناختی که در هر انسان وجود دارد طبقه بندی می شوند. این سه گروه شامل گروه های 1-8-9 که جزء گروه غریزی و شعوری است از این رو به آنها غریزی و شعوری گفته می شود که شخصیت ها حسب تجربه های خودشان شناخت و آگاهی شان را کامل می کنند. تیپ های 2-3-4 که گروه هیجانی ها هستند؛ این تیپ ها احساسات و عواطف برایشان بسیار مهم است و معمولا احساسات محل ارزیابی آنها قرار می گیرد. تیپ های 5-6-7 در گروه ذهنی قرار می گیرند در این افراد قسمت عمده واکنش های ارزیابی قضاوت هایشان ذهنی است. آنها بر حالات احساسی خود کنترل دارند و با ذهن تحلیل گرشان به موضوع می پردازند.

در اولین تیپ از گروه ذهنی ها، به تیپ 5 یا همان تیپ محقق، پژوهشگر و ناظر می پردازیم. از این رو به آنها تیپ ناظر گفته می شود که در اغلب اوقات شاهد و نظاره گر افراد، محیط و پیرامونشان هستند. آنها نگاه تیزبینانه و کنجکاوانه دارند.

اگر تیپ 5 یک فرد محصل باشد نگاه جدی و محکمی به معلم خود دارد. اگر یک بچه باشد با چند وسیله پیرامونش سرگرم می شود. اگر فرد بزرگسالی باشد حتما مشغول کتاب و لپ تاپ و یک فضای یادگیری است  و اگر یک پژوهشگر باباشد به شدت گوش هایش را برای شنیدن حرف ها تیز می کند.

در افراد تیپ 5، پژوهشگری امری ذاتی است. آنها اهل یادگیری هستند و ذهن قوی و تحل گری دارند. چنین افرادی را با مطالعه و بادگیری می بینید. این گروه شخصیتی اعتقاد دارند اگر قرار است در جامعه فرد موفقی باشند باید حوزه دانش و آگاهی شان را بالا ببرند و اگر این میزان از آگاهی و دانش را بالا ببرند می توانند با اطمینان به مسائل زندگی پاسخ بدهند.

برای یک تیپ 5یی مهم است وقتی با یک مسئله مواجه می شوند عمق آن را آنالیز و جهات مختلف آن را بررسی کنند. اگر لازم ببینند جستجو می کنند، منابع را بررسی و مطالعه می کنند تا حتما خودشان مسئله را حل و پاسخ دهند. آنها ترجیح می دهند خودشان یک موضوع را آنالیز و بررسی کنند. استعداد پژوهشگری و تحقیق کاملا در آنها درونی شده است و آماده برای رسیدن به کُنه یک مسئله هستند. در برخورد با موضوعات حتما خودشان باید به جایی برسند که آن موضوع دغدغه برایشان باشد و به مسئله رسیده باشند، اگر شما بخواهید به او بگویید که این مسئله شماست به راحتی پذیرای آن نیستند چرا که ذهن تحلیل گرشان نیازمند این است که به نقطه ای  برسد و آنگاه که موضوعی برای آنها مسئله شود، عمق و لایه های عمیق آن را بررسی می کنند تا پاسخ خوب و کافی به آن بدهند و بتوانند خودشان را راضی کنند. اگر مسئله ای برای آنها مسئله نباشد از کنار آن عبور می کنند.

 

این افراد اغلب ممکن است به سختی کارهای خود را جمع بندی کنند چرا که ممکن است هر مسئله ای لایه های عمیق تر و بیشتری در خودش داشته باشد، آنها بعد از بررسی  فکر می کنند ممکن است جنبه ها و وجوه دیگری هم داشته باشد که هنوز نیاز به بررسی دارد.

این تیپ شخصیتی راجع به هر موضوعی حرف نمی زنند. آنها در ارتباط با موضوعاتی حرف می زنند و خواهند زد که بتوانند به قدر کافی راجع به آن اطلاعات داشته باشند. اگر آنها بخواهند درباره هر چپزی حرف بزنند احساس منفی نسبت به خودشان بوجود می آید از همین رو احتیاط می کنند و چیزی نمی گویند. پس آنها زمانی حرف می زنند که اطلاعات کافی راجع به آن داشته باشند و البته باز هم منوط به این است که فضا را مناسب ببینند تا صحبت کنند. این افراد در جمع شخصیت های آرام، ساکت، کاملا مودب و موجه هستند که کمال ادب و احترام را رعایت می کنند. تیپ 5 ها اغلب شنونده خوبی هستند البته آنها افرادی را که  فکر نمی کنند و اهل تفکر نیستند محکوم به بی فکری می کنند.

با این گفته ها ممکن است شما فکر کنید که اغلب نخبگان در این گروه هستند؟  بله، تیپ 5 ها بسیار استعداد دارند که در این گروه قرار بگیرند اما این به این معنا نیست که یک تیپ 1 نمی تواند نخبه باشد بلکه او یا هر تیپ دیگری هم می تواند نخبه بودن را در حد خودش حتی در حوزه دانش داشته باشد چون حوزه دانش برای همه باز است و عموما پژوهشگران می توانند از میان تیپ5 ها انتخاب شوند اما هر تیپ دیگری هم می تواند پژوهشگر و اهل مطالعه باشد و در خودش بُعد تحقیق و جستجو را رشد بدهد.

نکته مثبت این تیپ شخصیتی؛ در تحقیق، ذهن تحلیل گری و پژوهشگری شان منصف هستند یعنی هیچ قصد و غرضی ندارند که جهت خاصی به موضوع بدهند. دنبال این نیستند که بگویند من به اینجا رسیدم و درست است بلکه اگر منابع و اطلاعات دیگری به دست شان برسد که اطلاعاتشان را نقد کند آن را می پیذرند. روحیه و ذهنیت تیپ 5 برای دست یابی به لایه های عمیق دانش است و دنبال اثبات خودشان نیستند. با این روحیه و نگاه چنین شخصیتی می تواند به حوزه های دانش بپردازد چون خودش را کاملا متعلق به حوزه دانش می داند نه خودش. پاسخ درست و دستیابی به حقیقت برای او مهم است.

همسر یک تیپ 5؛ اگر نیاز به تعامل و گفتگو داشته باشد احساس سرخوردگی، بی میلی، بی مهری از نظر عاطفی میکند و این در حالی است که یک این تیپ  احساسات بسیار عمیقی دارد اما نمی تواند این احساسات را نشان دهد و این گونه نیست که مرتب بازخوردهای عاطفی از خودش بروز دهد. این اعتراض از سوی همسران یک تیپ 5 عنوان می شود که خیلی معاشرتی و اهل گفتگو نیستند، با اقوام زیاد صحبت نمی کنند. از این نظر یک تیپ 4یی با یک تیپ 5یی شبیه هم هستند اما با دو سبک متفاوت. در روابط با این اشخاص باید صبور بود.

اگر یک فرزند تیپ 5یی دارید نباید از او انتظارات عجیب و غریب داشته باشید. اغلب انها آرام هستند. این افراد برای هر قدمی که بر می دارند نیاز به تامل و حوصله و بررسی کردن دارند.

آنها در عین حال کاملا توانایی تفکیک و طبقه بندی روابط شان را دارند؛ می توانند روابط حرفه ای را از خانوادگی، اجتماعی، اقوام همسر و ... تفکیک کنند. از این رو برای آنها حفظ حریم بشدت مهم است و نباید بی مهابا وارد فاضی خصوصی آنها شد. او هر فرصتی را برای یادگیری استفاده می کند.

یک تیپ محقق ممکن است یک فرد معمولی و عادی در پیرامون ما باشد که فرصت  نشان دادن خودش به عنوان پژوهشگر را نداشته است. پس اگر فردی را می شناسید که آرام و محتاط است و اغلب تأمل می کند او یک تیپ 5 است. آنها ساکت  و آرام هستند و در عین حال از نظر اخلاقی به علت کنترل هایی که دارند بسیار معقولانه رفتار می کنند.

باید دقت کرد که شناخت افراد تیپ 4 و 5 کار دشواری است چرا که آنها خودشان را خیلی نشان نمی دهند.

---