تبیان، دستیار زندگی

رد پای انسان های اولیه در کوهستانهای شرق مازندران

منطقه «یانه سر» هزارجریب بهشهر در شرق مازندران به عنوان تازه ترین منطقه اکتشافی برای یافتن رد پای انسان های اولیه مورد بررسی قرار می گیرد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
یانه سر هزارجریب بهشهر

چندی پیش بررسی پیمایشی در منطقه هزار جریب استان مازندران منجر به کشف تعدادی سکونتگاه پارینه سنگی در این منطقه شد.
بنا به گفته باستان شناسان محقق در این منطقه، شرایط زمین‌شناسی کوهستان منطقه هزارجریب سبب شکل‌گیری غارها و پناهگاه‌های فراوانی شده است.
این مساله  چهارشنبه در نشست علمی با حضور مسئولین استانی و شهرستانی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران و جمعی از اساتید باستان شناسی، تاریخ و دانشجویان این حوزه در ساری برگزار شد.
الهام قصیدیان سرپرست هیات باستان شناسی منطقه هزارجریب در این نشست گفت: استفاده از پناهگاه‌های واقع در کوهپایه‌ها به این دلیل برای انسان‌های عصر پارینه سنگی اهمیت داشته که آنها را به دشت و کنترل گله‌های حیوانات مسلط می‌کرده است.
وی افزود: بررسی ها در هزار جریب منجر به کشف تعدادی سکونتگاه پارینه سنگی شد که حاکی از اهمیت فراوان این منطقه در دوران پارینه سنگی است و سرآغاز فصل های جدید از کاوش های باستان شناسی در این منطقه شده است.
قصیدیان همچنین با بیان اینکه مازندران یکی از مهمترین مسیرهای جابجایی انسان های اولیه از آفریقا به قلب و شمال آسیا است، گفت: قرار گیری مازندران در مرکز مثلث سکونت انسان های اولیه در زاگرس، قفقاز و ازبکستان این فرضیه را تقویت می کند که در جلگه و کوهستان های مازندران نیز انسان های اولیه زیست می کردند.
وی کشف ابزارآلات سنگی شکار و زندگی روزمره در غارهای مازندران را گواه دیگری برای حضور نئاندرتال ها یا انسان های اولیه در این منطقه می داند.
به گفته قصیدیان با وجود عدم موفقیت باستان شناسان برای یافتن انسان اولیه در غارهای هوتو و کمربند و دیگر غارهای استان، جستجو در منطقه یانه سر بهشهر با توجه به فراوانی غارها در این منطقه هدف جدید باستان شناسان خواهد بود.
این باستان شناس همچنین شرایط جغرافیایی، فراوانی آب، آب و هوای معتدل و مشرف بودن این منطقه به جلگه برای شکار، فرضیه باستان شناسان برای یافتن انسان اولیه در منطقه مازندران را تقویت می کند.
وی همچنین شرایط آب و هوایی مازندران و سیلابی بودن مناطق کوهستانی را از عوامل شسته شدن، پنهان شدن و جابه جایی یا از بین رفتن بقایای باستانی عنوان کرد و گفت: با وجود این مشکلات نباید دست از اکتشاف برداشت.
قصیدیان اظهار داشت : تاکنون سنگ تراشه و ابزار آلات سنگی تنها یافته های باستان شناسان برای زندگی انسان های اولیه در مازندران است که از مهم ترین رد پای انسان عصر سنگ می باشد.

سنگ شاخصه ای مهم در کشفیات باستان شناسی


وی با بیان اینکه سنگ مسئله مهم در کشفیات باستان شناسی بوده بیان کرد : سنگ خاصیت ماندگاری زیادی دارد و بررسی ها نشان می دهد که نقش زیادی در پیدایش تمدن ها داشته است و مناطق مورد کاوش کنونی در مازندران این شاخصه برخوردارند.
سرپرست هیات باستان شناسی منطقه هزارجریب با اشاره به نقش سنگ چخماق و استفاده از سنگ به عنوان سرنیزه و شکار حیوانات افزود: تشخیص سنگ های طبیعی و سنگ هایی که توسط انسان به عنوان ابزار استفاده شده است، کاری سخت و پیچیده است و در کشف رموز زندگی انسان های اولیه و کاوش های باستان شناسی نقش مهمی دارد.
قصیدیان با اشاره به قدمت تاریخی روند تحول دست افزارهای سنگی و ظرافت در ساخت آنها گفت: براساس نتایج تحقیقات باستان شناسی قلوه سنگ ها نخستین ابزار مورد استفاده شده توسط انسان بوده است.
وی گفت: اطلاعاتی که از دست افزارهای سنگی در ایران داریم مربوط به کوهستان زاگرس است و در دوره های پارینه سنگی با افزایش جمعیت انسان، آثار بیشتری از دست افزارهای سنگی مشاهده شده است.
این باستان شناس یادآور شد: مطالعات ابزارهای سنگی در دوره های جدید نشان می دهد که درحوزه های مختلف از جمله کشاورزی و غیره مورد توجه بوده اند.
بخش یانه سر یکی از بخشهای سه‌گانه شهرستان بهشهر در ناحیه کوهستانی البرز قرار گرفته‌ است. این بخش از دیرباز منطقه هزار جریب یا هزارگری نامیده می‌شده است. ظاهراً وجه تسمیه آن با وسعت کل منطقه در ارتباط است.
یانه سر یکی از مناطق مهم سکونت گاهی انسان در مازندران است و وجود بیشترین میزان غار در این منطقه گواه این موضوع است. باستان شناسان معتقد هستند به دلیل شرایط جغرافیایی یانه سر، این منطقه بر جلگه و دشت مشرف است و بهترین شرایط برای شکار را دارد و می تواند فرضیه نخستین سکونت گاه انسان های اولیه در مازندران باشد.
منبع: خبرگزاری ایرنا