سی و سه پل، نمادی تاریخی و ارزشمند در اصفهان

همانطور که در بالا اشاره کردیم در این مطلب می خواهیم درباه سی و سه پل در اصفهان صحبت کنیم. این جاذبه های تاریخی که نه تنها در ایران بلکه در جهان نامدار است و به عنوان یکی از جاذبه های شاخص در اصفهان مطرح است. اطراف این پل تفرجگاه هایی وجود دارد که مردم اصفهان و گردشگران داخلی و خارجی که برای بازدید از آن به این شهر سفر می کنند می توانند از آن دیدن کنند، به طور برای گذراندن اوقاتی خوش حوالی این پل شرایط مناسبی برقرار است. محال است مهمان کافه های نزدیک به این پل بشوید و از لذت شب نشینی ها در کنار رود زاینده رود جا بمانید. شب نشینی هایی که با نوای ساز و آواز همراه هستند و جانی تازه به کالبد شهر می دهند. در منابع مختلف، سال های متفاوتی را برای بنای سی و سه پل نوشته اند اما تمامی شواهد موجود دال بر این مطلب می باشد که در سال ۱۰۱۸ و در زمان برگزاری جشن گلریزان در حضور شاه عباس این پل وجود داشته است، که در ادامه بیشتر درباره قدمت آن توضیح خواهیم داد.

آثار تاریخی سی و سه پل در میانه های شهر اصفهان واقع شده است و بر روی بستر زاینده رود نیز قرار دارد. حدود ۴۰۰ سال از قدمت این پل زیبا می گذرد و در طول تاریخ داستان های زیادی را به خود دیده است و یکی از شاهکارهای به یادگار مانده از دوران صفویه به شمار می شود، جالب است بدانید از این پل با عنوان طولانی ترین پل زاینده رود یاد می کنند. اثر هنری پل سی و سه پل در اصفهان در فهرست آثار ملی ایران در سال ۱۳۱۰ به عنوان یکی از پرطرفدارترین جاذبه های ایران به ثبت رسیده است.

سی و سه پل در اصفهان در طول تاریخ نام های مختلفی داشته است که آن ها عبارت از پل شاه عباس که دلیل آن دستور ساخت وی بوده است، دیگر نامی که این پل داشته الله وردیخان بوده و دلیل آن هم تلاش هایی بوده که وی در ساخت این پل داشته است، محله ای در اصفهان هست به نام جلفا که به دلیل عبور و مرور مردم این محله بر روی این پل به این نام نیز تغییر کرده بود، به دلیل وجود ۴۰ چشمه در این منطقه دوره حتی به پل چهل چشمه نیز معروف بوده است.

معماری سی و سه پل در اصفهان

معماری بنای تاریخی و مشهور سی و سه پل در اصفهان فردی به نام حسین بناء اصفهانی بوده و پسرهای وی به نام های محمدرضا اصفهانی شاهکاری همچون مسجد شیخ لطف الله را در کارنامه خود دارد. بر خلاف این که پل های در قسمت های کم عرضی ساخته شده اند، برای ساخت این عریض ترین قسمت رودخانه زاینده رود را انتخاب کرده اند چرا که این قسمت رودخانه در بستری کم عمق وسیع و آرام واقع شده و دارای چشم اندازی تماشایی و عالی می باشد. مصالح به کار رفته در این ساختمان از سه نوع می باشد که به ترتیب در قسمت های زیرین آجر برای قسمت های فوقانی ساروج و گچ استفاده شده است. ساروج از ابتکارات معماران ایرانی در دوران بسیار کهن به شمار می رود که از خاک رس و آهک، خاکستر و مواد الیافی لوئی که نوعی ملات قدیمی است به کار برده شده است. بر اساس آنچه که کارشناسان متوجه شده اند، پایه و فونداسیون پل های این آثار تاریخی ارزشمند به گونه در نظر گرفته شده اند که رطوبت دوام و استحکام آن ها را افزایش می دهد و به همین دلیل است که در دراز مدت آب رود زاینده رود نتوانسته آسیبی به آن وارد سازد.

متاسفانه در حال حاضز بسیاری زیبایی های این مجموعه ارزشمند تاریخی تخریب شده نظیر تابلوهای نقاشی که در ۹۹ طاقچه پیاده روی این پل وجود داشته است. طاق های پل دارای ستون هایی به ارتفاع ۷ تا ۹ متر هستند که سقف را سر پا نگه داشته اند و بسیار شکوهمند و مستحکم به نظر می رسند.

این پل حدود ۳۶۰ متر طول دارد و دارای ۴۰ چشمه (طاق بزرگ) می باشد. اما امروزه ۳۳ دهانه و ۱۴ متر عرض دارد و با ۲۹۵ متر طول به عنوان طویل ترین پل زاینده رود از آن یاد می شود. در زمان های دور سی و سه پل در اصفهان دارای چندین معبر بوده است که آن ها به ترتیب زیر نیز بوده اند.

یک راه برای عبور سواره و گردونه ها، دو طرف پل که از میان گالری های زیبا عبور می کردند به یک پیاده رو نیز اختصاص داشت و پشت بام گالری ها هم در زمان هایی که زاینده رود طغیان می رود به عنوان یک تفرجگاه بسیار هیجان انگیز برای بازدیدکنندگان تبدیل می شد.

اما امروزه تنها دو معبر پیاده رو در آن وجود دارد؛ یکی در بالا که سقف آن آسمان است و دیگری در پایین که مسقف است و در میان پایه‌های مرکزی پل و به فاصله کمی از بستر رودخانه ایجاد شده است.

ناتوانی سی و سه پل در جلوه گری

چندین سال است که مجموعه تاریخی ارزشمند اصفهان که در واقع نمادی از این شهر و ایران عزیزمان در تنها دنیا می باشد حال خوشی ندارد و دیگر رود زاینده رود که نشان جریان زندگی در این شهر بود از حرکت باز ایستانده است. بسیاری از جلوه گری های این مجموعه که عبارت بود از قایق سواری مردم در زاینده رود یا نشستن بر کنار رود و تماشای وارونگی پل های بی نظیر این مجموعه بر روی آب همگی از بین رفته و آن حال و هوایی که نسل های قبل از اصفهون نصف جهون داشتند را نمی توان حس کرد.  با این که این روزهای سی و سه پل زخم های زیادی بر تن دارد اما همچنان گردشگران داخلی و خارجی برای بازدید از این مجموعه ارزشمند تاریخی می آیند تا با آن ابراز همدردی بنمایند. امیدواریم تا این مجموعه تاریخی همانند گذشته زیبایی و شکوهمندی خودش را بدست بیاورد.

دسترسی به سی و سه پل در اصفهان
آدرس: استان اصفهان، شهر اصفهان، میدان انقلاب، خیابان چهارباغ عباسی

به منظور دسترسی به سی و سه پل در اصفهان اگر با خودروی شخصی خودتان به این شهر رفته اید که باید بگوییم برای رسیدن به این پل مطابق با آدرسی که برای شما در بالا ذکر کرده ایم مسیر را دنبال کنید و آن برسید.اگر هم که اتومبیل شخصی ندارید و اگر با وسایل نقلیه عمومی به این جاذبه ی تاریخی رفته اید می توانید اتوبوس، مترو و تاکسی هایی که در این شهر وجود دارند نیز استفاده کنید و به سمت این سی و سه پل در اصفهان بروید.

چند نکته ی جالب درباره سی و سه پل در اصفهان

در بین برخی از کارشناسان این باور وجود دارد که عدد ۳۳ مربوط به آناهیتا الهه آب است و این پل در واقع نمادی از آناهیتای آب در این سرزمین بوده است، که متاسفانه در حال حاضر اثری از آن نیست.
مراسم های مختلفی در این مجموعه ارزشمند تاریخی برگزار می شده که از جمله آن ها جشن آب پاشان و خاج شویان ارمنی ها بوده است. خاج‌شویان نام یکی از جشن‌های مسیحی است که به مناسبت غسل‌تعمید حضرت مسیح برگزار می‌شود. پیروان دین مسیح با اعتقاد بر اینکه که آب در این روز مقدس شده به درون آب‌های جاری می‌روند و در آن‌ها شنا می‌کنند.
در دوره حکومت صفویه نوروز به مدت ۷ شبانه روز بوده که در کنار سی و سه پل در اصفهان جشن گرفته می شده است. در این ایام سی ‌و سه ‌پل در اصفهان را چراغانی می ‌کردند و بعضی‌ اوقات شاه‌ عباس دستور گل ‌ریزان این پل را می ‌داد.

---

منبع: مجله گردشگری الی گشت