تبیان، دستیار زندگی

معرفی چند کتاب صوتی با موضوع عاشورا

صدای کتاب در هوای اربعین

هرروز که می‌گذرد، ردپای کتاب‌های صوتی در شعر و ادبیات پررنگ‌تر از قبل می‌شود. این روزها حال و هوای اربعین با کتاب‌هایی که به‌جای خواندن، شنیده می‌شوند، دوست‌داشتنی و دل‌چسب‌تر است.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
 
کتاب صوتی


کمتر کسی است که نام کتاب‌های صوتی یا پادکست‌ها را نشنیده باشد. کتاب‌های که به جان خواندن، شنیده می‌شوند و به‌جای سانتی‌مترها، مگابایت‌ها را پر می‌کنند. امروز کتاب‌های صوتی در همه گونه‌های شعر و ادبیات تولید می‌شوند؛ فرصتی نیکو که برای شعر و ادب آیینی، خصوصاً عاشورایی مغتنم است تا حال و هوای مخاطبانش را هم‌زمان با اربعین حسینی دگرگون کند. ادامه این یادداشت، پیشنهادهایی است برای هم‌نوا شدن با کاروان کربلا به در قالب صوت و آوای شعر و ادبیات عاشورایی.
 

نوای ماندگار شعر

تجربه دکلمه و شعرخوانی بازیگران، پیش‌ازاین با صداهای ماندگار مرحوم خسرو شکیبایی، حسین پناهی و پرویز پرستویی در آلبوم‌های صوتی و موسیقایی تکرار شده است.

 «این اشک‌های شکسته»، نخستین کتاب صوتی از اشعار آیینی بانوان شاعر است که به مناسبت اربعین منتشرشده است. این آلبوم صوتی شامل آثاری در مدح و منقبت سید و سالار شهیدان حضرت امام حسین علیه‌السلام است که با صدا و دکلمه شاعر هر قطعه ضبط و تولیدشده است.



اشعاری که خسرو شکیبایی از سهراب سپهری می‌خواند، یا حسین پناهی از متن‌ها و شعرهای ادبی زمزمه می‌کند و خوانش سوگ‌نامه‌هایی در رثای سالار شهیدان حضرت اباعبدالله علیه‌السلام با صدای پرویز پرستویی، در سال‌های گذشته موردتوجه علاقه‌مندان و مخاطبان قرارگرفته است. موسسه هنر و ادبیات هلال، به مناسبت اربعین 97 با ایده‌ای جالب سراغ تولید کتاب‌هایی صوتی رفته است که هم باحال و هوای اربعین حسینی همساز است و هم در حوزه شعر آیینی ابتکاری نو و خلاقانه به شمار می‌رود.

آوای اربعین

«این اشک‌های شکسته»، نخستین کتاب صوتی از اشعار آیینی بانوان شاعر است که به مناسبت اربعین منتشرشده است. این آلبوم صوتی شامل آثاری در مدح و منقبت سید و سالار شهیدان حضرت امام حسین علیه‌السلام است که با صدا و دکلمه شاعر هر قطعه ضبط و تولیدشده است.

هشت قطعه شعر شاخص عاشورایی، سروده شاعرانی چون ساجده جبار پور، نفیسه سادات موسوی، فاطمه طارمی، ندا نوروزی، سارا جلوداریان، سده فاطمه موسوی و ... در این اثر گنجانده‌شده است. کتاب و آلبومی صوتی «این اشک‌های شکسته» از مجموعه شعر آواست که مخاطب را در ایام اربعین حسینی با کاروان زائرین نجف و کربلا همراه می‌کند.

«شاه‌راه» دیگر اثری است که این بار با صدای شاعران حسینی، البته از جنسی دیگر، ره‌توشه مخاطبان شعر عاشورایی شده است. شاعرانی که با دکلمه سروده‌های خود هم‌نوا و همراه زائران اربعین می‌شوند. قطعاتی از قاسم صرافان، سید محمد حسینی، امیر تیموری، علی داوودی، سید علی رکن‌الدین، محمود حبیبی کسبی، هادی جان فدا با عناوین سوغات، 72 ملت، سیل اشک، پرچم صبر، حسرت، می‌سوزم، برای فرداها، و دیگر شاعران و استادان شعر آیینی را می‌توانید در این کتاب صوتی بشنوید و زمزمه کنید.

خوانش مکتوبات به روایت صدا

از شعر عاشورایی که بگذریم، بخش دیگری از ادبیات عاشورایی یعنی آثاری که در قالب داستان و رمان یا سفرنامه نوشته‌شده و تبدیل به کتاب صوتی شده است. مهدی قزلی برای اهالی ادبیات نام آشنایی است. او پیش از آنکه مدیرعامل بنیاد ادبیات شعر و ادبیات داستانی یا دبیر جشنواره‌های مهم ادبی باشد، یک نویسنده اهل‌فن است که کتاب‌هایش مخاطبان بسیاری دارد.

«قصه کربلا» و «پنجره‌های تشنه» دو اثر شاخص مهدی قزلی در حوزه ادبیات عاشورایی است که علاوه بر چاپ مکتوب به‌صورت کتاب صوتی نیز منتشرشده است. کتاب صوتی قصه کربلا در ده فصل روایتگر داستان کربلا از زمان حرکت امام حسین علیه‌السلام از مکه به کوفه تا شهادت و حوادث روز عاشوراست.

قصه‌های کربلا از تولد و رویدادهای سال‌های نخستین زندگی امام حسین (ع) آغاز می‌شود. اخلاق و نقش عباس (ع)، علی‌اکبر (ع)، زینب (ع)، پیمان‌شکنی کوفیان، یاران امام حسین (ع)، دشمنان امام و اعمال آنان، داستان اسیران کاروان کربلا، قیام مختار و حال و هوای کاروانیان عاشورا فصل‌های دیگری است که گویندگان بنام گویندگی و دوبلاژ آن را با صدای خود روایت می‌کنند.

«پنجره‌های تشنه» دومین کتابی است که از همین نویسنده در قالب یک لوح با صدای عبدالله روا مجری جوان و محبوب صداوسیما در دسترس مخاطبان کتاب‌های صوتی قرار دارد. پنجره‌های تشنه، روزنوشت‌هایی است که از انتقال ضریح ساخته‌شده امام حسن علیه‌السلام در قم تا کربلا، حکایت مردمانی عاشق و دلداده اباعبدالله که در طول مسیری چند صد کیلومتری، به ابراز ارادت و محبت نسبت به خاندان اهل‌بیت پیامبر (ص) می‌پردازند.

پنجره‌های تشنه هرچند در قالب سفرنامه است، اما صرفاً یک سفر نویسی معمول و رایج نیست. نویسنده با نگاهی هنرمندانه و زبانی ساده به بیان احساسات ناب مردمی پرداخته است که در هر منزل به استقبال کاروان سفینه النجاه » می‌آیند.

 مقتل خوانی با صوت

گونه دیگری از ادبیات عاشورایی که به‌عنوان منابع حوادث کربلا به شمار می‌روند، کتاب‌های مقتل هستند.کتاب صوتی «آه» به همت یاسین حجازی، بازخوانی و ویرایش مقتل «نفس المهموم» است که با صدای عبدالله حقیقت، در دسترس علاقه‌مندان کتاب‌های دینی با موضوع عاشورا قرار دارد.نفس المهموم شامل نقل‌های صحیح مقاتل و کتب تاریخی است که حادثه شهادت حسین بن علی (ع) را از 6 ماه پیش‌تر تا روز حادثه عاشورای حسینی ثبت کرده است.

باز روایت واقعه کربلا بر اساس متون تاریخی و با زبانی قابل‌فهم برای مخاطب از ویژگی‌های کتاب آه است که شنیدنش در موسم اربعین حاصلی جز درک و شناخت بیشتر از سیره امام حسین (ع) ندارد.
قاف از چه می گوید؟