سرقت حدی
در چه شرایطی مجازات سرقت قطع انگشتان است
مجازات سرقت حدی بسیار سنگین است فلذا قانونگذار به تبعیت از شرع مقدس شروط 14 گانه ای را برای تحقق جرم سرق حدی پیش بینی کرده است به عبارت دیگر 14 شرط باید توامان وجود داشته باشد تا سرقت حدی واقع شود.
سرقت اسلحه غیرمجاز و تجهیزات دریافت از ماهواره دارای وصف مجرمانه است چون اشیاء مورد استعلام عرفا مالیت دارند و صرفا نگهداری آنها بدون مجوز جایز نیست، لذا سرقت آنها قابل تعقیب کیفری است و ممنوعیت نگهداری آنها عمل سارق را توجیه نمی‌کند و دادگاه ضمن صدور حکم دستور تحویل آنها را به مقامات صلاحیتدار قانونی صادر می‌نماید.(1)
سرقت حدی
سرقت یا حدی و یا تعزیری است. در سرقت حدی مجازات سارق در مرتبه اول ارتکاب سرقت، قطع چهار انگشت دست راست سارق از انتهای آن است، به طوری که انگشت شست و کف دست باقی بماند.در مرتبه دوم، قطع پای چپ سارق از پایین برآمدگی است، به نحوی که نصف قدم و مقداری از محل مسح باقی بماند.
در مرتبه سوم، حبس ابد است.
در مرتبه چهارم، اعدام است هر چند سرقت در زندان باشد.
ملاحظه می کنید مجازات سرقت حدی بسیار سنگین است فلذا قانونگذار در ماده 268 قانون مجازات اسلامی، به تبعیت از شرع مقدس شروط 14 گانه ای را برای تحقق جرم سرقت حدی پیش بینی کرده است به عبارت دیگر 14 شرط باید توامان وجود داشته باشد تا سرقت حدی باشد که عبارتند از :
1. شیء مسروق شرعاً مالیت داشته باشد.
2. مال مسروق در حرز باشد. (حرز: مکان متناسبی که مال در آن از دستبرد محفوظ بماند.)
3. سارق هتک حرز کند. (هتک حرز: تخریب دیوار، بالارفتن از آن، باز کردن یا شکستن قفل و امثال آن)
4. سارق مال را از حرز خارج کند.
5. هتک حرز و سرقت مخفیانه باشد.
6. سارق پدر یا جد پدری صاحب مال نباشد.
7. ارزش مال مسروق در زمان اخراج از حرز، معادل چهار و نیم نخود طلای مسکوک باشد.
8. مال مسروق از اموال دولتی یا عمومی، وقف عام یا وقف بر جهات عامه نباشد.
9. سرقت در زمان قحطی صورت نگیرد.
10. صاحب مال از سارق نزد مرجع قضایی شکایت کند.
11. صاحب مال قبل از اثبات سرقت سارق را نبخشد.
12. مال مسروق قبل از اثبات سرقت تحت ید مالک قرار نگیرد. (یعنی به مال برنگردانده نشده باشد)
13. مال مسروق قبل از اثبات جرم به ملکیت سارق درنیاید.
14. و نیز اینکه مال مسروق از اموال سرقت‌شده یا مغصوب نباشد.
هر گاه کسانی که به اقتضای شغل اموالی در دسترس آنان است تمام یا‌قسمتی از آن را مورد دستبرد قرار دهند، در صورتی که سرقت جامع شرایط حد نباشد به حبس از شش ماه تا سه سال و تا (۷۴) ضربه شلاق محکوم می‌شوند.
سرقت تعزیری
هرگاه سرقت مشمول حد نباشد، سرقت تعزیری است که البته بسته به شرایط ارتکاب جرم، میزان مجازات آن از خفیف تا شدید متغیر است. از جمله نحوه ارتکاب جرم سرقت، زمان وقوع جرم، استفاده از سلاح گرم و سرد در حین سرقت، درگیری ضرب و جرح، ایجاد رعب و وحشت و آزار و اذیت در حین ازتکاب جرم، در کیفیت مجازات موثر است.مطابق ماده 651 قانون مجازات اسلامی، هر گاه سرقت جامع شرایط حد نباشد ولی مقرون به تمام پنج شرط ذیل باشد مرتکب از پنج تا بیست سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می‌گردد:
۱- سرقت در شب واقع شده باشد.
۲- سارقین دو نفر یا بیشتر باشند.
۳- یک یا چند نفر از آنها حامل سلاح ظاهر یا مخفی بوده باشند.
۴- از دیوار بالا رفته یا حرز را شکسته یا کلید ساختگی به کار برده یا اینکه عنوان یا لباس مستخدم دولت را اختیار کرده یا بر خلاف حقیقت خود را مامور دولتی قلمداد کرده یا در جایی که محل سکنی یا مهیا برای سکنی یا توابع آن است سرقت کرده باشند.
۵- در ضمن سرقت کسی را آزار یا تهدید کرده باشند.
منظور از سلاح در این ماده، انواع اسلحه گرم از قبیل تفنگ و نارنجک_ انواع اسلحه سرد از قبیل قمه، شمشیر، کارد، چاقو و پنجه بوکس_ انواع اسلحه سرد جنگی مشتمل بر کاردهای سنگری متداول در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران یا مشابه آنها و سرنیزه های قابل نصب بر روی تفنگ_ انواع اسلحه شکاری شامل تفنگهای ساچمه زنی، تفنگهای مخصوص بیهوش کردن جانداران و تفنگهای ویژه شکار حیوانات آبزی است.
بیشتر بخوانید
درگیری با ماموران چه عواقبی دارد؟
سرقت از صحنه تصادف چه مجازاتی دارد؟
تاثیر زمان ارتکاب جرم سرقت بر میزان مجازات مرتکب
مستند ماده 656 قانون مجازات اسلامی، در صورتی که سرقت جامع شرایط حد نباشد و مقرون به یکی از شرایط زیر باشد مرتکب به حبس از شش ماه تا سه سال و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می‌شود: ۱- سرقت در جایی که محل سکنی یا مهیا برای سکنی یا در توابع آن یا در محل‌های عمومی از قبیل مسجد و حمام و غیر اینها واقع شده باشد.
۲- سرقت در جایی واقع شده باشد که به واسطه درخت و یا بوته یا پرچین یا نرده محرز بوده و سارق حرز را شکسته باشد.
۳- در صورتی که سرقت در شب واقع شده باشد.
۴- سارقین دو نفر یا بیشتر باشند.
۵- سارق مستخدم بوده و مال مخدوم خود را دزدیده یا مال دیگری را در منزل مخدوم خود یا منزل دیگری که به اتفاق مخدوم به آن جا رفته یا‌شاگرد یا کارگر بوده و یا در محلی که معمولاً محل کار وی بوده از قبیل خانه، دکان، کارگاه، کارخانه و انبار سرقت نموده باشد.
۶- هر گاه اداره‌کنندگان هتل و مسافرخانه و کاروانسرا و کاروان و بطور کلی کسانی که به اقتضای شغل اموالی در دسترس آنان است تمام یا‌قسمتی از آن را مورد دستبرد قرار دهند.
در این نوشتار با شرایط سرقت حدی آشنا شدیم و همینطور اگر سرقت جامع شرایط پنجگانه فوق الذکر باشد چه مجازاتی در انتظار سارق است، سرقت تعزیری محدود به این موارد نمی‌شود، در مطلب آینده با مجازات سایر اقسام سرقت از جمله سرقت توام با آزار و اذیت، کیف قاپی و راهزنی آشنا خواهیم شد.
