فیلم «غلامرضا تختی» می تواند تصویری درست از او نمایش دهد؟
لکنت سینما در برابر جهان پهلوان
انتشار نخستین تصویر از فیلم «غلامرضا تختی» و حسی که در آن وجود دارد، امیدوارمان کرده با اثری قابل اعتنا درباره جهان پهلوان مواجه هستیم. آیا فیلم بهرام توکلی طلسم ناکامی سینما در روایت زندگی تختی را می شکند؟
خیلی‌ها برای ساخت فیلم تختی دورخیز کردند که فقط یک مورد توسط بهروز افخمی به سرانجام رسید. این روزها هم بهرام توکلی مشغول ساخت فیلمی به نام «غلامرضا تختی» است و احتمالاً در جشنواره فجر رونمایی می‌شود. به این مناسبت مروری داریم بر این فیلم و نیز آثاری که قرار بود تختی در قالب یک فیلم سینمایی قاب بگیرند.
«غلامرضا تختی»؛ کار سخت توکلی
بهرام توکلی کارگردان خوش فکری است که پله پله پیش آمد و غالب ساخته‌هایش مورد توجه سخت پسندها قرار گرفت: پا برهنه در بهشت، پرسه در مه، اینجا بدون من، آسمان زرد کم عمق و ... او سال پیش تنگه ابوقریب را ساخت که عنوان بهترین فیلم جشنواره فجر را بدست آورد. ابتدای سال اعلام شد این کارگردان قصد دارد زندگی تختی را بسازد. امیر جدیدی بازیگر نقش اول آن شد ولی بعد از شش ماه تمرین کنار رفت و قرار است شاهرخ شهبازی نقش بزرگسالی تختی را بازی کند. گفته می‌شود او کشتی گیر بوده و تجربه بازی در برخی تولیدات استانی را دارد. شهبازی به عنوان مشاور املاک هم فعالیت می‌کند.توکلی می‌تواند تصویری درست از اسطوره روی پرده بیاورد؟ او سراغ رازهای زندگی تختی رفته یا برشی از زندگی‌اش را روایت کرده؟ سازندگان ترجیح می‌دهند چیزی از فیلم به رسانه‌ها اعلام نشود. پس باید تا جشنواره امسال منتظر ماند. این وسط نمی‌توان از نخستین عکس فیلم عبور کرد. تصویری که ملاحظه می‌کنید بتازگی منتشر شده: علیرضا گودرزی ایفاگر نقش نوجوانی جهان پهلوان تختی است ومعصومه قاسمی پور اجرای نقش مادر غلامرضا تختی را بر عهده دارد. این عکس به قدری طبیعی است که گویی از گنجینه باقی مانده از تختی در اختیار رسانه‌ها قرار گرفته. علاوه بر چهره، فضای اطراف عکس صاحب حس و قدرتی است که امیدوارمان می‌کند همه اتمسفر فیلم چنین باشد.
علی حاتمی؛ یک روایت ناتمام
پیش از بهرام توکلی، دورخیزهایی برای ساخت زندگی تختی شده بود. علی حاتمی یکی از آن‌ها است که اجل مهلت نداد و کار نیمه تمام رها شد. حاتمی قصد داشت زندگی کامل غلامرضا تختی را سینمایی کند؛ از بدو تولد تا لحظه مرگ. او برای نقش‌های کودکی و نوجوانی دو بازیگر انتخاب کرد و نقش جوانی و پیری جهان پهلوان را هم به خسرو نظافت‌دوست، که خودش کشتی گیر است سپرد. زنده یاد عزت الله انتظامی هم در نقش پدر تختی بازی می‌کرد. حاتمی ابتدا قصد داشته از فرامرز قریبیان استفاده کند که چون تبحر در کشتی برایش مهم بوده، نظافت‌دوست را ترجیح می‌دهد.توکلی می‌تواند تصویری درست از اسطوره روی پرده بیاورد؟ او سراغ رازهای زندگی تختی رفته یا برشی از زندگی‌اش را روایت کرده؟ سازندگان ترجیح می‌دهند چیزی از فیلم به رسانه‌ها اعلام نشود. پس باید تا جشنواره امسال منتظر ماند. این وسط نمی‌توان از نخستین عکس فیلم عبور کرد.
شروع فیلمبردای «جهان پهلوان تختی» مصادف شد با بیماری علی حاتمی. او با انگیزه بود و برغم پیشروی سرطان کارش را ادامه داد تا این که بعد از 50 دقیقه فیلمبرداری، مجبور به بستری شد. در نهایت هم اجل مهلت نداد تا حاتمی فلیمش را کامل کند. فیلم 10 سال مسکوت بود تا این که بهروز افخمی تصمیم گرفت ادامه‌اش را بسازد.
بهروز افخمی؛ نیمه مستند
با مرگ علی حاتمی، مرتضی شایسته تهیه کننده فیلم با بهروز افخمی به توافق می‌رسد که ادامه «جهان پهلوان تختی» را بسازد. افخمی اما راش‌ها را کنار می‌گذارد و از نو یک فیلم می‌سازد. او برای این کار فیلم را به شکل مستند درمی آورد و از جایی شروع می‌کند که علی حاتمی از دنیا رفته و یک کارگردان قصد تمام کردن آن را دارد. در این تحقیق و پژوهش، فیلم حرف‌هایی که درباره تختی لازم است را بیان می‌کند.بهروز افخمی «جهان پهلوان تختی» را شبه مستند ساخت که گاهی فراموش می‌کنیم آن چه می‌بینیم «فیلم تو فیلم» است یا یک اثر مستند. با این تمهید همه شائبه‌های درباره مرگ تختی از قتل تا خودکشی را نیز به چالش کشید ولی حکم قطعی صادر نکرد تا پایان زندگی تختی «رازگونه» بماند. بردن فیلم به تم معمایی – جنایی دیگر تمهید هوشمندانه افخمی است که باعث جذاب‌تر شدن آن شد.
مسعود کیمیایی؛ در حد سیناپس
هفت سال بعد از فیلم بهروز افخمی، شبکه دو تصمیم می‌گیرد، یک فیلم – مجموعه بر اساس زندگی جهان پهلوان تختی بسازد. سال 1383 طرح این پروژه تصویب می‌شود و علیرضا نادری برای نگارش فیلمنامه آن قراداد می‌بندد. طولانی شدن مرحله پیش تولید و نیز برخی مخالفت‌ها با حضور مسعود کیمیایی باعث تعویض کارگردان می‌شود. سید رضا میرکریمی گزینه بعدی ساخت فیلم- سریال «جهان پهلوان تختی» بوده که این همکاری نیز شکل نمی‌گیرد. گفته می‌شود دلیل این اتفاق تک و پاتکی است که در برهه‌ای میان تلویزیون وکارگردان ها سینما بر سر ماجرای سال 88 شکل گرفت. طرح «جهان پهلوان تختی» همچنان در بایگانی است؛ قسمت نبود کیمیایی سریال بسازد.فیلم حاتمی کامل می‌شود؟
مرتضی شایسته تهیه‌کننده «جهان پهلوان تختی» بارها اعلام کرده، بالاخره فیلم ناتمام علی حاتمی را کامل می‌کند. بااین‌حال کارگردان‌ها می‌گویند کار سختی است و چه‌بسا نتیجه‌ای به بار ننشیند. در تازه‌ترین اظهارنظر، مهدی کرم پور یکی از گزینه‌های تکمیل فیلم، به هفت صبح گفته: «فیلمنامه علی حاتمی را خوانم دیدم طوری نوشته‌اند که فقط خودشان می‌توانند بسازند. درواقع فیلم توی ذهن خودشان بوده است. فکر می‌کنم آقای افخمی هم به این نتیجه رسیده بوده که فیلم خودش را بسازد. چون خیلی سخت است کارگردانی بتواند از آن مجموعه راش‌ها و فیلمنامه که در ذهن حاتمی بوده استفاده کند.»آیا سینما می تواند تصویری درست از اسطوره کشتی کشورمان نشان دهد؟
