ما زاده عشق و عشق شد مادر ما

 اگر از انسان های روی زمین بپرسیم عشق چیست؟ هر کدام با توجه به فرهنگ و دیدگاهی که در این باره نسبت به عشق دارند آن را به اشکال  مختلفی تعریف می کنند. وجه مشترکی که در تعاریف آنها از ملل گوناگون ممکن است به چشم بخورد "از خود گذشتن و طالب معشوق بودن" است و عشق را در این خلاصه می کنند. اما به راستی عشق را چگونه باید تعریف کرد؟

لئو بوسکالیا؛ نویسنده‌ی کتاب زندگی، عشق و دیگر هیچ درباره "عشق" گفته است: عشق ورزیدن در حقیقت روند بی وقفه از خلق عشق بر پایه هایی است که از آغاز در درون ما وجود داشته و بنا شده است. عشق، همواره در تمامی انسان ها وجود دارد. اما در هر لحظه ای از زندگی ما، مرحله متفاوتی از رشد خود را طی می کند. با وجود اینکه عشق ورزیدن ناب و بی چشم داشت، سهل و آسان به نظر می رسد اما فقط شمار اندکی از انسان ها از عهده ی چنین عشقی بر می آیند.

در تعبیر مولانا؛ "گر نبودی عشق هستی کی بدی / کی زدی نان بر تو و تو کی شدی؟" سرچشمه وجودی خلقت انسان عشق است. یا وقتی می گوید: "عشقست طریق و راه پیغمبر ما / ما زاده عشق و عشق شد مادر ما" ، " گفتم ای عشق من از چیز دگر می ترسم/گفت آن چیز دگر نیست دگر هیچ مگو"؛ مولانا عشق را بزرگترین راز حیات  تعبیر می کند و یکی از اصول تکوین عالم، منشاء و مبداء حیات می داند.

فرقی نمی کند یک نویسنده از هر دیار، یا مولانا از ایران باشد همگی به عشق ازلی اشاره می کنند که در انسان وجود داشته است. اما گاهی نیاز نیست معنی عشق را در سرچ و کتاب و اشعار یافت بلکه فقط نظاره کافی است تا به معنای واقعی آن پی برد؛ عشق زمانی است که دلداده ای پای بر دل خاکی می نهد و کیلومترها را پای برهنه به سوی منزلگاه عاشقان می رود. اربعین تجلی گاه عشق و دلدادگی است.

معنای عشق را هیچ انسانی درک نخواهد کرد تا زمانی که برای رسیدن به معشوق از خود بگذرد نه گذشتنی که از جبر و اجبار باشد بلکه گذشتنی که همه عشق باشد و با شوق به سمت او حرکت کند.

اربعین همان عشق ازلی و ابدی است که خدا در وجود انسان گذاشته است. عاشق در مسیر عشق با فراز و فرودها و سختی هایی که دارد یک جایی، یک روزی کم می آورد، یک جا و یک روزی همه افکارش این می شود آیا ارزشش را دارد که خودم را به این همه سختی بیندازم؟ یک جایی به این می رسد آیا او هم اگر جای من بود حاضر به تحمل این همه رنج عشق  می شد؟ افکاری که عشق را از بین نمی برد ولی رنگ اولیه آن را کمرنگ تر می کند و احساس خستگی به جان عاشق می اندازد.

اما سفر حسین (ع) درد عشقی است که عاشق را عاشق تر می کند. طریق الحسین از نجف، از عمود 1 تا عمود آخر، عمودی که چشم در چشم عشق می شوید حالی است که هرگز در میانه راه افکاری چون خستگی را در پی ندارد، خستگی اش شاید همان عمود  اول باشد که شوق رسیدن به عشق را بیشتر می کند. عمودها به 1000 که برسند نه خستگی در چهرها می بینید نه ناتوانی بلکه حرارتی از عشق برای رسیدن هر چه زودتر موج می زند. تشنگی و گشنگی و بی خوابی، آلودگی، بیماری، عصا و ویلچر و هیچ مانعی دیگر نمی تواند جلوی سیل عشق را بگیرد.

تنها درد و رنج رسیدن به عمود آخر خاطراتی است که  از موکب ها، زائران، خادمان طریق الحسین در ذهن مانده است. اینکه چگونه مادری طفل خود را به آغوش کشیده و آفتاب کربلا را به جان می خرد اما می خواهد از همان کودکی فرزندش را عاشق کند. فرزندی مادر پیر خود را به دست گرفته تا سالهای در آغوش بودن و طی این مسیر کردن را جبران کند و چشم مادر را به ضریح حسین (ع) برساند. پدر پیری که عصایش تکیه گاهش شده و مجبور است نه سه روز که چندین روز بیشتر گام بردارد تا عمود سلام را به چشم ببیند. دختران و پسران کوچک عراقی که همه عشق شان شده عطر زدن، خرما پخش کردن و جفت کردن کفش های زائران در موکب هایی که پدر و مادرهایشان لحظه ای نمی خوابند؛  یا در حال پختن غذا برای زائران هستند یا در حال تدارک و اماده کردن موکب برای خواب آنها.

معنی عشق را کودکی که از بچگی خانوادش چندین روز بی هیچ چشم داشتی و با کمترین توان مالی برای کسانی که نه از ملیت شان خبر دارند نه از زبان و فرهنگ شان ولی عاشقانه آنها را می ستایند بیشتر می فهمد، نسبت به کودکی که در بین اشعار و کتب و داستان ها دنبال فهمیدن معنای عشق است. محور عشق در اربعین " الحسین یجمعنا" است و بس.

هزاران نوشته و عکس نمی تواند تنها فاصله یک عمود تا عمود دیگر را به تصویر بکشد تا زمانی که پا خودش این راه را طی کند و دل خودش هم مسیر عاشقی کردن شود.

 

---