4 اشتباه تحصیلی که والدین مرتکب می شوند

گاهی والدین، دانش‌ آموز را وارد چرخه اشتباه تحصیلی می کنند.
والدین به هر دری می‌زنند تا بتوانند فرزندانی موفق و سربلند به جامعه تحویل دهند ولی وسواس زیاد در این راه مشکلاتی برای دانش‌ آموزان و گاهی خانواده ایجاد می‌کند.
دکتر بنی‌ سی: یکی از دغدغه‌ های مهم والدین، به‌ خصوص در ایرانی‌ هاست. والدین به هر دری می‌ زنند تا بتوانند فرزندانی موفق و سربلند به جامعه تحویل دهند ولی وسواس زیاد در این راه مشکلاتی برای دانش‌ آموزان و گاهی خانواده ایجاد می‌ کند. در این مطلب به 4 اشتباه رایج که والدین از روی نا آگاهی انجام می‌ دهند، اشاره می‌کنیم.

تلاش برای جهشی زدن دانش‌ آموز
گاهی والدین، دانش‌ آموز را وارد چرخه اشتباه تحصیلی می‌ کنند. این اشتباه، جهشی خواندن دانش‌ آموز است. این کار اصلا سودی برای دانش‌ آموز ندارد. گاهی دیده می‌شود خانواده‌ ها برای آماده کردن کودک تمام تابستان را به فرستادن کودک به کلاس‌ های تقویتی اختصاص می‌ دهند حتی گاهی در روزهای تعطیل مانند عید نیز وقت خود را صرف سروکله زدن با کودک برای خواندن دروس کلاس بالاتر می‌کنند، ولی باید به این نکته توجه داشت جهشی خواندن الزاما به این معنا نیست که دانش‌ آموز تیزهوش است. والدین باید بدانند که فرزندشان، همان‌ طور که هوش شناختی دارد، دارای هوش هیجانی و معنوی نیز است. همه این ها باید کنار هم رشد و تکامل پیدا کنند. تحصیل صرفا به معنای نمره کسب کردن و گذراندن پایه‌های تحصیلی نیست.

دانش‌ آموز در هر پایه‌ ای از تحصیل باید مهارت‌ های روانی، اجتماعی، حرکتی و... را کسب کند و بتواند آن ها را ارتقا دهد. معمولا کودکان در سال‌ های اولیه تحصیلی یعنی پایه‌ های دوم و سوم ابتدایی کلاس‌ ها را جهشی می‌ خوانند. از طرفی، جهشی خواندن در بازی‌ های کودکانه نیز تاثیر منفی دارد.

بازی‌ های کودکانه در هر سنی متفاوت است، مثلا یک کودک کلاس دوم شاید دوست داشته باشد با عروسک‌ های خود بازی کند ولی اگر یک کودک 9-8 ساله وارد کلاس پنجم شود شاید شرایط به گونه دیگری شود و کودک باید این حس را در خود سرکوب کند. در واقع، کودکی از او گرفته می‌شود و باید با سرعت بیشتری وارد بزرگسالی شود.

حتی توقع‌ جمع از کودک بالاتر می‌ رود و به‌طور ناخودآگاه اطرافیان از او می‌خواهند رفتاری بزرگ‌ تر از سن خود نشان دهد. از نظر فیزیولوژیکی نیز باید این نکته را در نظر گرفت که سلول‌ های عصبی با افزایش سن کامل می‌شوند. زمانی که سلول‌های عصبی دانش‌آموز کامل نشده و از لحاظ قد، وزن و... از همکلاسی‌ های خود عقب‌ تر است، ممکن است اعتماد به‌ نفس او کمتر شود. البته این کودکان در آینده هم ممکن است دچار مشکلاتی شوند.

از سوی دیگر، نمی‌توان گفت الزاما هر کودکی که جهشی می‌ خواند در آینده دچار مشکل می‌شود ولی والدین حتما باید به این نکته توجه کنند تلاش برای اینکه کودک یکی-دو سال زودتر وارد دانشگاه یا بازار کار شود، چه معنایی دارد و چه اتفاقی خواهد افتاد؟ آیا این کار ارزش دارد که کودک از نظر روانی آسیب ببیند؟ انسان زمانی به پختگی لازم می‌رسد که همه چیز در زمان مناسب کنار هم قرار بگیرد.

تلاش برای شناسنامه گرفتن در نیمه اول سال
مورد بعدی بحث شناسنامه گرفتن کودکانی است که در نیمه دوم متولد می‌شوند. والدین این کودکان معمولا نگران هستند از اینکه سن تقویمی کودک متناسب با سال تحصیلی نباشد؛ یعنی کودکی که 8 ساله است، وارد کلاس اول می‌شود. به همین دلیل همیشه با این مشکل مواجه هستیم که خانواده در تلاش‌ اند تا زودتر شناسنامه بگیرند ولی درست است که کودک ممکن است یک سال از نظر سنی عقب بیفتد ولی در یک سال توانایی‌ ها و مهارت‌ های زیادی را آموزش می‌بیند که عملکرد او را بالا می‌برد. جسم کودک نیز به رشد کامل می‌رسد. والدین نباید کودک خود را با دیگران مقایسه و توجه کنند اتمام تحصیلات یک سال زودتر یا دیرتر به معنای پیشرفت یا پسرفت از زندگی و تحصیلات نیست. دانش‌آموز در هر پایه‌ای از تحصیل باید مهارت‌ های روانی، اجتماعی، حرکتی و... را کسب کند.

رقابت برای ثبت‌ نام کودک در کلاس‌ های تقویتی متفاوت
فرستادن کودک به کلاس‌ های تقویتی عمدتا باید برای جبران کم‌کاری‌های دانش‌آموز در مواقعی باشد که کودک مثلا در درس ریاضی یا دیکته ضعیف است، اما در رویکرد دیگر والدین قصد دارند کودک را وارد عرصه رقابتی کنند. تلاش‌های خانواده معمولا در فصل تابستان و بعد از اتمام امتحانات شروع می‌شود، درست وقتی که کودک باید استراحت و تفریح کند. گاهی دیده می‌شود دانش‌ آموز بعد از اتمام کلاس خصوصی ریاضی وارد کلاس پیانو یا نقاشی و... می‌شود.

در این مواقع بحث چشم و هم‌ چشمی مطرح می‌شود و در این کار هیچ هدفی دنبال نمی‌ شود اما والدین باید توجه کنند که هیچ‌ گاه برای فرستادن فلان کلاس تقویتی به کودک اصرار نورزند. دانش‌ آموز باید همه کلاس‌ ها را در حد مقدماتی و اولیه تجربه کند و سپس با والدین و کمک روان‌ شناسان و مشاورها به سوی آن چه که دوست دارد، سوق داده شود. مثلا در کلاس‌ های ورزشی توصیه می‌ شود دانش‌ آموز به‌ تدریج در همه کلاس‌ ها مثل بسکتبال، فوتبال و... ثبت‌نام کند تا متوجه شویم اصلا استعداد ورزشی دارد؟ و اگر دارد، به کدام ورزش علاقه‌ مند است؟ متاسفانه والدین گاهی عقاید خود را به کودک تحمیل می‌کنند، مثلا مادری که دوست داشته پیانو بزند، کودک خود را به کلاس پیانو می‌ فرستد.

قابل‌ توجه اینکه 7 نوع هوش وجود دارد؛ هوش موسیقی، هوش طبیعی، ریاضی، میان‌ فردی، کلامی، فیزیکی و بصری. همه هوش‌ ها در انسانی که از نظر ذهنی سالم است، وجود دارد ولی میزان آن نوسان (شدت و ضعف) دارد. والدین باید کودکان را نزد مشاور ببرند تا تست‌ های استعدادیابی انجام شود. در این تست‌ ها مشخص می‌ شود که کودک در کدام یک از درس‌ های عملی، حفظی یا فنی و... قوی‌ تر است سپس با توجه به آن می‌ توان کودک را در جهت درستی هدایت کرد. کلاس‌ های تقویتی که برای کودک انتخاب می‌شود باید با میل و علاقه او باشد.

تلاش برای ثبت‌ نام دانش‌ آموز در مدارس یا کلاس‌ های تقویتی خاص
مورد دیگری که توصیه می‌شود خانواده‌ ها نسبت به آن دقت داشته باشند، انتخاب مدرسه یا کلاس‌ های تقویتی خاص است. برای انتخاب مدرسه والدین باید خودشان وارد مدرسه شوند و فضای آن را ببینند. از سوی دیگر، با دانش‌ آموزانی که در سال‌های قبل در همان مدرسه تحصیل کرده‌اند، صحبت کنند. باید کادر آموزشی، رویکرد تحصیلی و شرایط حاکم بر مدرسه بررسی شود. همیشه نباید تاکید روی این موضوع باشد که دانش‌ آموز را در مدرسه غیر انتفاعی ثبت‌نام کنید.

بعضی از مدارس دولتی عملکرد بسیار بهتری نسبت به مدارس غیرانتفاعی دارند. به تعداد دانش‌ آموزان در یک کلاس درس نیز توجه کنید. آزمایشگاه‌ ها، سالن غذا خوری و... شاخص‌های یک مدرسه خوب محسوب می‌شوند. گاهی والدین فکر می‌کنند اگر فرزندشان را در یک مدرسه نمونه که فاصله زیادی هم با منزل مسکونی دارد، ثبت‌ نام کنند، دانش‌ آموز پیشرفت زیادی خواهد داشت، در حالی که این اتفاق نخواهد افتاد. مدرسه باعث نبوغ کودک نمی‌شود، بلکه توانمندی‌ هاست که موجب پیشرفت دانش‌ آموز می‌شود. این کار اتفاقا در انتخاب کلاس‌ های تقویتی نیز دیده می‌ شود.

دانش‌آموز یا کودک مجبور است مدت زیادی در تردد باشد و از این کلاس در فلان نقطه شهر به کلاس دیگری در فلان نقطه شهر برود. والدین باید توجه کنند با توجه به ترافیک در شهرهای بزرگ و راه‌ های دور اگر دانش‌ آموز مدت طولانی در مسیر رفت‌ و آمد به خانه و مدرسه بماند، توانایی لازم برای یادگیری در او کاهش خواهد یافت. بهتر است از همان روزهای تابستان به فکر انتخاب مدرسه باشید. هم چنین در انتخاب کلاس‌ های تقویتی دقت کنید تا فاصله آن زیاد از خانه دور نباشد.

مطالب مرتبط:
ترسیم آینده بهتر، در گرو انتخاب درست
کودکی که در مدرسه نمی‌ درخشد
دیگه نمی خوام درس بخونم!

منبع: مبتکران