کشف سفال‌های دوره تاریخی، اسلامی و مس و سنگ جدید و میانی در مریوان

 
سلمان خسروی (سرپرست هیات گمانه زنی برای تعیین عرصه و پیشنهاد حریم تپه بردی مریوان) با اشاره به کشف سفال‌های دوره تاریخی، اسلامی و مس و سنگ جدید و میانی در این منطقه، گفت: این تپه با ارتفاع ۳متر و مساحت ۱۷۰۰مترمربع در انت‌های محله نوبهار شهر مریوان و در شمال شرقی روستای بیله مریوان قرار گرفته است.

وی افزود: قسمت شمال تپه محدود به جاده‌ای خاکی است که مسیر اصلی مرکزی نظامی در قسمت شرق تپه واقع شده و در قسمت غربی نیز جاده خاکی دیگری در جهت شمال به جنوب برای دسترسی به زمین‌های کشاورزی اطراف قرار دارد.

او با اشاره آسیب‌های وارده به دلیل قرارگیری خط انتقال گاز در قسمت غرب تپه و خط انتقال آب و فاضلاب در قسمت شمال گفت:  این تپه طی بررسی باستان شناسی دشت مریوان توسط دکتر محمدی فر و دکتر مترجم در سال ۱۳۸۲ و با شماره ثبتی ۹۶۸۲ به عنوان یک اثر دارای دوره های تاریخی و مس و سنگ ثبت شد.

لزوم تعیین عرصه و حریم تپه بردی

خسروی تعیین عرصه و حریم و تدوین ضوابط خاص عرصه و حریم این اثر را به عنوان نخستین گام حفاظت پایدار از آن دانست و گفت: تعیین عرصه و حریم علاوه بر امکان حفاظت از اثر در آینده در برخورد با تعرضات عمرانی، شهرسازی و کشاورزی از لحاظ مطالعات باستان‌شناختی به این دلیل که امکان شناخت گسترش واقعی محوطه را در دوره‌های مختلف میسر می‌کند، نیز بسیار مهم است.

او هدف از تعیین عرصه و پیشنهاد حریم این محوطه را تعیین ضوابط برای حریم درجه یک آن و در صورت لزوم درجه دو و تهیه نقشه حریم و عرصه برای ارائه به شهرداری و سایر ارگان‌های مرتبط اعلام کرد.

این باستان شناس با اشاره به گسترش افسار گسیخته شهرها و همچنین افزایش پروژه‌های عمرانی، نسبت به تعرض و  تخریب شدید محوطه‌های فرهنگی- تاریخی هشدار داد و گفت: متاسفانه در سالیان دور که هنوز توسعه به این محوطه‌ها نرسیده بود، هیچ اولویتی برای تعیین عرصه و حریم وجود نداشته و بسیاری از محوطه‌ها صرفا کاوش شده و هیچ ضوابطی برای حفاظت آن‌ها تدوین نشده است.

او از تپه بردی نیز به عنوان یکی از محوطه‌هایی که به دلیل گسترش شهر مریوان و ساخت و سازهای مسکونی در معرض تهدید و تخریب قرار دارد، نام برد و گفت: تعیین عرصه و حریم محوطه باقیمانده و تدوین ضوابط حفاظتی و حاکمیتی کمک شایانی در حفظ این اثر خواهدکرد.

 تخریب به دلیل جاده سازی و حفاری غیرمجاز

خسروی با اشاره به تخریب قسمت شمال و غرب این تپه به خاطر جاده خاکی و وجود سه گمانه حفاری غیر مجاز نیز در قسمت جنوب آن بر لزوم تعیین عرصه و پیشنهاد حریم برای این اثر باستانی و تعیین ضوابط برای آن تاکید کرد.

وی گفت: تپه بردی بیله، تپه‌ای کوچک متشکل از یک پشته اصلی با ارتفاع ۳ متر و نیم و کشیدگی دیگری در قسمت جنوب پشته اصلی با ارتفاع تقریبی نیم متر از سطح زمین‌های اطراف در داخل بافت شهری شهر مریوان است.

به گفته او سطح کشیدگی دارای ساختارهای شبیه سنگ قبر در جهت جنوب و دارای ساختار گورهای اسلامی است.

خسروی  با اشاره به تراکم بسیار پایین سفال و مواد فرهنگی بر روی سطح تپه افزود: گاهنگاری بر اساس یافته‌های سطحی بسیار مشکل است.

وی در ادامه به کاوش ۱۴ گمانه در این محوطه اشاره کرد و گفت: به جز گمانه‌های ۱۳ و ۱۴ که بر روی عرصه تپه قرار گرفته بودند و پس از سی سانتی متر کاوش در آنها متوقف شد و گمانه هفت که به هم ریخته بود و انباشت‌های حاصل از تخریب به وسیله جاده نظامی در آن ذخیره شده بود، بقیه گمانه‌‌ توان آنها را به عنوان نهشته فرهنگی معرفی کرد.

این باستان شناس افزود: بنابر کاوش گمانه‌ها و آثار به دست آمده از آن، عرصه تپه همان برجستگی ظاهری تپه و شامل ضوابط و مقررات عرصه است و حریم تپه نیز به شعاع  ۳۰ متر اطراف تپه بوده که مشمول ضوابط و مقررات حریم قرار می‌گیرد.

خسروی گفت: هشت متر اطراف تپه نیز مشمول ضوابط خاصی است که هرگونه عملیات عمرانی و ساخت و ساز و فعالیت‌های کشاورزی که بیش از عمق ۳۰ سانتی متر باشد را ممنوع کرده است.

به گفته وی، سفال‌های به دست آمده از این سایت شامل هشت گونه متفاوت سفالی و چهار دوره اعم از دوره اسلامی، دوره تاریخی، مس و سنگ جدید و مس و سنگ میانی است که بر اساس تعداد سفال‌ها به نظر می‌رسد دوران مس و سنگ میانی و جدید دوره اصلی این سایت هستند و در صورت امکان با انجام کاوش به منظور لایه نگاری می‌توان با اطمینان بیشتری در این مورد سخن گفت.

مجوز گمانه زنی برای تعیین عرصه و پیشنهاد حریم تپه بردی توسط ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری صادر شده است.

---

منبع :خبرگزاری ایلنا