عاملی که انسان را از معامله با خدا باز می‌دارد

معامله به معنای تجارت، خریدوفروش و داد و ستد بین دو شخص یا دو مجموعه است که در فقه اسلامی به چهار قسم تقسیم شده می‌شود: 1- معامله حرام: مانند تقلّب، تدلیس و غشّ در معامله. 2- معامله واجب: مانند تمام فعالیّت‌هاى اقتصادى که نظام و قوام جامعه اسلامی بر آن متوقف است. 3- معامله مستحب: مثلاً اگر فروشنده اى جنس را به مشترى فروخت و تمام خیارات معامله را اسقاط کرد ولى بعد مشترى یا خریدار پشیمان شد و درخواست فسخ معامله را کرد، برهم زدن معامله کار مستحب و شایسته ای است. 4- معامله مکروه: مانند ورود در معامله شخص دیگر که شایسته نیست.

اما نوع دیگری از معاملات در قرآن وجود دارد که معامله بین خداوند با انسان‌هاست. این نوع از معامله به این معناست که مؤمنین در قبال کارهایی که در مسیر خداوند انجام می‌دهند، خدا نیز برای آنان پاداش‌هایی را در نظر می‌گیرد؛ لذا در این بین، مؤمنین سودبرنده هستند. بر خلاف اینکه در معامله بین انسان‌ها هر دو طرف کسب سود می‌کنند. 

به عنوان نمونه خداوند در آیه 111 سوره توبه می‌فرماید: «اِنَّ اللهَ اشْتَرى مِنَ الْمُؤْمِنینَ اَنْفُسَهُمْ وَ اَمْوالَهُمْ بِاَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ یُقاتِلُونَ فى سَبیلِ اللهِ فَیَقْتُلُونَ وَ یُقْتَلُونَ وَعْداً عَلَیْهِ حَقّاً فِى التَّوراةِ وَالاِْنْجیلِ وَ الْقُرْآنِ وَ مَنْ اَوْفى بِعَهْدِه مِنَ اللهِ فَاسْتَبْشِروُا بِبَیْعِکُمُ الَّذى بایَعْتُمْ بِه وَ ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظیمُ؛ خداوند از مؤمنان جان‌ها و اموالشان را خریدارى کرده، که (در برابرش) بهشت براى آن ها باشد; (به این گونه که:) در راه خدا پیکار مى‌کنند، مى‌کشند و کشته مى شوند; این وعده حقّى است بر او، که در تورات و انجیل و قرآن ذکر فرموده; و چه کسى از خدا به عهدش وفادارتر است؟! اکنون بشارت باد بر شما، به داد و ستدى که با خدا کرده اید; و این است آن پیروزى بزرگ. 

در این معامله بزرگ، خریدار خداوند متعال و فروشنده بندگان مؤمن و مجاهد و کالاى مورد معامله جان مؤمنان و قیمت و ثمن معامله بهشت برین، و سند این معامله جالب و با ارزش در سه کتاب آسمانى معتبر (قرآن و انجیل و تورات) به ثبت رسیده است. این معامله آن قدر با برکت است که خداوند از آن به «پیروزى بزرگ» یاد مى کند و به فروشندگان تبریک و تهنیت مى گوید. 

حجت‌الاسلام ماندگاری با بیان اینکه اگر انسان دنبال وسوسه‌های نفس و دنبال جلوه‌های دنیا باشد، معادلاتش بر هم می‌خورد، گفت: در این شرایط انسان با خدا معامله نمی‌کند. بنابراین معامله پرسود را از دست می‌دهد و با شیطان معامله می‌کند. 

---

منبع :
باشگاه خبرنگاران پویا