امروز 16 مهر؛
زادروز مردی که از ناکا، ناسا ساخت!
رابرت گیلروث از 1937 تا 1958برای کمیته مشورتی هوانوردی –ناکا-(National Advisory Committee for Aeronautics-NACA) و پس از آن تا زمان بازنشستگی در سال 1973 در جایگزینش یعنی سازمان ملی هوانوردی و فضایی آمریکا –ناسا-(National Aeronautics and Space Administration-NASA) کار کرد. وی با تحقیقات اولیه در زمینه پرواز با هواپیماهای جت و پروازهای مافوق صوت همراه بود و سپس به برنامه بزرگ فضایی آمریکا از جمله طرح‌های سرنشیندار مرکوری، جمینی و آپولو ختم شد.
زمانی که گیلروث به عنوان دستیار مدیر بخش تحقیقاتی هواپیماهای بدون خلبان بر روی موشک‌های مافوق صوت در کمیته مشورتی هوانوردی فعالیت داشت با دیگر اعضای گروه هدف پرتاب ماهواره‌ها به فضا را دنبال می‌کردند اما مدیران او علاقه‌ای نشان نمی‌دادند حتی پیشنهاد آنها را رد کردند اما پس از آنکه شوروی موفق به پرتاب اسپوتنیک-1 نخستین ماهواره جهان شد این نگاه به سرعت تغییر یافت بطوریکه مسئولان آمریکایی دستور دادند سازمانی نیرومند برای دنبال کردن فعالیت‌های فضایی بوجود آید
گیلروث در 8 اکتبر 1913 در شهر ناشوو(Nashwauk) از ایالت مینه سوتا(Minnesota) آمریکا متولد شد و زمانی که 9 ساله بود به دالوث(Duluth) نقل مکان کرد. او در سال 1931 از دبیرستان مرکزی دالوث فارغ التحصیل شد. گیلروث از دوران نوجوانی به هوانوردی علاقمند شد و به ساخت هواپیما مدل پرداخت. او پس از خواندن مطالبی درباره آزمایشگاه هوانوردی لانگلی در ویرجینیا به دنبال کار حرفه‌ای در این زمینه افتاد. گیلروث در سال 1935 مدرک کارشناسی مهندسی هواپیما و در سال 1936 مدرک کارشناسی ارشد خود را از دانشگاه مینه‌سوتا دریافت کرد و از ژانویه سال 1937، در آزمایشگاه هوانوردی لانگلی استخدام شد، جایی که او تحقیقات عمیق و حرفه‌ای خود برای سامانه‌های هوانوردی را آغاز کرد.
تحقیقات او منجر به تنظیم و انتشار گزارش موسوم به آر755 کمیته مشورتی هوانوردی آمریکا در سال 1941 شد که در آن ویژگی مورد نیاز برای پرواز رضایتبخش یک هواپیما، شامل مجموعه ای از الزامات برای بکارگیری یک هواپیما تعریف شده بود. تا آن زمان هیچ مجموعه دستورالعملی برای خلبانان و طراحان هواپیما وجود نداشت.
گیلروث همچنین پیشگام ضبط اطلاعات از ابزارها طی پروازهای آزمایشی بود که تجربه خلبان را بالا می‌برد. او این کار را به عنوان روش عملیاتی به یک استاندارد در امر پرواز تبدیل کرد.
رابرت گیلروث نفر دوم
زمانی که گیلروث به عنوان دستیار مدیر بخش تحقیقاتی هواپیماهای بدون خلبان بر روی موشک‌های مافوق صوت در کمیته مشورتی هوانوردی فعالیت داشت با دیگر اعضای گروهش هدف پرتاب ماهواره‌ها به فضا را دنبال می‌کردند اما مدیران او علاقه‌ای نشان نمی‌دادند حتی پیشنهاد آنها را رد کردند. اما پس از آنکه شوروی موفق به پرتاب اسپوتنیک-1 نخستین ماهواره جهان شد این نگاه به سرعت تغییر یافت بطوریکه مسئولان آمریکایی دستور دادند سازمانی نیرومند برای دنبال کردن فعالیت‌های فضایی بوجود آید و گیلروث در تبدیل "کمیته مشورتی هوانوردی" به "سازمان ملی هوانوردی و فضایی" نقش پر رنگی داشت.
بعد از ایجاد ناسا، گیلروث به سرپرستی گروهی انتخاب شد که هدفش قرار دادن انسان در فضا قبل از شوروی بود. گرچه روسها توانستند گاگارین را قبل از آمریکایی‌ها به فضا بفرستند اما تلاش‌های گیلروث در شکل‌گیری و کار ناو کیهانی مرکوری برای فرستادن فضانوردان آمریکایی قابل تحسین بود.
هنگامیکه جان کندی رئیس جمهور وقت آمریکا اعلام کرد که این کشور تا قبل از پایان دهه 1961 یک انسان را به ماه خواهد فرستاد، گیلروث ناراحت شد چون به خوبی دشواری‌های راه را می‌دانست و مطمئن نبود طی این چند سال, بتوان به چنین هدفی دست یافت و آن را جامه عمل پوشاند.
او در آن زمان در فکر اجرای برنامه جیمنی بود که بتواند برای ناسا تجربه و اطلاعات بیشتری در مورد فعالیت در فضا کسب کند. اما به هر حال او و گروهش چاره‌ای جز تلاش بیشتر برای رسیدن به آن هدف نداشتند. به زودی برنامه آپولو از روی کاغذ وارد مرحله عملیاتی شد و مسئولان گیلروث را به عنوان رئیس مرکز سفینه‌های سرنشیندار انتخاب کردند چون واقعا کس دیگری نمی‌توانست کار در این زمینه را همانند او پیش ببرد. وی تا زمان بازنشستگی در سال 1972 به عنوان مدیر کارشناسی ارشد کار می‌کرد و مجموعا 25 پرواز فضایی سرنشیندار از مرکوری- ردستون 3 (نخستین پرتاب سرنشیندار آمریکا) تا آپولو-15 را مدیریت کرد.
گیلروث در سن 86 سالگی درشارلوتویل(Charlottesville) در ایالت ویرجینیا فوت کرد. براساس زندگی و شخصیت او در سال 2016 فیلمی با عنوان "نقش‌های پنهان "(Hidden Figures) با بازی کوین کاستنر ساخته شد.
منبع: ایسنا
