سیاست اصلی پیامبر(ص) در قبال معاهدات حفظ عزت بود

یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های افراد و جوامع برجسته، حفظ عزت و سرافرازی در شرایط دشوار سیاسی و اجتماعی است. مقوله‌ای که خداوند در آیات قرآن آن را یکی از ویژگی‌های قوم برگزیده معرفی می‌کند و می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اللَّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَیُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكَافِرِینَ؛ ای گروهی که ایمان آورده‌اید، هر که از شما از دین خود مُرتَد شود به زودی خدا قومی را که بسیار دوست دارد و آنها نیز خدا را دوست دارند و نسبت به مؤمنان سرافکنده و فروتن و به کافران عزتمند و سرافراز و مقتدرند...». 

لذا از همان صدر اسلام شاهدیم رسول گرامی اسلام(ص) از سیاست‌های اصلی خویش در قبال معاهدات دشمن را حفظ عزت اسلام و مسلمین قرار داد و بیعت‌ها و پیمان‌های زمان جاهلیت نیز در صورتی مورد پذیرش واقع می‌شد که با مبانی اسلام سازگار بود.

در واقع به طور کلی می‌توان اهداف رسول‌ گرامی اسلام(ص) از پیمان‌نامه‌ها را در این گزاره‌ها یافت:
1- دعوت به اسلام، حمایت از پیامبر(ص) و آرمان‌های اسلامی (همانند پیمان‌های عقبه در مکه). (مقاله علمی پژوهشی پیمان های حضرت محمد(ص))
2- برخی از پیمان‌ها نیز با هدفی چند منظوره صورت می‌گرفت که بارزترین آنها همان پیمان‌نامه صلح مدینه است که منشور قانون اساسی در حکومت نبوی در یثرب - که به «مدینة‌النبی» مشهور شد - به شمار می‌رود.
3ـ اتحاد بین مهاجرین، انصار و یهودیان یثرب، پیمانی که خبر از تشکیل امتی واحد می‌داد، مدیریت و رهبری جامعه، مناسبات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، خانوادگی، نظامی، حقوق و روابط خارجی از موارد مورد تأکید در آن است. ( نامه‌ها و پیمان‌های سیاسی حضرت محمد(ص)، ص229)​​​​​

اما زمانی که این عزت بنا بود مورد خدشه قرار گیرد،‌ پیامبر(ص) هیچ گاه از خود انفعال نشان نداد تا حدی که راضی بود مدت‌ زیادی را در "شعب ابی‌طالب" و در سخت‌ترین شرایط اقتصادی سپری کند. امام حسین(ع) به عنوان اسوه مبارزه با ظلم و استکبار نیز به تبعیت از آبای مطهر خویش این شیوه را پیش گرفت. در زمانی که بین بیعت با یزید و جان خویش و اقوامش مخیّر شد، فریاد زد: «مَوْتٌ فِى عِزّ خَیْرٌ مِنْ حَیَاةٍ فِى ذُلّ؛ مرگ با عزت برتر از زندگى با ذلّت است»؛ لذا تن به نبردی نابرابر سپرد، اما نام و یادش و اثر خونش چنان باقی ماند که همواره کاخ مستبدین جهان را به لرزه در آورده است.  اما کسانی که فریب دنیا را خوردند و تن به ذلت دادند، جز نام پست از خود برجای نگذاشتند. 

---

منبع : تسنیم