همنشین نامناسب را در بیان امام سجاد(ع) بشناسیم

یکی از مهم‌ترین موفقیت‌های یک فرد در زندگی یافتن همنشین و رفیق مناسب است. اهمیت آن به قدری است که ممکن است سعادت و شقاوت هر فرد در زندگی دنیا و آخرت را رقم بزد. در آیه27 سوره فرقان پس از آنکه خداوند از ظالمانی صحبت می‌کند که راه و روش پیامبر(ص) را در طول زندگی نپیمودند، در آیه بعد از قول این ستمکاران می‌فرماید: «یا وَیْلَتى‏ لَیْتَنی‏ لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَلیلاً؛ اى واى، کاش فلانى را دوست [خود] نگرفته بودم». و بعد ادامه می‌دهند: او [بود که‏] مرا به گمراهى کشانید پس از آنکه قرآن به من رسیده بود.» و شیطان همواره خوارکننده انسان است؛ لَقَدْ أَضَلَّنی‏ عَنِ الذِّکْرِ بَعْدَ إِذْ جاءَنی‏ وَ کانَ الشَّیْطانُ لِلْإِنْسانِ خَذُولاً.

بنابراین همنشینی با افراد صالح، سعادت دنیوی و اخروی و همنشینی با افراد ناصالح افتادن در دام شیطان و بعد عذاب الهی را در پی خواهد داشت. از این رو پیامبر گرامی اسلام(ص) در روایتی فرمودند «همنشین صالح بهتر از تنهایى است و تنهایى بهتر از همنشین بد است؛ الجَلیسُ الصالِحُ خَیرٌ مِن الوَحدَةِ وَ الوَحدَةُ خَیرٌ مِن جَلِیسِ السُّوء» (الامالى(طوسى) ص535). یا امیرالمؤمنین(ع) در روایتی فرمود: «همنشین بی خرد نباش که او کار (نابخردانه) خود را برای تو آراید و دوست دارد تو را چون خود کند؛ لا تَصحَب المائِق فَاِنَّهُ یُزَیِّنُ لَکَ فِعلَه وَ یَوَدُّ اَن تَکُونَ مِثلَه» (نهج البلاغه(صبحی صالح) ص 527)

همچنین امام سجاد(ع) در روایتی دیگر برخی ویژگی‌های همنشین نامناسب را بیان کرد. دقت به تک تک فرازهای این روایت می‌تواند چراغ راهی برای انتخاب همنشین خوب باشد. حضرت فرمود:

1ـ مبادا با دروغگو همنشین شوى که او چون سراب است، دور را به تو نزدیک کند و نزدیک را به تو دور کند.
2ـ مبادا با فاسق و بدکار همنشین شوى که تو را به یک لقمه و یا کمتر بفروشد.
3ـ مبادا همنشین بخیل شوى که او در نهایتِ نیازت بدو، تو را واگذارد.
4ـ مبادا با احمق رفیق شوى که چون خواهد سودت رساند، زیانت می‌زند.
5 ـ مبادا با آنکه از خویشان خود مى برد، مصاحبت کنى که من او را در قرآن ملعون یافتم.
«إِیّاکَ وَ مُصاحَبَةَ الْکَذّابِ، فَإِنَّهُ بِمَنْزِلَةِ السَّرابِ یُقَرِّبُ لَکَ البَعیدَ وَ یُبَعِّدُ لَکَ الْقَریبَ. وَ إِیّاکَ وَ مُصاحَبَةَ الْفاسِقِ فَإِنَّهُ بایَعَکَ بِأُکْلَة أَوْ أَقَلَّ مِنْ ذلِکَ. وَ إِیّاکَ وَ مُصاحَبَةَ الْبَخیلِ فَإِنَّهُ یَخْذُلُکَ فى مالِهِ أَحْوَجَ ما تَکُونُ إِلَیْهِ. وَ إِیّاکَ وَ مُصاحَبَةَ الاَْحْمَقِ، فَإِنَّهُ یُریدُ أَنْ یَنْفَعَکَ فَیَضُرُّکَ. وَ إِیّاکَ وَ مُصاحَبَةَ الْقاطِعِ لِرَحِمِهِ، فَإِنّى وَجَدْتُهُ مَلْعُونًا فى کِتابِاللّهِ.» (الکافی، ج2، ص374)

---

منبع: تسنیم