تبیان، دستیار زندگی

در پی کاهش چشم‌گیر قیمت دلار

پایان سلطنت دلار

افزایش لجام‌گسیخته دلار در بازار و همچنین عدم پاسخگویی مطلوب و آشکار مسئولین به چرایی افزایش نامتعارف آن، التهابات بازار ارز را شدت بخشید و قیمت‌ها به شکل ناپایدار و لحظه‌ای متغییر شد.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
دلار
در چند روز گذشته خبرهایی حاکی از کاهش شدید قیمت دلار منتشر شد. این اتفاق باعث رضایت برخی از مردم که گرانی دلار اختلالات زیادی را در زندگی روزمره‌شان به‌وجود آورده بود شد. اما برای برخی که نگاه سرمایه‌ای به این واحد پولی داشتند، خبری بس ناگوار بود که حتی باعث سکته و خودکشی برخی نیز شد.

در این چند ماه که قیمت دلار سیر صعودی به خود گرفته بود، فشارهای ناشی از افزایش ارزش آن در زندگی و معاش روزانه‌ی مردم تأثیرات آشکاری گذاشت. در این میان؛ برای افراد کم‌درآمد و یا آن دسته از افرادی که دچار بیماری بودند و نیاز به‌مصرف روزانه‌ی برخی داروهای خاص و خارجی برای آن‌ها الزامی بود، این افزایش قیمت ضربه‌ای به مراتب ملموس‌تر از دیگر اقشار جامعه داشت.

برخی از کارشناسان اقتصادی عقیده دارند که کاهش نرخ ارز موقتی است، چراکه در روز 13 آبان و با شروع تحریم‌های جدید آمریکا، ممکن است شاهد افزایش مجدد قیمت دلار باشیم.



چرا دلار گران شد؟     

طی ماه‌های گذشته، روند صعودی قیمت ارز بسیار مشهود بود چرا که در برخی ایام، چند مرتبه با افزایش قیمت مواجه بودیم. افزایش لجام‌گسیخته دلار در بازار و همچنین عدم پاسخگویی مطلوب و آشکار مسئولین به چرایی افزایش نامتعارف آن، التهابات بازار ارز را شدت بخشید و قیمت‌ها به شکل ناپایدار و لحظه‌ای متغییر شد.

برای پاسخ به چرایی افزایش نرخ ارز در بازار، کارشناسان اقتصادی چنین معتقداند که هجوم ناگهانی مردم برای خرید و احتکار دلار، باعث افزایش بی‌سابقه تقاضا در این بازار شد که نتیجه‌ی آن چند برابر شدن قیمت این واحد پولی بود.

باید توجه داشت که برای این افزایش قیمت نمی‌توان دلیل مشخصی بیان کرد اما آنچه که واضح است، دخیل بودن عوامل متفاوتی در ابعاد مختلف بازار ارز می‌باشد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از؛ کاهش سود بانکی توسط بانک‌ها، عدم دخالت و نظارت مستقیم بانک مرکزی بر بازار ارز و نیز جوّ روانی ایجاد شده در جامعه که القا کننده‌ی افزایش آتی ارزش دلار بود.


چرا دلار ارزان شد؟

اینک پس از تلاطمات شدید بازار ارز، در چندروزه گذشته شاهد سقوط ارزش این واحد پولی در بازار هستیم. بانک مرکزی از نخستین روزهای هفته، اقدام به‌تزریق ارز در بازار و محدودیت توزیع ارز خدماتی به برخی بانک‌های کرده است.

با نخستین اخباری که در حاشیه کاهش قیمت دلار منتشر شد، مردم بر آن شدند که دلار از ارزش خواهد افتاد و از این رو، برای فروش دلارهای احتکار شده با صرافی‌ها هجوم بردند، که همین موضوع سبب سرعت بخشیدن به کاهش قیمت دلار شد. اما موضوعی که اهمیت خاصی دارد روند رفت و برگشت نرخ ارز است.

در این راستا می‌توان بیان کرد که دلار حدودا 4000 تومانی، تدریجا و در مدت زمان کوتاهی به نرخ 19000 تومان رسید و اینک طبق آخرین اظهار نظرهای مسئولین باید بین قیمت 8 تا 10 هزار تومان ثبات پیدا کند. اینچنین است که مردم با رضایتی بیش از پیش بر این افزایش قیمت قانع شده و التهابات جامعه فروکش می‌کند درست مانند برهه‌ای از دوران پهلوی که بنزین از 5 توامن به 10 تومان افزایش قیمت پیدا کرد و سپس مسئولین با ثبات قیمت 5 تومانی ضمن جلب رضایت مردم، به سود هدف نیز دست یافتند.(1)

کاهش سود بانکی توسط بانک‌ها عاملی شد که سرمایه‌ها به بازار ارز سرازیر شود، ورشکستگی بعضی از بانک‌های خصوصی و مؤسسات مالی و اعتباری، مردم را به سرمایه‌گذاری در بانک‌ها بدبین نمود.



دلار بخریم یا نخریم؟

با تغییراتی که از اوایل هفته در قیمت دلار به وجود آمد، بسیاری از مردم این سؤال برایشان پیش آمد که بالاخره خرید و سرمایه‌گذاری بر دلار درست است یا خیر؟ تحولاتی اقتصادی چند سال گذشته در بازار ارز نشان‌دهنده این موضوع است که خرید غیرضروری ارز درست نیست و نباید به این واحد پولی نگاه سرمایه‌ای داشت، چرا که از نظر معادلات اقتصادی نه تنها درست نبوده بلکه، آسیب‌های فراوانی را همچون آنچه که امروزه در تغییر قیمت کالاها مشاهده می‌کنیم، به همراه خواهد داشت.

برخی از کارشناسان اقتصادی بر این باور هستند که کاهش نرخ ارز موقتی است، چرا که در روز 13 آبان و با شروع تحریم‌های جدید آمریکا، ممکن است شاهد افزایش مجدد ارزش دلار باشیم. ولی اگر همچنان اروپا برای تداوم برجام با ایران همکاری کند و هم‌پیمانان تجاری ایران روابط پولی خود را تقویت کنند، می‌توان امید داشت که دیگر بازار ارز دچار تلاطم اینچنینی نشود.
در این میان گروهی عقیده دارند که سیر صعودی قیمت‌ها درنتیجه عدم مدیریت بهینه اقتصادی و کم‌توجهی به زیرساخت‌های اقتصاد کشور از سوی مسئولین است. با وضعیت به‌وجود آمده می‌توان گفت که علل اصلی مشکلات کنونی اقتصاد کشور عبارتنداند از:
1- عدم‌ حمایت دولت از بخش خصوصی
2- وابستگی شدید اقتصاد به حوزه نفت
3- عدم تخصص گرایی و وابستگی اقتصادی

توقف کاهش قیمت دلار!

به‌دنبال ادامه روند نزولی قیمت ارز در بازار، اتاق بازرگانی اعلام کرده است که این کاهش قیمت به‌معنای برگرداندن ارز به ارزش واقعی است که بانک مرکزی با اعلام قیمت حدود 10 هزار تومان آن را ثابت نگه خواهد داشت.

مردم نباید انتظار داشته باشند که قیمت‌ها به حول‌وحوش چهار هزار تومان برمی‌گردد برنامه‌ریزی دولت این است که قیمت دلار حدود هفت یا هشت هزار تومان باشد اما همه این‌ها بستگی به‌این دارد که دولت و بانک مرکزی با جدیت کامل این روندی که آغاز کرده است را ادامه دهد و مذاکرات ایران و اروپا هم به‌جاهای بهتری ختم شود. اگر دولت بتواند باقی صادرکنندگان را هم مجاب کند که ارز خود را به بازار نیما تزریق کنند قطعاً نرخ ارز پایین خواهد آمد البته کار سختی نیست وقتی دولت توانسته رانت پتروشیمی‌ها را حذف کند درباره باقی صادرکنندگان هم می‌تواند با جدیت عمل کند. (2)

پی‌نوشت:
1- توکلی: چرا بانک مرکزی تازه از دیروز به فکر بازار ارز افتاد؟، پایگاه خبری مشرق نیوز
2- "قیمت دلار" چرا پایین آمد و تا کجا پایین می‌آید؟ فرارو