یاری وام برای اشتغال

زیرا درآمد کشور از تولید ناخالص ملی برابر 400 میلیارد دلار است که باوجود85 میلیون نفر جمعیت کشورمان، طبق آمارهای موجود، از سال 1390 تا 1400،به‌طور میانگین سالانه یک‌میلیون نفر وارد بازار کار می‌شوند. بنابراین در طول این دهه، 10 میلیون نفر آماده ورود به  بازار کار هستند.  (1)

با توجه به این‌که در عصر اینترنت زندگی می‌کنیم، تولید کسب‌وکارهای کوچک در سراسر دنیا و خصوصاً در جوامع توسعه‌یافته از اهمیت بیشتری برخوردار شده‌اند. زیرا دیگر دولت‌ها نقش نظارتی خود را افزایش داده‌اند و این دست‌ها تفکرهای بلند کارآفرینان است که مولد بوده و جهان مدرن را پیش می‌برد.

خصوصاً این‌که نخبگان فضای مجازی اغلب در دوران دانشجوئی و یا در فشار معیشتی دست‌به‌کارهای مهم زده و بعدها به شرکت‌ها و کمپانی‌های بزرگ تبدیل‌شده‌اند.

خوداشتغالی یا کارآفرینی چیست؟

"خویش‌فرمایی”  همان کار کردن برای خود است که فرد برای خودش کارفرما می‌شود و  غال با افراد ریسک‌پذیر از این مشاغل استقبال می‌کنند. زیرا درآمد و ضریب موفقیت آن ثابت نبوده و به شرایط محیط و داخلی کارگاه بستگی دارد.

لذا کسب‌وکارهای خود اشتغال، عمدتاً در زمره‌ی کارگاه‌های کوچک قرارمی گیرند تا بتوانند به‌آرامی رشد کرده و متناسب با شرایط اقتصادی روز ادامه کار بدهند. از این مشاغل می‌توان به فعالیت‌هایی در حوزه آموزش، بازرگانی، فنی، زراعت، صنایع‌دستی و غیره  اشاره کرد.

نظارت دولت در موارد فوق، غالبا به‌صورت صدور مجوزهای مختلف از طریق اتحادیه‌های اصناف است که  به آن “پروانه کسب” گفته می‌شود. سرمایه اولیه برای را اندازی یک کارگاه کوچک، معمولاً چندان زیاد نیست اما ادامه کار، کمک دولت را می‌طلبد که اعطای وام متناسب به کارآفرینان می‌تواند  به یاری آنان بشتابد. (2)

کارگاه کوچک و دریافت وام

کارآفرین می‌تواند یک طرح  اشتغال‌زا در شهرستان را با حدود 20 میلیون تومان راه‌اندازی کند اما  کارشناسان علم اقتصاد توصیه می‌کنند تا ابتدا با مشاوره و استعدادیابی مشخص شود که افرادی که متقاضی راه‌اندازی کسب‌وکار موردنظر، آیا استعداد حضور در این فعالیت خاص رادارند یا خیر؟ پس از استعدادیابی، متقاضیان بهتر است که آموزش‌های لازم در حوزه کسب‌وکار را ببینند و سپس سامان‌دهی و تأمین مالی شوند.  همچنین کارآفرینان باید برای شروع کار حداقل ۳ نفر  را همراه کنند و قادر باشند تا با کسب درآمد کافی دستمزد آنان را بپردازد. (3
پس از دارا بودن شرایط فوق، تسهیلات دولت از قبیل اعطای وام مطرح می‌شود که توانایی وام‌گیرنده برای بازپرداخت اقساط بسیار مهم است. پس‌ازآن کسانی که طرح‌های خود را در قالب تعاونی‌ها یا شرکت‌های سهامی خاص ارائه کنند و فعالان جوان‌تر و دانش‌آموختگان مشارکت داشته باشند، در اولویت قرار دارند.

میزان تسهیلات پرداختی و نرخ سود وام

مجموع مبلغی که برای این امر از صندوق توسعه ملی اختصاص یافته است، طبق گفته معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت کار، معادل ریالی ۱.۵ میلیارد دلار است که شش هزار میلیارد تومان می‌شود و باید معادل این رقم را هم بانک‌ها و مؤسسات عامل بیاورند تا مجموع آن به ۱۲ هزار میلیارد تومان برسد.

تسهیلات ۱۲ هزار میلیارد تومانی در مناطق روستایی و عشایری مرزی با نرخ سود چهار درصد، در مناطق روستایی و عشایری معمولی شش درصد و در نواحی صنعتی و شهرهای زیر ۱۰ هزار نفر با نرخ سود ۱۰ درصد توزیع خواهد شد.
 تسهیلات اعطایی صندوق به‌صورت قرض‌الحسنه با کارمزد چهار درصد در اختیار متقاضیان واجد شرایط و دارای امتیاز لازم قرار می‌گیرد.


بازپرداخت تسهیلات به این شکل است که در مورد برخی مشاغل (که دارای درآمد ماهیانه هستند) اقساط ماهیانه و در مورد کسب‌وکارهای دارای درآمد سالیانه، اقساط سالیانه گرفته می‌شود. پرداخت اقساط ماهیانه پس از یک دوره‌ی تنفس ۱۲ ماهه آغاز می‌گردد و ۴ سال ادامه پیدا می‌کند.
اقساط سالیانه در کل ۵ قسط بوده و فاقد دوره‌ی تنفس هستند. در زمان پرداخت تسهیلات حداقل معادل ۱۳۰ درصد اصل تسهیلات وثیقه‌ی سفته یا حداقل معادل ۱۲۰ درصد آن وثیقه‌ی ملکی مطالبه می‌شود.
تأخیر در بازپرداخت اقساط موجب دریافت ۱۲ درصد جریمه از سوی صندوق می‌گردد و درصورتی‌که وام به مصرف راه‌اندازی کارگاه مربوطه نرسد، کل وام بر مبنای بالاترین نرخ سود علی‌الحساب مقرر در شبکه‌ی بانکی باز پس گرفته می‌شود.(4)

آسیب‌شناسی وام اشتغال

موضوع چک‌های برگشتی و معوقات بانکی یکی از موانع دریافت تسهیلات اشتغال روستایی است که موجب شده برخی از متقاضیان وام روستایی امکان دریافت تسهیلات را نداشته باشند. همچنین عدم مراجعه برای تکمیل مراحل دریافت تسهیلات و ارائه طرح‌های بدون اولویت و تکراری ازجمله دلایل عدم اختصاص تسهیلات اشتغال است. سربازان وظیفه فراری یا غایب نیز قادر به گرفت وام بانکی نیستند.
از سوی دیگر وام‌گیرندگان باید از افراد خوش‌حساب بانکی بوده و وثیقه و ضامن‌های معتبر نیز داشته باشند. در این صورت بانک‌هایی که از خوش‌حسابی فرد اطمینان حاصل کردند، درزمینهٔ تضمین و وثیقه‌های بانکی انعطاف بیشتری به خرج می‌دهند اما واقعاً چند نفر می‌توانند دارای این شرایط باشند؟


پی نوشت:
1و3- آسیب‌شناسی کسب‌وکارهای خرد و اکوسیستم بنگاه‌های کوچک و متوسط، سایت امام ،اردیبهشت 952
2-شرایط متقاضیان دریافت وام و طرح‌هایشان، ایسنا، دی 96
4- چه كسانى نمی‌توانند وام اشتغال بگیرند؟ باشگاه خبرنگاران جوان، تیر 97

---