فاز جدید روابط عراق و ایران
نگاهی به انتخابات نخست‌وزیری عراق
برای کشوری چند قومی که با تهدیدات امنیتی گوناگونی از تروریسم تا جدایی‌طلبی دست‌وپنجه نرم می‌کند، بزرگ‌ترین آفت می‌تواند عدم وجود قدرت فائقه‌ی مرکزی و به‌تبع آن فشل شدن مراکز تصمیم‌گیری باشد که این انتخاب‌ها در مرحله‌ی اول فارغ از سایر پیامدهای آن این مسئله را خنثی نمود.
1- مورد اولی که در خصوص این مسئله قابل‌ذکر است پایان دوران بلاتکلیفی و بی‌ثباتی در عراق بوده که این دو انتخاب فارغ از پیامدهای سیاسی آن در پازل بازیگران عراقی و منطقه‌ای، ثبات یعنی حلقه گمشده عراق در ماه‌های اخیر را برای این کشور به ارمغان می‌آورد.
در شرایطی که خطر تروریسم تکفیری و داعش به‌تازگی از سر عراق دور شده و با کوچک‌ترین غفلتی امکان بازگشت مجدد این خطر وجود دارد ادامه‌ی فضای آشفته‌ی قبلی مسئله‌ی خطرناکی بود که تحلیلگران مختلف نیز به آن اشاره کردند. درواقع برای کشوری چند قومی که با تهدیدات امنیتی گوناگونی از تروریسم تا جدایی‌طلبی دست‌وپنجه نرم می‌کند، بزرگ‌ترین آفت می‌تواند عدم وجود قدرت فائقه‌ی مرکزی و به‌تبع آن فشل شدن مراکز تصمیم‌گیری باشد که این انتخاب‌ها در مرحله‌ی اول فارغ از سایر پیامدهای آن این مسئله را خنثی نمود.
"عادل عبدالمهدی" در زندگی پرفرازونشیب سیاسی خود در مقطع قبل از انقلاب اسلامی ایران نیز از حامیان "جمال عبدالناصر" بوده که در آن مقطع تاریخی نماد تام مبارزه با امپریالیسم جهانی و مقاومت در برابر رژیم صهیونیستی محسوب می‌شد.
2- اما مسئله‌ی دوم در این انتخاب‌ها نوع مواجهه‌ی این دو کاندیدا در آینده با جمهوری اسلامی ایران و نحوه‌ی تعامل دو کشور به‌ویژه در فضای پرتنش ایجادشده در ماه‌های اخیر است. این مسئله هرچند نیاز به گذر زمان داشته و قضاوت در مقطع فعلی کمی زود به نظر می‌رسد اما با توجه به مؤلفه‌هایی که هم‌اکنون در اختیار است مانند پیشینه این افراد و یا اظهارنظرهای آنان می‌توان یک شمای کلی از مسئله‌ی حفظ نفوذ جمهوری اسلامی ایران در عراق به دست داد.
در این زمینه باید توجه داشت یکی از اظهارنظرهای قابل‌توجه حلبوسی رئیس جدید مجلس عراق که در روزهای اخیر به‌قدر زیادی نیز خبرساز شد این مسئله بود که عراق از تحریم‌های آمریکا علیه ایران پیروی نخواهد کرد. این در حالی است که حیدرالعبادی نخست‌وزیر سابق این کشور چندی پیش دقیقا مطلبی متفاوت از این مسئله را بیان کرده بود که با واکنش‌هایی نیز همراه شد. "حلبوسی" هم‌چنین در اقدام قابل توجهی دیگر از علی لاریجانی رئیس مجلس ایران نیز جهت سفر به عراق و گسترش روابط دعوت کرده که این مسئله را نیز نباید ازنظر دور داشت.
همه‌ی این موارد در حالی است که کرسی ریاست پارلمان عراق به‌طور معمول در اختیار اهل سنت این کشور قرار داشته که عمدتاً رابطه‌ی قابل توجهی با جمهوری اسلامی ایران نداشته‌اند. اما این انتخاب و رای ضعیف "اسامه النجیفی" گزینه دیگر این مسند که بدترین گزینه برای جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شد حاکی از حفظ جایگاه ایران بین اعضای پارلمان این کشور است. اما در مورد "عادل عبدالمهدی" نیز نکاتی قابل‌ذکر است که باید به آن توجه کرد: اول اینکه پیشینه‌ی وی حاوی نکاتی است که نشان از قرابت گفتمانی وی با محور مقاومت دارد.
عضویت در مجلس اعلای اسلامی عراق که روزگاری مهم‌ترین جریان حامی انقلاب اسلامی در عراق محسوب می‌شد یکی از این موارد است. هم‌چنین باید توجه داشت که "عادل عبدالمهدی" در زندگی پرفرازونشیب سیاسی خود در مقطع قبل از انقلاب اسلامی ایران نیز از حامیان "جمال عبدالناصر" بوده که در آن مقطع تاریخی نماد تام مبارزه با امپریالیسم جهانی و مقاومت در برابر رژیم صهیونیستی محسوب می‌شد.
درواقع المهدی طی دوران زندگی سیاسی خود همواره روحیه‌ی مبارزه با استکبار را داشته که هرگاه این مسئله به شیوه‌ای ظهور و بروز یافته است. البته باید توجه داشت در مقطع فعلی وی فردی تکنوکرات محسوب شده که با توجه به فضای داخلی عراق توان خود را احتمالاً بیش از مسائل سیاست خارجی با ایجاد توازن بین دو قدرت ذی‌نفوذ در عراق یعنی جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده امریکا صرف تمرکز بر مسائل داخلی عراق خواهد کرد اما لازم به ذکر است که باید توجه کرد این تکنوکرات بودن لزوماً به این معنی نیست که با یک شیعه شبیه ایاد علاوی روبرو هستیم بلکه فضای فکری وی کاملاً متفاوت است. در این زمینه ذکر این نکته خالی از لطف نیست که رهبر ائتلاف فتح (هادی العامری) به‌عنوان نزدیک‌ترین جریان حال حاضر عراق به جمهوری اسلامی ایران نیز در توافقی که با "صدر" داشته با این گزینه موافقت کرده و اساساً بسیاری از تحلیلگران، "المهدی" را حاصل توافق گروه‌های مختلف عراقی با کمترین مخالفت می‌دانند.
با توجه به موارد فوق به‌طورکلی باید توجه داشت هرچند که جهت قضاوت در مورد آینده‌ی روابط ایران و عراق زود است اما با توجه به تجربه‌ی موجود می‌توان پیش‌بینی کرد که در دوره‌ی جدید نیز جایگاه ایران در عراق حفظ خواهد شد و حتی با چالش‌های کمتری نسبت به دوره‌ی العبادی همراه است.
