انواع راه های پرورش خلاقیت در کودکان

در گذشته تصور می شد که خلاقیت توانایی منحصر به فردی می باشد و همانند هوش بالا، تنها تعدادی از آن برخوردار هستند،در طی گذر زمان دانشمندان و محققان روانشناسی این سوال را مطرح کردند که آیا اساسا خلاقیت درونی و ذاتی است یا بیرونی و اکتسابی و با بررسی توانایی های افراد خلاق ، به این نتیجه رسیدند که خلاقیت قابل اکتساب و آموزش می باشد. در وجود تمامی انسان ها، قابلیت های خلاقانه به ودیعه گذاشته شده است، برخی از افراد این قابلیتها را در بستر زندگی شکوفا می سازند و برخی دیگر توانایی شناخت و پروراندن آن را ندارند. حال این سوال پیش می آید که خلاقیت چیست و ما چگونه می توانیم آن را پرورش دهیم؟

✔️ خلاقیت چیست؟
خلاقیت زمانی بروز می کند که فرد با یک مساله و مشکل روبه رو می شود، در آن جاست که او باید با استفاده از دانسته ها و تجربیات خود، راه حل یا راه حل هایی را ارائه دهد تا بتواند آن مشکل را حل کند. پس می توان گفت که خلاقیت عبارت است از توانایی تولید راه‌ حل های جدید، مناسب و متنوع برای حل مسائل و مشکلات. حال ما چگونه قادر می شویم که این توانایی را شکوفا سازیم. در ادامه به عوامل موثر در بروز خلاقیت اشاره می شود.

✔️ عوامل موثر در بروز و پرورش خلاقیت
1 - یکی از عوامل مهمی که سبب می شود، افراد در مسیر خلاقیت گام بردارند، هدفمندی است. زمانی که ما برای خود هدفی در نظر بگیریم، راه برای خود مشخص می کنیم و از پراکندگی ذهنی به تمرکز می رسیم.

2 - پرسش کردن، یکی از اصول مهمی است که می تواند زمینه ساز خلاقیت باشد، لیکن در بروز خلاقیت نمی توان هر پرسشی را به عنوان پرسش خلاقانه در نظر گرفت. پرسش هایی که تببین و دلیل به همراه دارند، در شکل گیری خلاقیت موثر می باشند. این پرسش ها با کلماتی مانند چرا، چگونه و... آغاز می شوند

3 - هر فرد در رابطه با مطالعه ای که دارد یا کاری که انجام می دهد،کم کم در ذهن خود، به یک ایده می رسد. بهتر است که ما برای ثبت ایده های خود، دفترچه یاداشتی را همیشه همراه خود داشته باشیم و ایده های مان را در آن بنویسم. مرور این ایده ها، به پرورش خلاقیت کمک بسیاری می کند.

4 - برای پرورش خلاقیت می توانیم گروه های کاری و علمی تشکیل داده و با مطالعه و آگاهی قبلی وارد بحث در گروه بشویم. از ابراز نظر نهراسیم و نظرات مخالف را نقض نکنیم. شرکت در بحث های گروهی، سبب می شود که یک مفهوم از منظر افراد مختلف بررسی شده و این بررسی فرصت ایده را فراهم می آورد.

5 - ذهن هر انسانی در ساعاتی از شبانه روز، بهتر می تواند به فعالیت خلاقانه بپردازد، پس بهتر است که با برنامه ریزی مناسب این زمان را به تفکر و مرور یافته های خوداختصاص دهیم.

6 - علاوه بر زمان، در بروز خلاقیت مکان نیز تاثیر گذار است. هر انسانی با توجه به شناختی که از خود دارد، می داند که در چه مکان هایی آرامش بیشتری دارد. برخی انسان ها در طبیعت این آرامش را تجربه می کنند، برخی در فضاهای خلوت و... . ما با توجه به شناختی که از خود داریم، می توانیم مکان مناسب خود را یافته و با خاطر آسوده به پیش رویم..

7 - از کمیت به کیفیت برسیم. برای شروع یک فعالیت خلاقانه، بهتر است که تمام افکاری راکه در مورد یک موضوع به ذهن مان می رسد را روی کاعذ بیاوریم و رفته رفته در طی آگاهی بیشتر از موضوع می توانیم از تعداد این افکار بکاهیم و فکری که بهتر است را بپرورانیم.

8 - مطالعه پروژه های افراد دیگر نیز می تواند،در ایجاد ایده خلاقانه مثمرثمر باشد، به شرط اینکه فرد خود را محدود به آن ها نکرده و در کنار مطالعه آنها به مطالعه کتاب ها و منابع مهم نیز بپردازد.

9 - تمرین خلاقیت نیز می تواند در پروراندن آن موثر باشد. در تمرین خلاقیت، ما می توانیم 20 تا25 دقیقه زمان را در طی روز، برای فکر کردن به مساله ای اختصاص دهیم .این مساله می تواند مساله کاری ما باشد یا مباحث یکی از دروس ما.

10 - علاوه بر عوامل یادشده ما می توانیم با قرار گرفتن در موقعیت هایی همچون؛ مسافرت ،تماشای شبکه ها تلویزیونی، حضور موثر در فضاهای مجازی، تعامل با افراد کار آزموده و اهل مطالعه و... کسب اطلاع نموده و در مسیر خلاقیت گام برداریم.

مطالب مرتبط:
عوامل موثر در پرورش خلاقیت دانش آموزان را بهتر بشناسیم
طرحی برای پرورش خلاقیت و نوآوری در مدارس
پرورش خلاقیت

نویسنده: اعظم پیکانی