قارچی بیماری‌زا در بچه‌ها

کاندیدیا نوعی قارچ بوده که به چندین شکل در طبیعت وجود دارد. به اشکال مختلف می‌تواند در انسان باعث بروز بیماری‌ها شود، به‌خصوص در بیماران بستری و یا مبتلا به اختلالات سیستم ایمنی شایع‌تر می‌باشد.
این قارچ معمولاً باعث بروز عفونت‌های مخاط دهان و ناحیه پوشک در نوزادان تازه متولد شده می‌شود، اما اشکال نادر آن هم می‌تواند در دوران داخل رحمی به جنین منتقل گردد.
در سال‌های اخیر نیز در بخش مراقبت‌های نوزادان بیشتر دیده شده است.

برفک دهانی

برفک یا کاندیدیاز دهانی یک عفونت سطحی مخاطی است که حدود ۲ تا ۵ درصد شیرخواران طبیعی را دچار می‌کند، گاهی نیز بسیار زود، در سن ۷ تا ۱۰ روزگی پس از تولد دیده می‌شود. برفک به‌ صورت مواد سفید مروارید رنگ (شبیه تکه‌های ریز شده پنیر) که حالت دلمه داشته بر روی زبان، کام و مخاط دهان و داخل گونه‌ها دیده می‌شود.
برفک دهانی در شیرخواران می‌تواند کاملاً بدون علامت باشد و یا باعث درد، بی‌قراری و کاهش شیر خوردن شده که خود منجر به کاهش دریافت مواد غذایی خواهد گردید.
برفک بعد از سن یک‌سالگی معمولاً شایع نیست، ولی در کودکان و شیرخواران بزرگ‌تر هم در صورتی که از آنتی بیوتیک (به‌خصوص برای مدت طولانی) استفاده کنند، دیده می‌شود.
برفک در صورت دائمی بودن یا عود مکرر اگر به دلیل مشخصی نباشد، نیاز به بررسی از نظر علل زمینه‌ای مثل نقص سیستم ایمنی دارد.
درمان برفک در موارد خفیف گاهی نیاز نیست، اما در مواردی که دارو لازم است، نیستاتین شایع‌ترین داروی تجویز شده است که به‌صورت فرآورده‌های سوسپانسیون عرضه می‌گردد؛ والدین لازم است مقدار و طول دوره را به‌خوبی رعایت کنند؛ در غیر این صورت احتمال عود وجود دارد.
همچنین اگر شیرخوار از شیر مادر تغذیه می‌کند ممکن است درمان همزمان مادر و شیرخوار لازم باشد که برای مادر معمولاً از پمادهای موضعی استفاده می‌گردد.

واژینیت قارچی

واژینیت‌های قارچی ناشی از کاندیدیا عفونتی شایع در زنان و همچنین دختران سنین بلوغ می‌باشد.
مصرف برخی داروهای آنتی‌بیوتیک، قرص‌های پیشگیری از حاملگی و دیابت از جمله علل مستعد کننده این گروه از عفونت‌های قارچی هستند.
علائم شامل درد، خارش؛ سوزش ادرار، التهاب و قرمزی ناحیه واژن و ترشحات مات سفید رنگ یا پنیری خواهد بود.‌
برای درمان مصرف کرم‌های واژینال ضد قارچ و یا درمان خوراکی مناسب، مؤثر خواهد بود.

درماتیت ناحیه پوشک

درماتیت پوشک شایع‌ترین عفونت ایجاد شده توسط کاندیدیا می‌باشد که با دانه‌های پوستی قرمز رنگ، به‌صورت متراکم یا پیوسته همراه با ضایعات تاولی ریز در اطراف آن دیده می‌شود.
درماتیت کاندیدیایی ناحیه پوشک اغلب ادرار سوختگی‌های ساده را پیچیده و طولانی می‌کند و معمولاً به دنبال یک دوره مصرف آنتی‌بیوتیک به وجود می‌آید.
برای درمان این‌گونه درماتیت‌ها بایستی از ترکیبات ضد قارچ موضعی مناسب مثل نیستاتین یا کلوتریمازول استفاده نمود و اگر همزمان التهاب زیادی وجود داشته باشد مصرف یک پماد کورتیکوستروئیدی بسیار ملایم نیز با احتیاط برای ۱ تا ۲ روز مفید خواهد بود.
تعویض مکرر پوشک و دوره‌های بدون پوشک نیز از جمله درمان‌های کمکی مهم هستند.

عفونت‌های ناخن و اطراف ناخن

این گروه از عفونت‌ها معمولاً به دلیل چند نوع قارچ به وجود می‌آیند که کاندیدیا یکی از آن‌ها است؛ عفونت‌های‌ کاندیدیایی ناخن بیشتر در انگشتان دست دیده می‌شود و علاوه بر خود ناخن، حاشیه دور آن را هم درگیر می‌کند.
درمان عفونت‌های قارچی دور ناخن شامل خشک نگه داشتن دست‌ها و استفاده از پمادهای ضد قارچ موضعی می‌باشد.
برخی بیماری‌های پوستی و یا نقایص سیستم ایمنی می‌تواند فرد را مستعد عفونت کاندیدیایی ناخن کند.
عفونت‌های قارچی ناخن یک دوره درمان خوراکی سیستمیک نیاز دارد.

---

منبع: زندگی آنلاین - دکتر ریحانه برکتین؛ متخصص نوزادان و کودکان