غذاهای بیرون و چاقی بیش ‌ازحد

فست ‌فودها بیشتر از حد انتظار انسان را چاق می ‌كنند. می‌دانید چرا؟

یك همبرگر، یك ظرف سیب‌زمینی سرخ‌كرده یا یك پرس مرغ سوخاری را در نظر بگیرید. هیچ ‌كدام‌شان چندان بزرگ به نظر نمی ‌رسند، اما در هر پرس این غذاها انرژی زیادی نهفته است. پرس‌های فست ‌فود ظاهراً كوچك، اما سرشار از انرژی هستند و همین مسئله آدم را به اشتباه می ‌اندازد و موجب می‌شود، بیش از اندازه آنها را مصرف ‌كند. حتی میزان كمی از یك پُرس فست ‌فود می ‌تواند، كالری دریافتی بدن را حسابی بالا ببرد. به این ترتیب كسی كه بیشتر ایام هفته را فست ‌فود می ‌خورد، خیلی زود چاق می‌ شود در حالی‌كه خودش فكر می ‌كند، غذای سبك‌ تر از معمول می‌ خورد.

پروفسور پرنتیس - استاد دانشگاه لندن - می‌ گوید:

"چشم انسان ظاهر و اندازه ی غذایی را كه می‌ خورد، می بیند و باورش نمی‌ شود كه یك وعده غذای كوچك و كم‌ حجم بتواند از چنین میزان كالری بالایی برخوردار باشد. توانایی ذاتی انسان در تشخیص غذاهای پرانرژی، ضعیف است و بیشتر اندازه غذا را در نظر می ‌گیرد."

دكتر پرنتیس معتقد است كه از زمان پیدایش كشاورزی تا زمان حاضر، تكامل سیستم گوارشی انسان در جهت هضم غذاهای كم ‌انرژی بوده است. استفاده از چنین غذاهایی هنوز هم در مناطق روستایی كشورهای در حال ‌توسعه مرسوم است و به همین خاطر است كه در این مناطق اثر چندانی از چاقی نیست. متأسفانه امروزه معیار و میزان تمایل افراد به غذا بر اساس نیاز واقعی بدن نیست و خوشمزگی غذا ملاك است. فست فودها به علت مواد افزودنی، نمك و چربی فراوان خوشمزه‌ترند و افراد تمایل بیشتری به مصرف آنها دارند.

اگر قرار است فست ‌فود بخوریم . . .

آنچه خیلی‌ها را به سمت رستوران‌های فست ‌فود می‌ كشاند، كمبود وقت است. خیلی‌ها هم برای اینكه شام یا ناهاری را در بیرون از منزل خورده باشند، در بین انواع رستوران‌ها، رستوران‌های فست ‌فود را انتخاب می ‌كنند، چون خرج كمتری روی دست‌شان می ‌گذارد. بسیاری از خانواده‌ها هم به اصرار فرزندان خود، پا به فروشگاه‌‌های عرضه فست‌ فود می‌ گذارند.

اگر به هر دلیلی وارد یكی از این رستوران‌ها شدید، توصیه‌های زیر را در نظر داشته باشید:

1)‌ رستورانی را انتخاب كنید كه فهرست غذایی متنوعی داشته باشد. در فهرست غذا، به دنبال غذاهای بخارپز، آب‌پز، كبابی، پخته یا تنوری باشید. دور ناگت ‌مرغ و انواع سوخاری مرغ را خط بكشید.

2) این حق مسلم شماست كه بدانید رستوران از چه نوع روغن یا كره‌ای در طبخ غذا استفاده می ‌كند و میزان چربی، قند، نمك و كالری هر كدام از غذاها چقدر است. تعارف را كنار بگذارید. سلامت شما مهم‌تر از این حرف‌هاست. وقتی می‌ خواهید سفارش غذا بدهید، درخواست اطلاعات تغذیه‌ای كنید. امروزه بیشتر رستوران‌های پیشرفته دارای این امكانات هستند. می‌ توانید قبل از رفتن به هریك از این رستوران‌ها، به سایت اینترنتی آنها سری بزنید و جداول ارزش غذایی را بررسی كنید. (هر چند كه ما خودمان این‌ كار را كردیم و تنها صفحه‌ای كه در آن سایت، فعال نبود، همین صفحه مربوط به ارزش غذایی بود)!

3) از خدمتکار بخواهید نان، كره، نوشابه‌های قندی، انواع سس‌های چرب و نمكدان را از روی میزتان بردارد.

4) تأكید كنید كه سس سالاد یا غذا را روی آن نریزند و در ظرفی جداگانه برایتان بیاورند. به این ترتیب می ‌توانید خودتان مقدار مصرف آن را مشخص كنید.

5) برای نوشیدنی به جای نوشابه‌های گازدار از آب، آب معدنی یا دوغ بدون گاز استفاده کنید.

6) سعی كنید برای طعم دادن به غذا از سس‌های چرب استفاده نكنید. مایونز را فراموش كنید. طعم ‌دهنده‌هایی مثل سس‌ گوجه ‌فرنگی یا سس خردل انتخاب‌های بهتری هستند. دقت كنید كنار ساندویچ‌تان چه چیزهایی گذاشته‌اند. كاهو و گوجه فرنگی خوب است، اما می ‌توانید خیار شور را كنار بگذارید.

7) اگر پُرس غذای رستوران بزرگ‌ تر از معمول است، از پیشخدمت بخواهید برایتان یك ظرف یك ‌بار مصرف بیاورد و نیمی از غذا را در همان ابتدا داخل ظرف بریزید و آن را بدون خجالت برای ناهار یا شام فردا به خانه ببرید.

8) اگر نمی ‌توانید قید دسر را بزنید، حتما آن را با شخصی كه همراه‌تان است، نصف كنید. چون دسر حاوی انرژی زیادی است، حتی می ‌توانید پیش‌غذا و غذای اصلی خود را هم با دیگران قسمت كنید. این ‌طوری خیلی بهتر است.

9) هر نوع چربی مشهود را، هر اندازه كوچك هم كه باشد، از مرغ و گوشت غذایتان جدا كنید.

10) منوی غذا را با دقت بخوانید. عجله نكنید. شما حق دارید بعضی از سفارش‌های شخصی و بهداشتی خود را به رستوران دیكته كنید.

11) هنگام سفارش به اندازه ی غذا دقت كنید. از انواع سوپرسایز، دوبل یا خانواده پرهیز كنید. اگر می ‌شود، پُرس‌های نصفه و مینی سفارش بدهید. یادتان باشد كه هر چه برگر بزرگ‌ تر باشد، درصد چربی آن هم بسیار بالاتر خواهد بود.

12) فكر كنید اصلا در منوی غذا چیزی به اسم سیب‌زمینی سرخ‌كرده وجود ندارد. سیب‌زمینی سرخ‌كرده‌ای كه در یك فست ‌فود می ‌خوریم، طعمی فراتر از طعم سیب‌زمینی را دارد. دست‌اندركاران فست‌فود اسم این كار را گذاشته‌اند هنر سرخ‌كردن. به عبارت دیگر، طعم سیب‌زمینی سرخ كرده به طریقه ی سرخ‌كردن آن بر می ‌گردد. روغن اشباع موجود در این سیب‌زمینی‌ها به مراتب بیشتر از روغن موجود در برگرهاست. سایز خیلی ‌بزرگ سیب‌زمینی سرخ‌كرده بیشتر‌ ‌از600 كالری انرژی دارد. معمولا افزودنی‌های نه چندان سالمی به خود سیب‌زمینی و روغن آن اضافه می ‌شود.

13) به جای سیب‌زمینی سرخ‌كرده، یك چیز سالم‌ تر سفارش بدهید: میوه، سبزی و سالاد.

مدت‌هاست كه رستوران‌های فست فود انواع سالاد را هم به‌ ‌فهرست غذایی ‌شان‌ ‌اضافه كرده‌اند. البته خیلی از این سالادها هم خطرناك است. برای مثال سالاد مرغ مك‌دونالد حتی بیشتر از یك‌ ‌همبرگر بزرگ كالری دارد‌.‌ خیلی از رستوران‌های فست ‌فود هم هستند كه سالادهای خوبی دارند كه حتی می ‌تواند، جای یك وعده ی غذایی را هم بگیرد.

14) مرغ و جوجه همیشه هم انتخاب خوبی نیستند، ولی اگر هوس كرده‌اید، كبابی‌اش را بخورید نه سرخ‌كرده.

15) اگر بتوانید غذا را همراه خود به منزل ببرید و آنجا بخورید، خیلی بهتر است. فضای رستوران‌های فست ‌فود طوری است كه آدم بی‌ محابا غذا می‌ خورد. به علاوه، در خانه می‌ توانید میوه، سبزی، ماست و دیگر مواد غذایی سالم و سودمند را هم به غذای خود اضافه ‌كنید.

دکتر رضا کیا سالار- مهرنوش پاک اندام