تغذیه در زایمان

هرچند همیشه زمان دقیق زایمان، حتی برای زایمان‌های با روش سزارین، قابل پیش‌بینی نیست، معمولاً در شرایط عادی خانم‌های باردار باید از هفته 40 به بعد بارداری هر لحظه منتظر متولد شدن نوزاد خود باشند. تغذیه خانم‌های باردار در یکی دو هفته منتهی به زایمان باید کمی متفاوت شود تا هم انرژی کافی برای بدن آن‌ها تأمین شود و هم با حفظ رطوبت داخلی بدن، بافت‌های مؤثر در زایمان مانند واژن و رحم، انعطاف‌پذیری مناسبی پیدا کنند. به‌طور کلی، چند توصیه تغذیه‌ای برای یکی دو هفته منتهی به زایمان به خانم‌های باردار می‌شود اما از آنجایی که ممکن است شرایط هر فرد با فرد دیگری متفاوت باشد، بهتر است پیش از انجام دادن این توصیه‌ها حتماً مشورتی هم با پزشک خود داشته باشید. بد نیست به این نکته هم اشاره کنیم که توصیه‌های تغذیه‌ای پیش از زایمان برای انواع زایمان‌ها (طبیعی، سزارین با بیهوشی کامل یا سزارین با بی‌حس موضعی) نیز مطرح است.

1- تا می‌توانید میوه تازه بخورید

مصرف میوه‌های تازه در 1 هفته تا 10 روز منتهی به زایمان، علاوه بر اینکه انرژی و ویتامین‌های مورد نیاز بدن را فراهم می‌کند، می‌تواند با رساندن آب کافی به بدن مادران در داشتن زایمانی سریع‌تر به آن‌ها کمک کند. به عبارت ساده‌تر، برخی از خانم‌های باردار که قصد زایمان طبیعی دارند، در روزهای آخر درد زیادی را تحمل می‌کنند و گاهی ساعت درد کشیدن روز زایمان آن‌ها به بیش از 12 ساعت هم می‌رسد. این در حالی است که با افزایش مصرف میوه‌های تازه که خرما هم جزو آن‌ها محسوب می‌شود، انرژی کافی در بدنشان ذخیره خواهد شد و رحم و واژن مدت کوتاه‌تری خود را برای زایمان آماده خواهند کرد. از طرف دیگر، گاهی برخی مادران در یکی- دو روز منتهی به زایمان دچار حالت تهوع‌های شدیدی می‌شوند. در این صورت، مصرف میوه‌های غیراسیدی می‌تواند به کاهش علائم تهوع آن‌ها کمک کند.

2- مصرف ماست را فراموش نکنید

ماست حاوی قند و کربوهیدرات است که هر دو این ترکیبات، علاوه بر افزایش انرژی بدن، شرایط ارگان‌های مؤثر در زایمان را بهتر می‌کنند. بهتر است در 1 هفته تا 10 روز منتهی به زایمان حتماً مصرف ماست کم‌چرب یا بدون چربی را کنار وعده‌های غذایی اصلی یا در میان‌وعده‌های غذایی داشته باشید. البته حواستان باشد منظور ما از مصرف ماست، ماست‌های ساده است زیرا ماست‌های طعم‌دار یا ماست‌های میوه‌ای می‌توانند باعث ایجاد حالت تهوع یا حتی استفراغ در روزهای منتهی به زایمان شوند.

3- غلات سبوس‌دار بخورید

هرچند توصیه می‌شود در 1 هفته منتهی به زایمان از مصرف غذاهای سنگین، چرب، نشاسته‌ای و پرکالری بپرهیزید، اما شما می‌توانید در هفته منتهی به زایمان، مخصوصاً در روزهای آخر، یکی- دو بار غلات سبوس‌دار و خصوصاً ماکارونی قهوه‌ای مصرف کنید. کربوهیدرات سبوس‌دار به آرامی در بدن هضم می‌شود و انرژی مورد نیاز شما را تا زمان زایمان تأمین می‌کند. بهتر است کربوهیدرات‌های پیچیده یا غلات سبوس‌دار را با کمترین میزان چربی و بیشترین حجم سبزیجات مصرف کنید.

4- دور غذاهای چرب خط بکشید

یکی از توصیه‌های مهم تغذیه‌ای در 10 روز منتهی به زایمان، این است که کاملاً دور غذاهای چرب و سرخ‌کرده را خط بکشید. استفاده از این غذاها باعث افزایش حالت تهوع، استفراغ و سردرد در روزهای منتهی به زایمان می‌شود و علائم شبه زایمان در شما ایجاد می‌کند. از این‌رو، مصرف این غذاها می‌تواند شما را در مورد رسیدن به علائم واقعی زایمان به اشتباه بیندازد.

5- نوشیدن آب را فراموش نکنید

یکی از مهم‌ترین مسائلی که در روزهای منتهی به زایمان برجسته می‌شود، پیش‌گیری از کم‌آب شدن بدن به منظور داشتن زایمانی ساده‌تر است. از این‌رو، توصیه می‌شود که در 1 هفته منتهی به زایمان تقریباً هر 15 دقیقه 1 بار در ساعت‌هایی که بیدار هستید، 1 جرعه آب بنوشید و هر ساعت 1 بار حدود نصف لیوان آب ساده یا آبی که با چند قطره آب‌لیمو طعم‌دار شده باشد، مصرف کنید. نوشیدن آب نارگیل هم به تأمین آب و الکترولیت‌های بدن و همچنین تسهیل روند زایمان کمک می‌کند.

6- به تغذیه روز زایمان اهمیت بدهید

اگر قرار است زایمان سزارین با بیهوشی کامل داشته باشید، معمولاً توصیه می‌شود حدود 12 ساعت قبل از عمل، غذایی مصرف نکنید تا در طول بیهوشی خطری شما را تهدید نکند اما اگر در روز زایمان طبیعی و در ساعت‌های انتظار برای زایمان هستید، می‌توانید در صورت مواجهه با احساس گرسنگی، سوپ سبزیجاتی که با آب گوشت تهیه شده و به صورت پوره درآمده را همراه یکی دو عدد خرمای پوست کنده مصرف کنید. مصرف غذاهای رقیق و سبک به نرم و انعطاف‌پذیر شدن بافت واژن برای داشتن زایمانی بهتر کمک می‌رساند. معمولاً افرادی که زایمان سزارین با بی‌حسی نخاعی دارند هم ممنوعیت تغذیه‌ای خاصی نخواهند داشت، مگر اینکه پزشک شخصاً ممنوعیتی برای آن‌ها در نظر گرفته باشد.

---

منبع: هفته‌نامه سلامت