قفل زبان کودکان را چگونه بگشاییم؟

شکوفه اویار حسینی مشاور خانواده اظهار کرد: لکنت زبان نوعی اختلال گفتاری است که مشکلاتی را در برقراری ارتباط پیوسته و روان همراه با سرعت مناسب ایجاد می‌کند. در واقع لکنت عبارت است از تکرار، کشش و یا قفل شدن غیرارادی کلمه و یا بخشی از آن که فرد قصد بیان آن را دارد.

این مشاور خانواده بیان کرد: والدین معمولا برای بیان درست کلمات، با رفتارهایی مانند پلک زدن، شکلک درآوردن، لرزش فک، لب‌ها و یا کج کردن سر، تغییراتی در سر و گردن ایجاد می کنند.

چرا کودک من لکنت دارد؟

اویار حسینی ادامه داد: واقعیت آن است که لکنت زبان بر اساس متغیرهایی مانند عوامل ژنتیکی و محیطی که تأثیری متقابل بر هم دارند، رخ می دهد. بعضی کودکان زمینه آسیب‌پذیری موروثی در ابتلا به لکنت دارند. در این بین هر چند اضطراب و تنش، باعث تشدید لکنت می‌شود اما به نظر نمی‌رسد که در ایجاد آن نقشی موثر داشته باشد.

وی افزود: عوامل بروز این اختلال کاملاً با عواملی که سبب تداوم و وخامت آن می‌شود، متفاوت است.

آیا لکنت می‌تواند پس از یک حادثه غیر منتظره یا ضربه ناگهانی شروع شود؟

این مشاور خانواده تشریح کرد: در اغلب موارد شروع لکنت زبان مانند روند بهبودی آن تدریجی است،  لکنت به ندرت پس از یک ضربه ناگهانی شروع شده و بیشتر کودکانی که حوادث یا ضربه‌های غیرمنتظره را تجربه می‌کنند به این عارضه مبتلا خواهند شد.

لکنت به طور معمول در چه زمانی شروع می‌شود؟

اویار حسینی تصریح کرد: شروع لکنت به طور شایع در سنین ۲ الی هفت سالگی اتفاق می افتد، معمولاً بعد از ۱۲ سالگی ابتلا به لکنت زبان، مگر در مواردی که سانحه مغزی جدی اتفاق افتاده باشد، دیده نمی شود، همچنین لکنت در زمانی که کودک با سرعت زیاد در حال یادگیری زبان است به شکل تدریجی شروع می‌شود.

 مداخلات والدین باعث تشدید لکنت زبان می‌شود

وی اظهار کرد: کامل کردن جملات کودک، دستپاچه کردن و وادار کردن او به تکمیل جملات، قطع کردن نابجای گفتار، انتقاد مکرر و اصلاح تلفظ صداها و کلمات، شتاب زدگی در زندگی روزمره، درخواست این که در حضور دوستان، بستگان و یا همسایه ها چیزی را تعریف کند همگی باعث تشدید لکنت کودکان خواهد شد.

پیش آگهی لکنت زبان و سیر آن چگونه است؟

 این مشاور خانواده ادامه داد: به طور کلی ۵۰ تا ۸۰ درصد کودکان مبتلا به لکنت هستند و البته در بیشتر موارد خفیف، آن خود به خود بهبود پیدا می‌کند. از میان کودکانی که لکنت زبان‌ آن ها تا بزرگسالی ادامه دارد، فقط یک سوم لکنت ها موفقیت‌های شغلی و تحصیلی‌ آن ها را تحت تأثیر قرار خواهد داد، البته در سنین دبستان ممکن است کودک دچار اشکال در برقراری ارتباط با همسن و سالان شود و مشکلات تحصیلی بر اثر اجتناب از صحبت کردن در کلاس به سراغ او بیاید.

اویار حسینی افزود: اگر کودک در محدوده سنی پیش دبستانی است و لکنت او به تازگی شروع شده، احتمال موفقیت و بهبودی او بیشتر است؛ اما در کودک دبستانی که مدتی زیاد به این اختلال دچار شده است، بازگشت روانی گفتار به طور کامل و به حالت طبیعی با احتمال کمی همراه است، بنابراین شناسایی و مداخله زود‌رس در این اختلال اهمیت زیادی دارد.

آیا باید کودک لکنت دار را مثل کودکان دیگر تربیت کنیم؟

وی تاکید کرد: والدین باید تمام قوانین، مسوولیت‌ها، تشویق‌ها و محدودیت‌هایی را که در مورد سایر کودکان به کار می‌برند، در مورد فرزند مبتلا به لکنت نیز اجرا کنند؛ او باید خود را مانند بقیه همسن و سالان خود ببیند با این تفاوت که فقط گاهی لکنت پیدا می‌کند. البته در برخی مواردی باید دقتی بیشتر داشته باشیم، گاهی انتظارات خارج از توان، باعث افزایش فشار و تنش و در نتیجه تشدید لکنت کودک می‌شود.

این مشاور خانواده یادآوری کرد: در کودکی که لکنت دارد، اختصاص دادن زمان کافی برای صحبت کردن، احساس بهتری را در او ایجاد می‌کند و می‌توان لکنت او را کاهش داد.

---

منبع : باشگاه خبرنگاران