بهداشت جسمی و روانی در دبستان و پیش‌دبستان

 
این حقیقت که تأمین بهداشت روانی و جسمانی کودکان پیش‌دبستان و دبستان و البته آموزش خوب و متناسب برای آن‌ها می‌تواند زمینه‌ساز آینده‌ای روشن‌تر برای ایران باشد، بر هیچ‌کس پوشیده نیست و در این میان بسیاری از کارهای ساده و کم‌خرج از سوی والدین و مربیان می‌تواند نتایج گهرباری به بار آورد.

در مورد تمام کودکانی که برای اولین بار در محیط آموزشی حضور می‌یابند، چند نکته ارزشمند وجود دارد:

پیش‌ذهن کودک در مورد مدرسه

آنچه تا آن زمان از محیط آموزشی شنیده‌اند در ترسیم تصورات آن‌ها از محیط جدید بسیار پررنگ است. کودکی که در منزل با هر شیطنت و بازی مورد تهدید قرار گرفته و به او گفته شده که حالا مدرسه می‌روی و ادبت می‌کنند، یا اینکه ما که نتوانستیم، خانم مربی تو را درست می‌کند، به جای محیط مدرسه در ذهن خود زندانی را می‌بیند که نگهبان آن معلم یا مربی است که هر خطایی را به شدت مجازات می‌کند.
مسلماً با این پیش‌ذهن، انتظار زیادی از کودک در پذیرش محیط و تطبیق او با محیط جدید و قوانین آن نداریم، اما اگر از یکسال قبل گاه قصه‌های شیرین درباره محیط آموزشی گفته باشیم که در آنجا مربی مهربانی هست که همه چیز را به او آموزش می‌دهد و البته دوستانی که در زنگ‌های تفریح با آن‌ها بازی می‌کنیم، دوستانی مؤدب، تمیز و خوش‌اخلاق که مشتاق به بازی و دوستی با ما هستند، حتماً میزان همکاری، اشتیاق و انطباق کودک متفاوت است.

ارتباط کودک با والدین

پیش ذهن کودک تنها بخشی از ماجرا است؛‌ حتی با دانستن یک پیش‌ذهن مثبت نباید کودک احساس کند که با ورود به محیط آموزشی تنها می‌ماند و ارتباط او با والدین قطع می‌شود.

در مورد کودکان بسیار وابسته و یا آن‌هایی که بسیار نگران هستند، مراجعات مکرر به محیط آموزشی در کنار والدین قبل از شروع فصل آموزش و آشنایی با مختصات محیط بسیار مفید است.
اینکه از قبل بداند دستشویی کجا است، برای رفتن به دستشویی چطور باید اجازه بگیرد، از چه کسی می‌تواند کمک بگیرد، چطور و کجا باید دستش را بشوید، حتی اینکه محل کلاس او کجا است، در کاهش اضطراب کمک‌کننده می‌باشد.
در مورد برخی از این کودکان گاه لازم است در هفته اول یکی از والدین در محیط آموزشی بیرون کلاس در دسترس باشند و کودک بتواند با باز و بسته شدن درِ کلاس آن‌ها را ببیند تا با اضطراب کمتر فرصت داشته باشد که به محیط جدید عادت کند، البته این مورد بیشتر درباره پیش‌دبستانی‌ها صادق است.

نقش معلم و مربی

مربیان و معلمان محترم همه در مورد اولین برخورد با کودکان آموزش‌های لازم را دیده‌اند و به خوبی، خوش‌رویی و مهربانی با کودکان ارتباط برقرار می‌کنند و به هیچ رو در روزهای نخست از تنبیه و تهدید استفاده نمی‌کنند.
آن‌ها به خوبی به نیازهای تغذیه‌ای کودکان توجه دارند و می‌دانند که کودکان باید در روزهای اول در هر زنگ تفریح حتماً تغذیه شوند تا انرژی کافی داشته باشند، حتی در مورد بعضی از مراکز پیش‌دبستان از قبل در مورد تغذیه مناسب روزهای نخست با والدین هماهنگی می‌شود.
اگر ارتباط کودکان در روزهای نخست به خوبی با محیط و معلم برقرار شود، این امر در شکوفایی بهتر استعدادها بسیار مؤثر است.

بهداشت جسمانی

در مورد بهداشت جسمانی استفاده از آب سالم، نوشیدنی مناسب، غذای کم‌حجم و مغذی و آموزش برای بهداشت فردی و نظارت بر آن، جلوگیری از انتقال بیماری‌های واگیر مهم‌ترین نکاتی هستند که کمک می‌کنند بچه‌ها روزهای کمتری را به دلیل بیماری غیبت کنند و بتوانند از تمام آموزش‌ها به صورت گروهی بهره ببرند.

---

منبع: زندگی آنلاین - دکتر شادی نعیمی؛ متخصص نوزادان و کودکان