تبیان، دستیار زندگی

بررسی روش های مختلف خشک کردن گیاه دارویی نعناع

گیاهان، به مدت هزاران سال به عنوان دارو برای درمان بیماری های مختلف استفاده می شدند و امروزه بیشتر افراد استفاده از گیاهان دارویی را به عنوان روشی جایگزین برای درمان های پزشکی نوین برگزیده اند تا وضعیت جسمانی بهتری داشته باشند. گیاهان دارویی به گستره وسیعی از گیاهان اطلاق می شود (بوته، درختچه و درخت) كه در درمان بیماری ها و یا در پیشگیری از بروز آن مورد استفاده قرار می گیرند.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : مهدی رحمانی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
سیزدهمین دوره از پروژه های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ها و ایده های خلاقانه خود در منوی "پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ها یاری نموده اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده های جالب، علاوه بر قدر دانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح های جدید شما عزیزان هستیم.

نام ایده: بررسی روش های مختلف خشک کردن گیاه دارویی نعناع
نام ارائه دهنده/دهند گان: ابوالفضل حاجی حیدر
زمینه و نوع پروژه: داروسازی
درجه سختی: دشوار
نام مدرسه: دبیرستان نمونه دولتی شهید عاشوری
 
بررسی روش های مختلف خشک کردن گیاه دارویی نعناع
چکیده پروژه
در این طرح پژوهشی به بررسی خواص دارویی گیاه نعناع، روش های خشک کردن و همچنین تهیه فرآورده خوراکی آن برای کمک به سلامت پرداخته شده است.

مقدمه
گیاهان، به مدت هزاران سال به عنوان دارو برای درمان بیماری های مختلف استفاده می شدند و امروزه بیشتر افراد استفاده از گیاهان دارویی را به عنوان روشی جایگزین برای درمان های پزشکی نوین برگزیده اند تا وضعیت جسمانی بهتری داشته باشند. گیاهان دارویی به گستره وسیعی از گیاهان اطلاق می شود (بوته، درختچه و درخت) كه در درمان بیماری ها و یا در پیشگیری از بروز آن مورد استفاده قرار می گیرند. اكثر این گیاهان در سه گروه عطری، ادویه ای و طبی قرار می گیرند. سازمان بهداشت جهانی who نیز امروزه درمان بر پایه گیاهان دارویی سنتی را به عنوان طب مکمل معرفی کرده است. از جمله گیاهان دارویی می توان به گیاه نعناع اشاره کرد. گیاهان تیره نعناع از جمله گیاهانی هستند كه از قدیم در طب سنتی به عنوان گیاهان دارویی مصرف می شوند و بیشتر گونه های آن دارای ارزش دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی هستند. نعناع از جمله گیاهان دارویی بسیار مهم بوده كه معمولاً از اسانس این گیاه جهت خوشبو كردن تنفس، نوشیدنی ها، ضدعفونی كننده دهان (دهان شویه)، خمیردندان، ژله ها، شربت ها، بستنی، شكلات نعناعی و نیز برای تولید چای تورج (یكی از چای های محبوب دركشورهای آفریقایی و عربی) استفاده می شود. اسانس موجود در گیاهان دارویی به خصوص نعناع به طور مؤثری تحت تأثیر روش فرآوری قرار می گیرد. مهمترین و در عین حال رایج ترین تمهیدات فیزیولوژی پس از برداشت گیاهان دارویی عملیات خشك كردن اندام های گیاهی (دارویی) جمع آوری شده می باشد كه به شدت كمیت و كیفیت مواد مؤثره گیاهان دارویی (به خصوص اسانس) را دست خوش تغییر می نماید. این فرآیند شامل حذف رطوبت با استفاده از عمل تبخیر تا حد رسیدن به یك آستانه ایمن است تا بتوان محصول را برای مدت طولانی انبار كرده و فعالیت های آنزیمی، میكروارگانیسم ها و مخمرها را در آن متوقف نمود. همچنین لازم به ذكر است كه خشك كردن سبب كاهش حجم محصول تولید شده كه با سهولت حمل و نقل همراه است. بنابراین بدین شكل می توان محصول تولیدی را به راحتی به اقصی نقاط جهان ارسال نموده (چون تمام نقاط دنیا رویشگاه همه گیاهان دارویی نیست) و در دسترس همگان قرار داد.
 
بررسی روش های مختلف خشک کردن گیاه دارویی نعناع
هدف
گیاهان دارویی به دلیل توأم بودن ماهیت طبیعی و وجود تركیبات دارویی فراوان، با بدن سازگاری بهتری دارند و معمولاً فاقد عوارض ناخواسته داروهای شیمیایی هستند. گیاهان دارویی منبع با ارزشی در درمان بیماریهای انسانی نیز می توانند باشند، به طوریکه تخمین زده می شود، حدود هفتاد هزار گونه گیاهی از گلسنگ تا درختان تنومندی چون ژینکو، حداقل یک بار در طول تاریخ طب از گذشته های دور تاکنون، به عنوان دارو در جوامع بشری استفاده شده اند. خشک کردن یکی از مسائل مهم پس از برداشت گیاهان دارویی به خصوص نعناع می باشد که می تواند بر درصد و اجزای اسانس نیز نقش داشته باشد. به كارگیری روش های مناسب خشك كردن، انبارداری و بسته بندی در گیاهان دارویی و افزایش كیفیت آن از مؤثرترین گزینه های كاهش حجم ضایعات و بهبود كیفیت محصول نهایی است. بنابراین هدف دانش آموزان از پژوهش حاضر بررسی روش های مختلف خشک کردن گیاه دارویی نعناع بود.

 روش
پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش از نوع پژوهش های آزمایشی بود. در این طرح پژوهشی پس از آموزش ها و مهارت های لازم از دانش پژوهان خواسته شده است تا ابتدا به بررسی خواص دارویی گیاه نعناع بر اساس مقالات و منابع علمی بپردازند و پس از مطالعه و استخراج مطالب، با انتخاب بهترین روش برای خشک کردن آن و اثرات بهتر این گیاه بر سلامت بپردازند. 
 
مهارت های کسب شده
1. آشنایی با شیوه انجام کار گروهی
2. آشنایی با شیوه های جستجو در اینترنت
3. آشنایی با شیوه انجام پژوهش و نوشتن مقاله
4. آشنایی با نحوه ارائه گزارش عملکرد
5. آشنایی با روش ایده یابی (توفان مغزی)
6. آشنایی با مهارت کاربرد ابزار و وسایل مورد نیاز
7. آشنایی با پروپوزال نویسی
8. آشنایی با نحوه انجام آزمایش

 دانش آموزان در پژوهش حاضر چه گیاهی را مورد مطالعه قرار دادند؟ نعناع
1. پونه
2. نعناع
3. بابونه
4. آویشن

مطالب مرتبط:
ساخت محلول شوینده دهانی ضد باکتری
مقایسه گیاه انیسون و نعنا فلفلی بر روی باکتری

تهیه کننده: مهدی رحمانی - تنظیم کننده: محبوبه همت