تبیان، دستیار زندگی

احیای معاونت اقتصادی ریاست جمهوری با نهاوندیان

گفته می شد نهاوندیان احتمالا در دولت دوازدهم بر صندلی وزارت اقتصاد تکیه می زند اما برخلاف پیش بینی ها با احیای معاونت اقتصادی رییس جمهوری ، نهاوندیان برای این سمت انتخاب شد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
احیای معاونت اقتصادی ریاست جمهوری با نهاوندیان
به گزارش تبیان به نقل از ایرنا، حکم معاونت اقتصادی ریاست جمهوری در حدود بیست سال قبل برای مرحوم «محسن نوربخش» در دولت سازندگی زده شده بود.

گفته می شد نهاوندیان احتمالا در دولت دوازدهم بر صندلی وزارت اقتصاد تکیه می زند اما برخلاف پیش بینی ها با احیای معاونت اقتصادی رییس جمهوری ، نهاوندیان برای این سمت انتخاب شد.

مرحوم نوربخش هم قرار بود که در دولت دوم سازندگی، وزیر امور اقتصادی و دارایی شود، اما مجلس به او رای نداد و بنابراین، از سوی مرحوم هاشمی رفسنجانی به سمت معاون اقتصادی رئیس جمهوری منصوب شد.

معاون اقتصادی ریاست جمهوری در تاریخ دولت ایران پس از انقلاب تنها دوبار در دوره هایی کوتاه فعال بود. یک بار در دولت سازندگی در سال 72 و یک بار هم در دولت دوازدهم که تنها یک سال از عمر آن می گذرد.

بناراین یکی از دلایلی که این سمت دوباره احیا شد مسایل و شرایط اقتصادی است چراکه در دوره مرحوم هاشمی رفسنجانی هم بررسی و بهبود شرایط اقتصادی در اولویت قرار داشت، اکنون هم با توجه به اینکه اقتصاد مساله و اولویت اول کشور است وجود این معاونت اقتضاء می کرد.

دولت هدف از تشکیل دوباره معاونت اقتصادی را کمک به دستگاه های اجرایی و کمک به هماهنگی هر چه بیشتر سیاست های اقتصادی کشور عنوان کرده است.

**نوربخش، معاون اقتصادی دولت سازندگی

اولین بار معاونت اقتصادی در سال 72 در دولت سازندگی تشکیل شد و «محسن نوربخش» انتخاب مرحوم هاشمی برای تصدی این سمت بود. مرحوم نوربخش متولد سال 1327 ، در اصفهان به دنیا آمد. وی قبل از انقلاب عضو انجمن اسلامی دانشجویان در کالیفرنیا بود و پس از دریافت دکترای اقتصاد از آمریکا به تهران برگشت. نوربخش برای اولین بار در دولت «محمدعلی رجایی» رییس بانک مرکزی شد.

راه اندازی و تصویب قانون تجارت الکترونیکی در ایران، راه اندازی بارکد در ایران و عضویت ایران در سازمان بین‌المللی EAN، آموزش و تربیت مذاکره کنندگان سازمان جهانی تجارت، راه اندازی نقطه تجاری ایران و شبکه آگاهگر بازرگانی در همکاری با آنکتاد، بخشی از اقدامات نهاوندیان در این دوره بود.


نوربخش در دومین سال از تاسیس جمهوری اسلامی در 23خرداد 1359 در سن 32سالگی در مقام ریاست بانک مرکزی قرار گرفت. نوربخش از سال 60 تا 65 رییس بانک مرکزی بود و در دولت سازندگی در سالهای 68 تا 72 به عنوان وزیر اقتصاد در کابینه هاشمی حضور داشت.

وی همچنان گزینه وزارت اقتصاد در دوره دوم دولت هاشمی بود اما مجلس پنجم محافظه کار، نوربخش را به این سمت قبول نکرد و در نهایت رییس جمهوری وقت تصمیم گرفت با ایجاد معاونت اقتصادی، نوربخش را در کابینه حفظ کند. بنابراین وی در سال 72 و در سن 45 سالگی معاون اقتصادی رییس جمهور شد. حدود یک سال از عمر این معاونت نمی گذشت که نوربخش در سال 73 دوباره به بانک مرکزی برگشت و تا در سال 82 در شرایطی که رییس بانک مرکزی بود در نوشهر سکته قلبی کرد و درگذشت.

مهم ترین اقدام نوربخش در دوره یک ساله اش در معاونت اقتصادی رییس جمهوری برگشت انضباطی به سیاست‌های پولی کشور بود.

**احیای دوباره معاونت اقتصادی پس از 25 سال

پس از اینکه نوربخش از معاونت اقتصادی دوباره به بانک مرکزی برگشت، معاونت اقتصادی ریاست جمهوری هم از کابینه حذف شد و در دولت های بعد هم غیر فعال بود تا اینکه در دولت دوازدهم این معاونت دوباره احیا و «محمد نهاوندیان» تصدی آن را بر عهده گرفت.

نهاوندیان متولد 15 اسفند سال 1333 در تهران است. وی کارشناسی اقتصاد از دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد و دکتری اقتصاد از دانشگاه جرج واشنگتن را دارد.

وی فعالیت خود را از سال 1359 شروع کرد و در آن سال مشاور وزیر بازرگانی شد. نهاوندیان از سال 1360 تا 1361 معاون هماهنگی و امور مجلس وزیر بازرگانی بود و در دو بازه زمانی از 1361 تا 1362، سپس از 1372 تا 1376 معاونت طرح و برنامه وزارت بازرگانی را برعهده داشت و از 1376 تا 1377 نیز معاون برنامه‌ ریزی و اطلاع‌ رسانی وزیر بازرگانی بود. وی از سال 1384 تا 1386 معاونت دبیر شورای عالی امنیت ملی را برعهده داشت.

با انتخاب «سید محمد خاتمی» به ریاست جمهوری، نهاوندیان معاون برنامه‌ریزی و اطلاع‌رسانی وزارت بازرگانی و سرپرست مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی شد و تا سال 1380 در همان سمت ماند. در این دوره، طراحی و اجرای نوسازی نظام تجاری ایران را پی گرفت.

راه اندازی و تصویب قانون تجارت الکترونیکی در ایران، راه اندازی بارکد در ایران و عضویت ایران در سازمان بین‌المللی EAN، آموزش و تربیت مذاکره کنندگان سازمان جهانی تجارت، راه اندازی نقطه تجاری ایران و شبکه آگاهگر بازرگانی در همکاری با آنکتاد، بخشی از اقدامات نهاوندیان در این دوره بود.

وی سال 1379 در سازمان صدا و سیما، شورای اقتصادی سازمان را راه اندازی کرد و تا سال 1383 ریاست این شورا را به عهده داشت.

در سال 1382 رییس دولت اصلاحات، با پیشنهاد نهاوندیان برای تاسیس «مرکز ملی مطالعات جهانی شدن» موافقت و او را به سمت مشاور رئیس جمهور و رئیس این مرکز منصوب کرد که در سال 1386 با استعفای نهاوندیان از سمت مشاور احمدی‌نژاد پایان یافت. وی در فاصله سال های 1386 تا 1392 ریاست اتاق بازرگانی ایران را برعهده داشت.

اما روحانی در اولین انتصاب خود در دولت یازدهم، نهاوندیان را که ریاست اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و کشاورزی ایران را بر عهده داشت، به عنوان رییس دفتر خود منصوب کرد و پس از گذشت چند ماه، نهاوندیان از ریاست اتاق بازرگانی استعفا داد.

در دولت دوازدهم هر چند گفته می شد نهاوندیان جایگزین «علی طیب نیا» باشد اما روحانی وی را به عنوان معاون اقتصادی خود منصوب و نهاوندیان در سن 63 سالگی دوباره این معاونت را پس از 25 سال فعال کرد.

**اقدامات یک ساله معاون اقتصادی روحانی

سال گذشته زمانی که رییس جمهوری حکم معاونت اقتصادی نهاوندیان را امضا کرد،عده ای بر این باور بودند که با وجود بخش های مختلف اقتصادی مانند وزارتخانه ها، ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی، ستاد هماهنگی اقتصادی، شورای اقتصاد، کمیسیون اقتصادی هیات دولت، دستیار ویژه رییس جمهوری در امور اقتصادی و ... نیازی به احیای معاونت اقتصادی ریاست جمهوری نیست.

اما فعال شدن معاونت اقتصادی رییس جمهوری با هدف ایجاد هماهنگی ها بین تعداد دستگاه اقصادی شکل گرفت . ارتباط موثر دولت با قوه قضاییه، مجلس و نهادهای موثر تاثیرگذار در اقتصاد یکی از اقدامات نهاوندیان در طول یک سال گذشته بود.

زمانی که نهاوندیان برای این سمت انتخاب شد، هر چند بهبود شرایط اقتصادی همچنان اولویت اول دولت بود اما هنوز کشور به روزهای سخت اقتصادی نرسیده بود. این روزها که کشور در تنگناهای اقتصادی قرار گرفته مهم ترین اقدام معاون اقتصادی رییس جمهوری به تصویر کشیدن واقعیت وضعیت اقتصادی برای رییس دولت است تا جهت گیری های اقتصادی و تصمیم گیری ها بر مبنای واقعیت روز باشد. همچنین پیشنهاد و ارایه سیاست های کاربردی اقتصادی می تواند در جهت تحقق اهداف این معاونت باشد.

از این رو از مهم ترین اقدامات نهاوندیان در این دوره، تشکیل شورای هماهنگی اقتصادی قوا بود که با هدف در کنار هم قرار گرفتن مراکز پژوهشی سه قوا تشکیل شد تا هر سه قوا جهت گیری واحدی را در امور اقتصادی دنبال کنند.

سیاست گذاری ها برای یورو محوری در انجام معاملات و روابط اقتصادی با سایر کشورها و نقش آفرینی در اجرای سیاست های ارزی اخیر و تک نرخی شدن ارز در کشور از دیگر اقدامات نهاوندیان در راس معاونت اقتصادی رییس جمهوری در طول یک سال گذشته بوده است. 
منبع: ایرنا