گناه اخلاقی و مالی، آدمی را از رحمت خدا دور می‌کند

مسئلهٔ رحمت الهی 276 بار در قرآن مجید مطرح شده است و برای گنهکاران و مؤمنان جای هیچ عذر و بهانه ای باقی نگذاشته است؛ بدین ترتیب که به گنهکار اجازه نمی دهد بگوید آب از سر من گذشت؛ به مؤمنان هم اجازه نمی دهد که در سلوک ایمانی و اخلاقی کم بگذارند و کار، عبادت و اخلاق شان باری به هر جهت باشد. از سوی دیگر خداوند در یکی از آیات می فرماید: «إِنَّ رَحْمَتَ اَللّٰهِ قَرِیبٌ مِنَ اَلْمُحْسِنِینَ»﴿سورهٔ أعراف، آیهٔ 56)، شما بندگان مؤمن من، اگر محسن باشید، رحمت من به شما نزدیک است.

محبوبین خداوند از دیگران گذشت می کنند

پروردگار در سورهٔ مبارکهٔ آل عمران محسن را معنا کرده است: «اَلَّذِینَ ینْفِقُونَ فِی اَلسَّرّٰاءِ وَ اَلضَّرّٰاءِ وَ اَلْکٰاظِمِینَ اَلْغَیظَ وَ اَلْعٰافِینَ عَنِ النّٰاسِ وَ اَللّٰه یحِبُّ اَلْمُحْسِنِینَ»(سورهٔ آل عمران، آیهٔ 134)، کسی که پول بسیار، متوسط و اندکی دارد و مال اندکش هم در یک حدّی از هزینهٔ زندگی اش مازاد است؛ هر سه نفر، یعنی آنهایی که در داشتن انفاق می کنند، آنهایی که در تنگ دستی و سختی انفاق می کنند، آنهایی که اگر کسی عصبانی شان کنند، خشم و عصبانیت خود را در وجودشان فرو می دهند و از طرف مقابلشان که آنها را خشمگین کرده است، واقعاً گذشت می کنند و در دلش از طرف مقابلش نگرانی و ناراحتی ندارد. انسان با این ویژگی ها «محسن» و «اَللّٰه یحِبُّ اَلْمُحْسِنِینَ» یعنی محبوب خدا می شود.

آیا ممکن است خدا محبوبش را در قیامت به دوزخ ببرد؟

خیر! چنین امکانی وجود ندارد. «إِنَّ رَحْمَتَ اَللّٰهِ قَرِیبٌ مِنَ اَلْمُحْسِنِینَ». اگر ما یا هر مکلّفی یا هر انسان مؤمنی خودش را به مرحلهٔ محسن بودن نرساند، دیگر محبوب خدا نمی شود. آیهٔ شریفه صراحتاً می فرماید: «وَ اَللّٰه یحِبُّ اَلْمُحْسِنِینَ»
انسانی که می تواند براساس رحمت پروردگار محسن باشد، اگر خودش را به محسن بودن نرساند، فردای قیامت معذور نیست و بهانه ای هم ندارد.

به فرمودهٔ امیرالمؤمنین(ع) حجت خدا بر او تمام است و او نسبت به خدا حجتی ندارد. شاید ده ها بار در قرآن مجید رحمت پروردگار را دربارهٔ گنهکاران ببینیم، طرح این رحمت به این فراوانی به این علت است که پروردگار می خواهد خانواده ها و جامعه را با این طرح از آلودگی ها و فساد پاک سازی کند؛ یعنی به آنها بگوید، دو روزی وارد گناه و معصیت شدید، به خاطر این دو روز، یک سال، یا دوسال، گناه و معصیت، مخالفتتان را ادامه ندهید. شما گناهتان را ترک کنید، اعلام می کنم که من گناهان گذشتهٔ شما را مورد رحمت قرار می دهم و پرونده تان را پاک می کنم.

اصراری بر گناه نداشته باشید

در لجنزار گناه -مالی، اخلاقی، شهوانی- نمانید چون این گناهان شما را به میکروبی تبدیل می کند که مرتب تولیدمثل می کند یعنی دیگران هم تو را نگاه می کنند، راه گناه را برای خودشان باز می بینند و آنها هم بد می شوند. شما اگر بد باشید، بدها اضافه می شوند؛ اما اگر خوب واقعی باشید، خوبان اضافه می شوند.

حضرت موسی بن جعفر(ع) راویِ روایتی از امام زین العابدین(ع) و وجود مبارک مرحوم کلینی(ره)، در جلد اوّل «اصول کافی»، باب عقل و جهل، نقل کنندهٔ روایت است که حضرت می فرمایند: وجود خوبان یعنی انسان هایی که جامعه، مردم محله، مردم مسجد یا اقوام از آنها بدی نمی بینند، چون بدی ندارند؛ از آنها زشتی نمی بینند، چون زشتی ندارند؛ «داعیة الی الصلاح» وجود آنها افرادی را که فطرتشان را نکشته اند و رابطه شان را با پروردگار برای همیشه قطع نکرده باشند، به سمت خوبی می کشاند.

رفتار، عمل و کردار خوب، انسان را به خوبی می‌کشاند و تبدیل به محسن می‌کند

«مجالسة الصالحین داعیة الی الصلاة»، دیدن خوبان، نَفَس، رفتار، عمل و کردار خوبان، واقعاً آدم را به خوبی می کشاند و تبدیل به محسن می کند. عده ای با عبادت، اعمال و رفتار خود شکرگذار نعمت های بیشمار خداوند هستند اگرچه خداوند می فرماید: «وَ إِنْ تَعُدُّوا نِعْمَةَ اَللّٰهِ لاٰ تُحْصُوهٰا»(سورهٔ ابراهیم، آیهٔ 34)، اگر بخواهید نعمت های من را بشمارید، نمی توانید؛ چون به شماره در نمی آید. حال چرا با این خدا مخالفت کنم؟ خدایی که 276 بار در ضمانت نامه و سند عرشی اش -قرآن مجید- به من اعلام رحمت کرده است، من برای چه به دنبال مال حرام بروم؟ چرا سر مردم را کلاه بگذارم؟ چرا دروغ بگویم؟ چرا پشت هم اندازی کنم؟ چرا تهمت بزنم؟ چرا فحش بدهم؟ چرا نماز نخوانم؟ چرا روزه نگیرم؟ هیچ کدام از این چراها جواب ندارد، یعنی هیچ کس نمی تواند ثابت کند که من خدا را به این دلیل حکیمانه عبادت نمی کنم. عبادت نکردن دلیل ندارد، عبادت نکردن یعنی مخالفت و پشت کردن به 276 بار اعلام رحمت خداوند.

چرا خدا را عبادت می‌کنیم؟

خدا را عبادت می کنیم چون مالک ما است، همه کارهٔ ما است، کلید دنیا و آخرت من دست اوست، رزق من دست اوست و رحمتی که باید به من برسد، از او باید برسد. جمعی مسیحی مومنی واقعی شدند و جملاتی را بیان کردند که در سوره مائده آیه 84 آمده است، آنها گفتند: «وَ مٰا لَنٰا لاٰ نُؤْمِنُ بِاللّٰه»(سورهٔ مائده، آیهٔ 84)، برای چه با خدا پیوند نخوریم؟ به چه دلیل با خدا رفیق نشویم؟ به چه دلیل بندهٔ مؤمن خدا نشویم؟ چون دلیلی پیدا نمی کنیم، مؤمن شدیم. دلیلی پیدا نمی شود که بگویم من به این دلیل به خدا مؤمن نمی شوم یا مؤمن به خدا نیستم.

هیچ‌وقت نگویید به رحمت خداوند نمی‌رسید

276 بار رحمت، نه جای عذری برای گنهکار گذاشته که گناهش را ترک نکند و بگوید فایده ای ندارد، من به رحمت خدا نمی رسم؛ قرآن می گوید این حرف نادرست است! به رحمت خداوند می رسید، اما راه دارد؛ خداوند اجازه نمی دهد که مردم مؤمن در قیامت معذور باشند از اینکه بگویند با اینکه ما مؤمن بودیم، نشد که خودمان را آراستهٔ به ویژگی های محسنین کنیم.  

چرا خودبینی بدترین نوع شرک است؟

خدابینی انسان را خیلی ترقی می دهد و خودبینی هم انسان را خیلی پست می کند. «أنَا خَیْرٌ مِنْه»(سورهٔ اعراف، آیهٔ 12) در قرآن و قول ابلیس است، برای خودبینی بود؛ یعنی تحمل دیدن آدم و فضایل آدم را نداشت، به خودش تکیه داشت که این چه کسی هست که من به او سجده کنم؛ ولی فرشتگان الهی خودبین نبودند، عبد و بنده بودند که این نکته بسیار مهم است.

---

منبع:
سایت عرفان؛ بیانات حجت الاسلام انصاریان