انواع هپاتیت در حاملگی
راهکارهای تغذیهای هپاتیت در بارداری
هپاتیت A و E اشکال عفونی هپاتیت هستند (عمدتاً از طریق راه مدفوعی – دهانی منتقل میشوند) و هپاتیت C و B و D اشکال سرمی هستند که توسط خون و مایعات خون منتقل میشوند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
تاریخ : يکشنبه 1397/06/11
هپاتیت التهاب کبدی است که توسط ویروسهای هپاتیتی، A, B, C, D, E به وجود میآید.
هپاتیت A و E اشکال عفونی هپاتیت هستند (عمدتاً از طریق راه مدفوعی – دهانی منتقل میشوند) و هپاتیت C و B و D اشکال سرمی هستند که توسط خون و مایعات خون منتقل میشوند.
هپاتیت A: از طریق مدفوع، آب آشامیدنی، غذا و زباله پخش و منتقل میشود.
بیاشتهایی شایعترین علامت هپاتیت A است و ممکن است شدید باشد. سایر علائم معمول عبارتند از: تهوع، استفراغ، شکم درد، ادرار سیاه رنگ و ایکتر یا زردی. بهبودی کامل و عوارض درازمدت نادر است.
هپاتیت C و B: میتوانند مزمن و مسری شوند و از طریق خون، فرآوردههای خونی، منی و بزاق انتقال مییابند. هپاتیت مزمن فعال ممکن است منجر به سیروز و نارسائی کبدی گردد.
ویروس هپاتیت E: از طریق چرخه خوراکی – مدفوعی سرایت میکند. آب آلوده، ظاهراً منبع عفونت است که معمولاً افرادی را که در جاهای پرجمعیت و غیربهداشتی زندگی میکنند آلوده میکند.
هپاتیت E عموماً بیشتر از آنکه مزمن باشد بهصورت حاد بروز میکند.
تظاهرات بالینی هپاتیت حاد ویروسی به چهار مرحله تقسیم میشود.
مرحله اول شامل علائم غیراختصاصی نظیر درد عضلانی، بیاشتهایی، تهوع و استفراغ و درد اپی گاستر یا درد قسمت بالایی راست شکم میباشد.
مرحله دوم یا مرحله قبل از زردی همچنان علائم غیراختصاصی وجود داشته و 20-10 درصد بیماران علائمی نظیر تب، آرتریت، راش پوستی، آنژیوادما و درد مفاصل نشان میدهند.
مرحله سوم فاز زردی است و علائمی مانند زردی پوست، غشاهای موکوسی و چشمها دارد.
مرحله چهارم علائم زردی و سایر علائم فروکش میکند و به این مرحله، مرحله بهبود گفته میشود.
بهبودی کامل در همه موارد هپاتیت A، در 90% موارد حاد هپاتیت B، و 50-20% موارد حاد هپاتیت C مورد انتظار است.
معمولاً هپاتیت E به حالت مزمن در نمیآید و تستهای کبدی طی 6 هفته به حالت طبیعی در میآیند.
در حال حاضر تنها برای هپاتیت A و B واکسن وجود دارد.
تعداد زیادی از افراد مبتلا به هپاتیت خانم میباشند که در این موارد بحث بارداری در افراد ناقل وجود دارد.
حال این نگرانی مطرح میشود که امکان انتقال به جنین هم وجود دارد یا خیر و اینکه چه مراقبتها و چه تغذیهای میتواند کمککننده باشد.
یکی از مهمترین راههای انتقال هپاتیت B انتقال مادر به نوزاد است که معمولاً در هنگام زایمان اتفاق میافتد.
هرچند کلیه زنان باردار بایستی آزمایش داده و از ابتلا یا عدم ابتلا آگاه شوند.
در صورت ابتلا بایستی مراقبتهای لازم هم در مادر و هم در نوزاد صورت پذیرد.
با تزریق واکسن و ایمنوگلوبین ضدویروس هپاتیت تا حد زیادی میتوان از ابتلای نوزاد به بیماری پیشگیری نمود و با معاینات و پایش متوالی میتوان به عدم ابتلای نوزاد پی برد.
لازم به ذکر است که بهترین تغذیهی نوزاد تا 2 سالگی شیر مادر است و مادران مبتلا به هپاتیت دلیلی برای منع شیردهی ندارند.
در واقع شیردهی خانمهای مبتلا به هپاتیت B به نوزادان خود بلامانع بوده و نیاز به جدایی نوزاد از مادر نمیباشد.
هپاتیت نوع A تأثیر چشمگیری بر بارداری و نتایج آن ندارد. مراقبتهای تغذیهای شامل تغذیه متعادل و نکاتی که اشاره خواهد شد و استراحت میباشد.
هپاتیت B ممکن است با افزایش عفونت و زایمان زودرس در ارتباط باشد هرچند شواهد در این زمینه ضد و نقیض میباشند.
غربالگری مادران و نوزادان در هنگام تولد از عوارض بیماری تا حد زیادی جلوگیری میکند و همچنین با تغذیه درمانی مناسب میتوان تا حد زیادی بر پیشگیری از بیماری متمرکز شد.
خانمهای مبتلا به هپاتیت c نیز منعی برای شیردهی به نوزاد خود ندارند ولیکن دقت داشته باشند که در صورتی که نوک سینه ترشح خونی داشته یا زخمی و ترک خورده است بهطور موقت شیردهی را قطع کنند و در زمانهای که نوک سینه کاملاً سالم است به نوزاد شیر دهند.
برخلاف سایر انواع هپاتیت، هپاتیت نوع E در زمان بارداری بسیار حائز اهمیت بوده و ممکن است سریع پیشرفت کرده، حتی منجر به نارسایی کبدی در مادر شده و کبد جنین را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
همچنین ممکن است منجر به نارسایی کبد جنین نیز بشود. مرگ و میر نیز در این زنان و نوزادان آنها بالا میباشد لذا مراقبت در این زنان بسیار قابل توجه است که بایستی تحت نظر پزشک متخصص باشند.
توصیه میشود خانمها قبل از اقدام به بارداری غربالگری شوند و همواره نکات زیر را به یاد داشته باشند:
دستیابی به وزن مناسب
چاقی و افزایش وزن با افزایش فاکتورهای خطری نظیر دیابت، بیماریهای قلبی عروقی، فشارخون و برخی سرطانها در ارتباط است.
همچنین چاقی با رسوب چربی در کبد، کبد چرب، اختلالات کبدی و هپاتیت در ارتباط میباشد. با کاهش وزن میتوان این وضعیت را برعکس نمود.
البته کاهش وزن خیلی سریع به هیچ عنوان توصیه نمیشود بلکه بایستی اصولی و تدریجی زیر نظر یک متخصص تغذیه صورت بگیرد.
الگوی غذایی متعادل
خوردن منظم وعدههای غذایی حداقل 3 وعده در روز و 3 میان وعده یکی از راههایی است که میتواند به حفظ سطح ثابت انرژی کمک کند و در افراد مبتلا به هپاتیت که دارو مصرف میکنند، از تهوع و استفراغ که یکی از عوارض داروها است پیشگیری میکند.
مصرف غذاهای متنوع
منظور از مصرف غذاهای متنوع این نیست که شما مجازید همه نوع ماده غذایی استفاده کنید خصوصاً مواد گیاهی در دوران بارداری.
منظور مصرف غذاهای متنوعی از تمامی گروه غذایی یعنی نان و غلات کامل، میوه و سبزیجات، لبنیات و گوشتها نظیر ماهی، سویا، مغزها و تخم مرغ میباشد.
مصرف غلات کامل
این گروه از ترکیبات غذایی سرشار از ویتامینهای گروه B و مواد معدنی هستند. سعی کنید حداقل 50 درصد از غلاتی که استفاده میکنید غلات کامل باشد یعنی از آرد سبوسدار شده باشد.
غلات مقادیر زیادی از فیبر، روی، ویتامین B6 و منیزیوم مورد نیاز بدن را تأمین میکنند.
مصرف میوه و سبزیجات تازه
میوه و سبزیجات علاوه بر آنکه مقادیر کافی ویتامینهایی نظیر ویتامین c را تأمین میکنند در تأمین آب و فیبر نیز نقضش عمدهای دارند.
همچنین برخی آنتیاکسیدان هستند که سلولها را در برابر آسیبها محافظت میکنند.
مصرف پروتئین کافی
پروتئین جهت مبارزه با عفونت و بهبود سلولهای کبدی آسیب دیده مورد نیاز میباشد.
پروتئین برای ترمیم و بازسازی بافتهای بدن و نیز حفظ توده عضلانی مورد نیاز است. منابع خوب پروتئین عبارتند از گروه لبنیات که سرشار از کلسیم و به مقدار کمتر ویتامین D هستند.
گوشت و ماهی، لوبیا و حبوبات، سویا، مغزها و تخم مرغ نیز منابع خوب پروتئین محسوب میشوند. توجه داشته باشید که انواع کم چرب یا بدون چربی محصولات لبنی را انتخاب کنید، از مصرف خامه، پنیر خامهای و کره اجتناب کنید و همچنین گوشت لخم و بدون چربی را انتخاب کنید و بجای انواع سرخ کرده از انواع بخارپز یا آب پز استفاده کنید.
اجتناب از مصرف شکر، نمک و چربی
چربیهایی که بایستی از مصرف آنها اجتناب کرد عبارتند از: گوشت قرمز، لبنیات پرچرب و کره و یا چربیهای ترانس در غذاهای سرخ کرده، فست فودها، و غذاهای فرآوری شده سوسیس و کالباس و... یافت میشوند.
نمک مصرفی خود را کاهش دهید
بیشتر نمک مصرفی در غذاهایی نظیر غذاهای فرآوری شده، کراکرها، چیپس و کنسروها وجود دارند. غذاهای حاوی شکر محتوی چربی بالایی نیز دارند مانند شکلاتها. سعی کنید مصرف آنها را به حداقل برسانید.
مصرف مایعات کافی
توصیه بر مصرف 12-8 لیوان آب در روز میباشد. شیر، آبمیوه، چای خصوصاً چای سبز، سوپ و.. نیز مایعات محسوب میشوند. در موارد تب و تهوع/ استفراغ یا اسهال مایعات بیشتری مورد نیاز است.
اجتناب از مصرف الکل
خوردن مقادیر زیاد و طولانی مدت میتواند منجر به سیروز کبدی، بیماریهای پیشرفته کبدی و سرطان کبد شود. خطر این بیماریها در افراد مبتلا به هپاتیت بیشتر میباشد.
سعی کنید حداقل 10 دقیقه ورزش در روز داشته باشید و به تدریج به 30 الی 60 دقیقه در روز برسانید.
پیادهروی و شنا توصیه میشوند.
البته خانمهای باردار نبایستی شدید ورزش کنند و بعد از مصرف غذا حدود 5 دقیقه ورزش سبک توصیه میگردد که البته نیاز به اجازه پزشک نیز میباشد چراکه در برخی انواع هپاتیت و بسته به مراحل پیشرفت بیماری ممکن ست نیاز به استراحت مطلق وجود داشته باشد.
مسمومیت کبدی یکی از بزرگترین نگرانیهای مرتبط با مصرف مکملهای گیاهی و رژیمی است.
برخی از مکملهای گیاهی اثرات سودمندی بر بیماریهای کبدی نشان دادهاند بهعنوان مثال خار مریم (Milk thistle) به نظر میرسد بیش از سایر مکملها شناخته و باعث کاهش سمیت کبدی میشود که میتواند تحت نظر پزشک مورد استفاده قرار گیرد ولیکن در افراد باردار توصیه نمیشود.
توجه داشته باشید که در افراد باردار هیچ مکمل گیاهی خودسرانهای نباید مورد استفاده قرار گیرد چراکه بیشتر این ترکیبات منجر به سقط جنین و زایمان زودرس خواهند شد.
منبع: زندگی انلاین
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید. هپاتیت A و E اشکال عفونی هپاتیت هستند (عمدتاً از طریق راه مدفوعی – دهانی منتقل میشوند) و هپاتیت C و B و D اشکال سرمی هستند که توسط خون و مایعات خون منتقل میشوند.
هپاتیت A: از طریق مدفوع، آب آشامیدنی، غذا و زباله پخش و منتقل میشود.
بیاشتهایی شایعترین علامت هپاتیت A است و ممکن است شدید باشد. سایر علائم معمول عبارتند از: تهوع، استفراغ، شکم درد، ادرار سیاه رنگ و ایکتر یا زردی. بهبودی کامل و عوارض درازمدت نادر است.
هپاتیت C و B: میتوانند مزمن و مسری شوند و از طریق خون، فرآوردههای خونی، منی و بزاق انتقال مییابند. هپاتیت مزمن فعال ممکن است منجر به سیروز و نارسائی کبدی گردد.
ویروس هپاتیت E: از طریق چرخه خوراکی – مدفوعی سرایت میکند. آب آلوده، ظاهراً منبع عفونت است که معمولاً افرادی را که در جاهای پرجمعیت و غیربهداشتی زندگی میکنند آلوده میکند.
هپاتیت E عموماً بیشتر از آنکه مزمن باشد بهصورت حاد بروز میکند.
تظاهرات بالینی هپاتیت حاد ویروسی به چهار مرحله تقسیم میشود.
مرحله اول شامل علائم غیراختصاصی نظیر درد عضلانی، بیاشتهایی، تهوع و استفراغ و درد اپی گاستر یا درد قسمت بالایی راست شکم میباشد.
مرحله دوم یا مرحله قبل از زردی همچنان علائم غیراختصاصی وجود داشته و 20-10 درصد بیماران علائمی نظیر تب، آرتریت، راش پوستی، آنژیوادما و درد مفاصل نشان میدهند.
مرحله سوم فاز زردی است و علائمی مانند زردی پوست، غشاهای موکوسی و چشمها دارد.
مرحله چهارم علائم زردی و سایر علائم فروکش میکند و به این مرحله، مرحله بهبود گفته میشود.
بهبودی کامل در همه موارد هپاتیت A، در 90% موارد حاد هپاتیت B، و 50-20% موارد حاد هپاتیت C مورد انتظار است.
معمولاً هپاتیت E به حالت مزمن در نمیآید و تستهای کبدی طی 6 هفته به حالت طبیعی در میآیند.
در حال حاضر تنها برای هپاتیت A و B واکسن وجود دارد.
برخلاف سایر انواع هپاتیت، هپاتیت نوع E در زمان بارداری بسیار حائز اهمیت بوده و ممکن است سریع پیشرفت کرده، حتی منجر به نارسایی کبدی در مادر شده و کبد جنین را نیز تحت تأثیر قرار دهد
تعداد زیادی از افراد مبتلا به هپاتیت خانم میباشند که در این موارد بحث بارداری در افراد ناقل وجود دارد.
حال این نگرانی مطرح میشود که امکان انتقال به جنین هم وجود دارد یا خیر و اینکه چه مراقبتها و چه تغذیهای میتواند کمککننده باشد.
یکی از مهمترین راههای انتقال هپاتیت B انتقال مادر به نوزاد است که معمولاً در هنگام زایمان اتفاق میافتد.
هرچند کلیه زنان باردار بایستی آزمایش داده و از ابتلا یا عدم ابتلا آگاه شوند.
در صورت ابتلا بایستی مراقبتهای لازم هم در مادر و هم در نوزاد صورت پذیرد.
با تزریق واکسن و ایمنوگلوبین ضدویروس هپاتیت تا حد زیادی میتوان از ابتلای نوزاد به بیماری پیشگیری نمود و با معاینات و پایش متوالی میتوان به عدم ابتلای نوزاد پی برد.
لازم به ذکر است که بهترین تغذیهی نوزاد تا 2 سالگی شیر مادر است و مادران مبتلا به هپاتیت دلیلی برای منع شیردهی ندارند.
در واقع شیردهی خانمهای مبتلا به هپاتیت B به نوزادان خود بلامانع بوده و نیاز به جدایی نوزاد از مادر نمیباشد.
هپاتیت نوع A تأثیر چشمگیری بر بارداری و نتایج آن ندارد. مراقبتهای تغذیهای شامل تغذیه متعادل و نکاتی که اشاره خواهد شد و استراحت میباشد.
هپاتیت B ممکن است با افزایش عفونت و زایمان زودرس در ارتباط باشد هرچند شواهد در این زمینه ضد و نقیض میباشند.
غربالگری مادران و نوزادان در هنگام تولد از عوارض بیماری تا حد زیادی جلوگیری میکند و همچنین با تغذیه درمانی مناسب میتوان تا حد زیادی بر پیشگیری از بیماری متمرکز شد.
خانمهای مبتلا به هپاتیت c نیز منعی برای شیردهی به نوزاد خود ندارند ولیکن دقت داشته باشند که در صورتی که نوک سینه ترشح خونی داشته یا زخمی و ترک خورده است بهطور موقت شیردهی را قطع کنند و در زمانهای که نوک سینه کاملاً سالم است به نوزاد شیر دهند.
برخلاف سایر انواع هپاتیت، هپاتیت نوع E در زمان بارداری بسیار حائز اهمیت بوده و ممکن است سریع پیشرفت کرده، حتی منجر به نارسایی کبدی در مادر شده و کبد جنین را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
همچنین ممکن است منجر به نارسایی کبد جنین نیز بشود. مرگ و میر نیز در این زنان و نوزادان آنها بالا میباشد لذا مراقبت در این زنان بسیار قابل توجه است که بایستی تحت نظر پزشک متخصص باشند.
تغذیه درمانی در هپاتیت
خصوصاً در بارداری تغذیه درمانی در هپاتیت بسیار حائز اهمیت است و توصیه میگردد خانمهای مبتلا حتماً تحت نظر متخصص تغذیه قرار بگیرند.توصیه میشود خانمها قبل از اقدام به بارداری غربالگری شوند و همواره نکات زیر را به یاد داشته باشند:
دستیابی به وزن مناسب
چاقی و افزایش وزن با افزایش فاکتورهای خطری نظیر دیابت، بیماریهای قلبی عروقی، فشارخون و برخی سرطانها در ارتباط است.
همچنین چاقی با رسوب چربی در کبد، کبد چرب، اختلالات کبدی و هپاتیت در ارتباط میباشد. با کاهش وزن میتوان این وضعیت را برعکس نمود.
البته کاهش وزن خیلی سریع به هیچ عنوان توصیه نمیشود بلکه بایستی اصولی و تدریجی زیر نظر یک متخصص تغذیه صورت بگیرد.
الگوی غذایی متعادل
خوردن منظم وعدههای غذایی حداقل 3 وعده در روز و 3 میان وعده یکی از راههایی است که میتواند به حفظ سطح ثابت انرژی کمک کند و در افراد مبتلا به هپاتیت که دارو مصرف میکنند، از تهوع و استفراغ که یکی از عوارض داروها است پیشگیری میکند.
مصرف غذاهای متنوع
منظور از مصرف غذاهای متنوع این نیست که شما مجازید همه نوع ماده غذایی استفاده کنید خصوصاً مواد گیاهی در دوران بارداری.
منظور مصرف غذاهای متنوعی از تمامی گروه غذایی یعنی نان و غلات کامل، میوه و سبزیجات، لبنیات و گوشتها نظیر ماهی، سویا، مغزها و تخم مرغ میباشد.
مصرف غلات کامل
این گروه از ترکیبات غذایی سرشار از ویتامینهای گروه B و مواد معدنی هستند. سعی کنید حداقل 50 درصد از غلاتی که استفاده میکنید غلات کامل باشد یعنی از آرد سبوسدار شده باشد.
غلات مقادیر زیادی از فیبر، روی، ویتامین B6 و منیزیوم مورد نیاز بدن را تأمین میکنند.
مصرف میوه و سبزیجات تازه
میوه و سبزیجات علاوه بر آنکه مقادیر کافی ویتامینهایی نظیر ویتامین c را تأمین میکنند در تأمین آب و فیبر نیز نقضش عمدهای دارند.
همچنین برخی آنتیاکسیدان هستند که سلولها را در برابر آسیبها محافظت میکنند.
مصرف پروتئین کافی
پروتئین جهت مبارزه با عفونت و بهبود سلولهای کبدی آسیب دیده مورد نیاز میباشد.
پروتئین برای ترمیم و بازسازی بافتهای بدن و نیز حفظ توده عضلانی مورد نیاز است. منابع خوب پروتئین عبارتند از گروه لبنیات که سرشار از کلسیم و به مقدار کمتر ویتامین D هستند.
گوشت و ماهی، لوبیا و حبوبات، سویا، مغزها و تخم مرغ نیز منابع خوب پروتئین محسوب میشوند. توجه داشته باشید که انواع کم چرب یا بدون چربی محصولات لبنی را انتخاب کنید، از مصرف خامه، پنیر خامهای و کره اجتناب کنید و همچنین گوشت لخم و بدون چربی را انتخاب کنید و بجای انواع سرخ کرده از انواع بخارپز یا آب پز استفاده کنید.
اجتناب از مصرف شکر، نمک و چربی
چربیهایی که بایستی از مصرف آنها اجتناب کرد عبارتند از: گوشت قرمز، لبنیات پرچرب و کره و یا چربیهای ترانس در غذاهای سرخ کرده، فست فودها، و غذاهای فرآوری شده سوسیس و کالباس و... یافت میشوند.
نمک مصرفی خود را کاهش دهید
بیشتر نمک مصرفی در غذاهایی نظیر غذاهای فرآوری شده، کراکرها، چیپس و کنسروها وجود دارند. غذاهای حاوی شکر محتوی چربی بالایی نیز دارند مانند شکلاتها. سعی کنید مصرف آنها را به حداقل برسانید.
مصرف مایعات کافی
توصیه بر مصرف 12-8 لیوان آب در روز میباشد. شیر، آبمیوه، چای خصوصاً چای سبز، سوپ و.. نیز مایعات محسوب میشوند. در موارد تب و تهوع/ استفراغ یا اسهال مایعات بیشتری مورد نیاز است.
اجتناب از مصرف الکل
خوردن مقادیر زیاد و طولانی مدت میتواند منجر به سیروز کبدی، بیماریهای پیشرفته کبدی و سرطان کبد شود. خطر این بیماریها در افراد مبتلا به هپاتیت بیشتر میباشد.
بیشتر بخوانید
بیماریهای کبدی در بارداریبارداری بدون ترس از هپاتیتواکسنهایی که زنان باردار باید تزریق کنند
فعالیت فیزیکی
ورزش در افراد مبتلا به هپاتیت علاوه بر اینکه به حفظ وزن ایده آل کمک میکند بلکه باعث بهبود و تنظیم اشتها و برعکس نمودن اثرات جانبی داروهای مورد استفاده نیز میشود.سعی کنید حداقل 10 دقیقه ورزش در روز داشته باشید و به تدریج به 30 الی 60 دقیقه در روز برسانید.
پیادهروی و شنا توصیه میشوند.
البته خانمهای باردار نبایستی شدید ورزش کنند و بعد از مصرف غذا حدود 5 دقیقه ورزش سبک توصیه میگردد که البته نیاز به اجازه پزشک نیز میباشد چراکه در برخی انواع هپاتیت و بسته به مراحل پیشرفت بیماری ممکن ست نیاز به استراحت مطلق وجود داشته باشد.
نکته
اخیراً با افزایش شیوع بیماریهای کبدی برخی مکملهای گیاهی مورد توجه قرار گرفتهاند ولیکن بیشتر این ترکیبات دارای اثرات سمی بر کبد بوده و بجای بهبود معمولاً باعث پیشرفت بیماری شده و سلامت جنین را به مخاطره میاندازند.مسمومیت کبدی یکی از بزرگترین نگرانیهای مرتبط با مصرف مکملهای گیاهی و رژیمی است.
برخی از مکملهای گیاهی اثرات سودمندی بر بیماریهای کبدی نشان دادهاند بهعنوان مثال خار مریم (Milk thistle) به نظر میرسد بیش از سایر مکملها شناخته و باعث کاهش سمیت کبدی میشود که میتواند تحت نظر پزشک مورد استفاده قرار گیرد ولیکن در افراد باردار توصیه نمیشود.
توجه داشته باشید که در افراد باردار هیچ مکمل گیاهی خودسرانهای نباید مورد استفاده قرار گیرد چراکه بیشتر این ترکیبات منجر به سقط جنین و زایمان زودرس خواهند شد.
منبع: زندگی انلاین