خود زشت پنداری؛ اختلالی خاص دوران نوجوانی
شما هم فکر می کنید زشت هستید؟
اکثر نوجوان ها در دوران بلوغ حساسیت هایی را نسبت به ظاهر و زیبایی خود پیدا می کنند. اما این حساسیت به دلیل گذر از دوران بلوغ و همچنین سر و سامان گرفتن وضعیت چهره به مرور کم و کمتر می شود.
پسری هستم که قیافه زشتی دارم و همین دلیل هیچ دوستی ندارم. قیافه ام باعث شده از در جمع بودن نفرت و از تنهایی خودم لذت ببرم. انگیزه ام را نسبت به زندگی از دست داده ام. لطفا به من بگویید که چگونه با این قیافه کنار بیایم و خودم را تحمل کنم؟
اکثر نوجوان ها در دوران بلوغ حساسیت هایی را نسبت به ظاهر و زیبایی خود پیدا می کنند. اما این حساسیت به دلیل گذر از دوران بلوغ و همچنین سر و سامان گرفتن وضعیت چهره به مرور کم و کمتر می شود. شما نیز اگر بخواهید می توانید این حساسیت را نزدیک به صفر برسانید. البته حساسیت هیچ فردی در مورد ظاهرش به صفر نمی رسد. بالاخره هر کسی دوست دارد چهره جذابی داشته باشد و در این زمینه فعالیت هایی هم می کند اما اگر این حساسیت به افت روابط، کاهش عملکردها، غمگین شدن روحیه، و .. بیانجامد مرضی بوده و باید درمان شود.
سعی کنید هر روز ده دقیقه مقابل آینه قرار گیرید و چهره خود را تماشا کنید اما با نظری متفاوت و نگرش زیبا دیدن. ما انسان ها قادریم هر ماده دیدنی را به اشکال متفاوتی ببینیم بسته به علائق، پیش زمینه ها، افکار و ... کیفیت دیدن فرق می کند. لذا اگر بخواهیم می توانیم آن را زیبا ببینیم. عبارات درونی و ذهنی خود را تغییر دهید. هرگاه که جمله ای با این مفهوم را مرور کردید "من زشتم، من به اندازه کافی زیبا نیستم، من چهره جذابی ندارم و..." سریعا با جملاتی مثل " من به اندازه کافی زیبایی دارم، قرار نیست زیباترین ها باشم اما نسبت زیباییم بالاست، چهره قابل قبولی دارم، زیبایی نسبی است اما از نظر من چهره ام خوب است، قرار نیست همه مرا بپسندند، من خود را می پذیرم، جذابیت تماما به چهره آدم ها بستگی ندارد. من وجوه مثبت زیادی دارم و..."
لازم است بدانید نه تنها به عنوان جایگزین بلکه به صورت مداوم باید این عبارات را تکرار کنید. گاه گاهی رفتارهایی را انجام دهید که قبلا به دلیل دیدگاه منفی تون نمی کردید. مثلا پیشنهاد دیگران را برای عکس گرفتن رد نکنید و پس از دیدن عکس به دنبال نکات مثبت خود در عکس باشید و بخواهید آن را زیبا ببینید و آن را بپذیرید. پذیرش خود خیلی مهم است و اگر صورت گیرد دیگر آزار های خود را تجربه نمی کنیم . اعتماد به نفس را نه تنها در مورد این مسئله بلکه در مورد همه جنبه های دیگر در مورد خود بالا ببرید. از هر گونه جمله منفی و تحقیر آمیز خودداری کنید. با خود مثل یک فرد قابل احترام و بزرگوار رفتار کنید. عیوب خود را بپذیرید اما تحقیر و سرزنش نکنید. فقط از تکرارش خودداری کنید. هر اقدامی بکنید تا رضایت از خود را بالا ببرید.
بیش از آنکه ضعف در ظاهر و چهره باعث خلل در زندگیتان شده باشد ضعف در طرز نگاه به زندگی و ضعف در خودپنداره باعث بروز این مشکلات برای شما شده است در حالی که در این دنیا هر کس ظاهری دارد و قطعا همگان از ظاهری جذاب برخوردار نیستند، اما اکثریت انسانها بنا بر شرایط خود توانسته اند زندگی طبیعی برای خود ایجاد کنند. قطعا منطقی نیست که فکر کنیم فقط انسانهای زیبا و جذاب دوست پیدا می کنند چون در واقعیت می بینید که هر قشری با هر سطح از ظاهر می تواند برای خود دوستان و همراهانی بیابند پس این مساله بستگی به شرایط خودتان و طرز برخوردتان با مسایل دارد. توصیه اکید دارم حتما مراجعه حضوری نزد روان شناس بالینی داشته باشید چون نوع نگاه تان به زندگی باید اصلاح جدی شود. اولین قدم در تغییر و تلاش برای رسیدن به هدف، شادی و آرامش است.
پذیرش خود و قبول واقعیت در واقع یک خودآگاهی همراه با احساس شادی و رضایت است. پذیرش، به شما احساس آرامش می‌دهد و همین، انرژی لازم برای رسیدن به هدف، تلاش برای ایجاد تغییر و رشد و پیشرفت را فراهم می‌کند.
شما می‌توانید ضمن اینکه شرایط را می‌پذیرید، خواسته‌هایتان را هم داشته باشید و برای رسیدن به آنها تلاش کنید. تصور کنید شما در یک خانه کوچک زندگی می‌کنید و آرزو دارید خانه بزرگ‌تری داشته باشید. حسرت خوردن و مدام فکرکردن به اینکه خانه‌تان اندازه قفس است و ای‌کاش خانه بزرگ‌تری داشتید، فقط روحیه‌تان را ضعیف می‌کند. شما می‌توانید ضمن اینکه به خرید خانه بزرگ‌تر فکر می‌کنید و برای رسیدن به این هدف، برنامه‌ریزی و تلاش می‌کنید، شرایط فعلی‌تان را بپذیرید. باور کنید در خانه کوچک هم می‌شود شاد و خوشحال زندگی کرد. زندگی در خانه کوچک هم مزایایی دارد پس بهتر است تا زمانی که در این خانه زندگی می‌کنید، به مزایای آن فکر کنید؛ مثلا به اینکه راحت‌تر تمیز می‌شود، هزینه‌هایش کمتر است و راحت‌تر و زودتر فروش می‌رود.
پذیرش یا تسلیم پذیرش و قبول واقعیت را نباید با تسلیم در برابر مشکلات و کمبودها یکی دانست. پذیرش یک نوع آگاهی همراه با علاقه، انگیزه و شادی است؛ در حالی که تسلیم نوعی پذیرش همراه با احساس ضعف، شکست و ناتوانی در ایجاد تغییر است. با خودتان صادق باشید خودتان را گول نزنید. سعی کنید با دقت و صداقت کامل توانایی‌ها، علایق و اهداف خود را مشخص کنید. دقت داشته باشید ممکن است کارهایی که برای جلب رضایت دیگران و تحت تاثیر اصرار آنها انجام می‌دهید یا کارهایی که به اجبار، آنها را انجام می‌دهید، جزء علایق واقعی خودتان نباشند. مطمئن باشید کار را به بهترین شکلی که می‌توانید، انجام می‌دهید.
از خودتان توقع زیاد و خارج از توانایی‌تان نداشته باشید. هنگامی که مشغول انجام کاری هستید، تلاش کنید و مطمئن باشید هر کاری از دست‌تان بر می‌آمده، انجام داده‌اید. در صورت لزوم، باورهایتان را تغییر دهید فهرستی از موارد و موضوعاتی که پذیرش‌شان برایتان سخت است و نمی‌توانید آنها را بپذیرید، تهیه کنید. بعد یکی یکی درباره شان فکر کنید. باورهایتان را مرور کنید؛ شاید لازم باشد آنها را تغییر دهید تا بتوانید بهتر مسائل را بپذیرید و به آرامش برسید.
منبع: پرسش و پاسخ های عمومی مشاوره روانشناسی مرکز مشاوره تبیان
