من پیشگو نیستم

 آیت الله سید محمّدکاظم شریعتمداری متولد ۱۵ دی ۱۲۸۴ در تبریز و در سال ۱۳۶۵ در تهران به علت بیماری کلیوی در گذشتند. ایشان از مراجع تقلید و مؤسس دارالتبلیغ اسلامی بودند و از حمایت کنندگان حزب جمهوری خلق مسلمان ایران بوده اند.

در مصاحبه هایی که از ایشان از قبل از انقلاب مانده است، بسیار تاکید به داشتن نظام اسلامی برای ایران دارد و رژیم شاهنشاهی را رژیمی اصلاح ناپذیر می داند.

قسمتی از مصاحبه ایشان با روزنامه های غربی

آیت‌الله، در ماه‌های اخیر شهر قم بارها صحنه درگیری‌های خونین میان تظاهرکنندگان مسلمان و نیروهای ارتش بود. چرا؟
روز ۹ ژانویه چهار تا پنج هزار نفر از ساکنان قم که غالباً دانش‌آموز و دانشجو بودند علیه یک اقدام تحریک‌آمیز در مطبوعات ایرانی به صورت مسالمت‌آمیز تظاهرات کردند.

چه چیزی این مردم را این‌گونه خشمگین کرده بود؟
بزرگترین روزنامه یعنی «اطلاعات» که به دولت نزدیک است، به اعتقادات ما توهین کرد. دیگر مطبوعات هم به آن‌ها پیوستند. همین مساله نه تنها مردم قم بلکه همه مسلمانان ایران را خشمگین کرد.

اما اولین ناآرامی‌ها در قم بود. آیا بلندپایگان اسلامی مقیم قم در این رابطه نقشی داشته‌اند؟
تلاش نکنید که این حرف را دهان من بگذارید که بگویم من مردم را برای آمدن در خیابان تحریک کردم. چرا از قم شروع شد؟ حالا بالاخره هر چیز از یک جا شروع می‌شود و هر چه باشد شهر ما کانون اسلام شیعه است. بار دیگر می‌گویم: مردم به صورت خودجوش تظاهرات کردند بدون آن که سلاح و یا پرچمی حمل کنند.

با این حال خونریزی شد...
بله متاسفانه. همزمان با پایان تظاهرات بود که ناگهان سربازان از راه رسیدند و به سوی جمعیت تیراندازی کردند. عده‌ای کشته و عده‌ای به شدت زخمی شدند.

چه تعداد؟
ده نفر کشته و بیش از بیست نفر به شدت زخمی شدند. اما این پایان داستان نبود. پس از امتناع دولت از مجازات مسئولین این حمام خون و حتی ارتقای درجه شماری از قاتلان، مسلمانان در همه بخش‌های کشور بپا خاستند. اما آن‌ها هم مانند آغاز اعتراض‌ها در قم غیرمسلح بودند و تنها خواسته‌شان مجازات شکنجه‌دهندگان ملت بود.

آیا فریاد «مرگ بر شاه» سر می‌دادند؟
این مردم بسیار خشمگین بودند. دولت دیگر توان درک این موضوع را نداشت و ارتش هر بار اقدام به تیراندازی مستقیم کرد. هر بار هم افراد بیشتری کشته و زخمی می‌شوند.

آیا شما این جنایت علنی را به مراجع قضایی اطلاع دادید؟
بله، البته. دولت هم عذرخواهی کرد. سربازان به مناطق دوردست اعزام شدند و مجرمان احتمالی مورد پیگرد قرار دارند. اما در مورد چگونگی ورود سربازان به خانه من که خلاف همه قوانین ایران است، در آن نامه اشاره‌ای نشده است.

بدین ترتیب دولت مقصر است؟
خواهش می‌کنم توجه کنید: من از کل حکومت شکایت دارم یعنی دولت و دستگاه.

آیا روحانیت شیعه خواست‌های مردم را فرمول‌بندی کرده است؟
البته، ما علما پیوندهای نزدیکی با ملت داریم. فداکاری مردم شاهدی بر این مدعاست. نه فقط ما بلکه ملت نیز خواهان اجرای کامل قانون اساسی و برگزاری انتخابات آزاد است.

و این چیزی است که چالشی شخصی برای شاه محسوب می‌شود. زیرا در متن قانون اساسی ایران آمده است که این کشور سلطنت مشروطه بوده و بدین ترتیب شاه تنها وظایفی تشریفاتی دارد، مانند ملکه الیزابت در بریتانیای کبیر.
در این مورد نمی‌توانم حرفی بزنم. من فقط قانون اساسی ایران را می‌شناسم.

دوست شما یعنی آیت‌الله خمینی در تبعید عراق و دیگر علمای شناخته شده هم خواهان استعفای شاه و تغییر سیستم حاکمیتی هستند.
بله، به نظر ما خوب است اما این مساله در قانون اساسی ما هم آمده است.

به نظر شما آیا ناآرامی‌ها تکرار خواهد شد و خون‌های تازه‌ای خواهد ریخت؟
طبیعتاً امید دارم که کشتار مردم تکرار نشود؛ اما من پیشگو نیستم.

پس از انقلاب اسلامی سال 1357 بین ایت الله شریعتمداری و امام خمینی در جریان مساله ی فقهی ولایت فقیه اختلافاتی پیش آمد، پس از تیره‌شدن روابط ایت الله شریعتمداری محصور شد و تا پایان عمر در حصر خانگی ماند.



پی نوشت:
1- علما برای رسیدن به قدرت تلاش نمی‌کنند، محمدعلی فیروزآبادی، تاریخ ایرانی، اشپیگل[مرداد ۱۳۵۷]