استفاده از واقعیت مجازی در نوروفیدبک

سیزدهمین دوره از پروژه های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ها و ایده های خلاقانه خود در منوی "پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ها یاری نموده اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده های جالب، علاوه بر قدر دانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح های جدید شما عزیزان هستیم.

نام ایده: استفاده از واقعیت مجازی در نوروفیدبک
نام ارائه دهنده/دهند گان: آوا محسنی آیدا فیروزی
زمینه و نوع پروژه: روان شناسی
درجه سختی: دشوار
نام مدرسه: دبیرستان فرزانگان 3

 چکیده پروژه
پژوهشگران در این پژوهش تلاش می کنند با شبیه سازی محیط و طراحی بازی در فضای واقعیت مجازی کیفیت و دقت امواج را بالا برده و در نهایت فرآیند درمان نوروفیدبک را بهبود بخشند.

 مقدمه
همه‌ ما دوست داریم در کاری که انجام می ‌دهیم بهترین باشیم و توانایی‌ های خود را در بالاترین سطح ارائه بدهیم. ولی همیشه عواملی مانند افکار، احساسات گوناگون و صداهای مزاحم وجود دارند و نمی‌ گذارند روی کارمان تمرکز کنیم. گاهی برای افزایش تمرکز، دست‌ به ‌دامانِ داروها و روش ‌های درمانی می شویم. عواملی مانند افسردگی، بیش فعالی، استرس و مصرف دارو موجب عدم تمرکز می شود.
تمرکز به معنی حفظ و نگهداری توجهِ حواس روی موضوعی معین است. تمرکز امری اکتسابی و قابل یادگیری است. عدم تمرکز از طریق دارو درمانی و نوروفیدبک قابل درمان است. دارو درمانی دارای عوارض جانبی ای مانند از دست دادن وزن، سردرد، مشکلات خواب و در مواردی ناراحتی معده، تغییر ضربان قلب و کاهش فشارخون است و برای بعضی از افرادی که بیماری های خاص دارند یا از برخی داروها استفاده می کنند قابل استفاده نیست.

در مغز تمام ما انسان ها، هزاران فرایند و فعالیت خودکار و غیر ارادی در حال اتفاق افتادن است. فرایندهای ناهشیار بی شماری که کاملا از حوزه آگاهی و اختیار ما به دور هستند. فرآیندهای فیزیولوژیک نهفته در مغز ما و امواج مغزی موجود در آن دائما و بدون دخالت آگاهانه ما بر روی رفتار، افکار، عملکرد و وضعیت سلامت جسمی و روانی ما تاثیر گذارند. هیچ یک از ما انسان ها در شرایط طبیعی و نرمال نمی توانیم در مورد نحوه عملکرد هر یک از این واکنش های فیزیولوژیک غیرارادی و امواج مغزی موجود در مغزمان اطلاعات دقیق و روشنی داشته باشیم.

نوروفیدبک، واکنش های فیزیولوژیک نهفته در مغز انسان و امواج مغزی که هر لحظه بر وضعیت رفتاری و عملکردی ما اثر می گذارند را ثبت می کند و بعد آن چه که در همان لحظه در مغز انسان در حال اتفاق افتادن است را کاملا دقیق، روشن و واضح روی صفحه نمایشگر به تصویر می کشد.

نوروفیدبک روشی برای درمان بیماری ها و مشکلات ذهنی، افزایش تمرکز و تقویت حافظه است. این عمل از طریق ثبت و بررسی امواج مغزی فرد انجام می شود به طوری که فرد در مقابل یک صفحه نمایش و در حالی که سنسورهایی برای دریافت امواج مغز روی سر قرار دارد قرار می گیرد؛ با دریافت بازخوردهای صوتی و تصویری و پیشروی بازی می توان متوجه شد که تغییر مناسبی در امواج مغزی ایجاد کرده یا خیر.

این روش درمانی از طریق دریافت و بررسی امواج مغز و قرار دادن مغز در محیطی که نیاز به تمرکز دارد انجام می شود. پژوهشگران در این پژوهش تلاش می کنند با شبیه سازی محیط و طراحی بازی در فضای واقعیت مجازی کیفیت و دقت امواج را بالا برده و در نهایت فرآیند درمان را بهبود بخشند.

  هدف
پژوهشگران در این پژوهش تلاش می کنند با شبیه سازی محیط و طراحی بازی در فضای واقعیت مجازی کیفیت و دقت امواج را بالا برده و در نهایت فرآیند درمان نوروفیدبک را بهبود بخشند.

روش
در پژوهش حاضر ابتدا دانش آموزان با روش های ایده پردازی و انتخاب موضوع آشنا شدند و موضوع پروژه را انتخاب نمودند. سپس در رابطه با روش تحقیق و روش جستجوی پیشرفته و پایگاه های اطلاعاتی معتبر آموزش هایی دیدند. همچنین مبانی برنامه نویسی، انواع متغیر و نامگذاری آن، دستور شرطی if، حلقه for، حلقه while، توابع و متدها را آموزش دیدند.

پژوهشگران پروژه منابع مرتبط با نوروفیدبک، انواع روش های درمان بیماری های این زمینه و میزان اثربخشی آن ها را مطالعه نمودند.. همچنین در رابطه با بازی های واقعیت مجازی و آموزش unity و نوشتن برنامه مربوط به بازی و متدهای آن آموزش های لازم را کسب کردند بعد از جمع آوری اطلاعات و دریافت آموزش های لازم نوبت طراحی و برنامه نویسی بازی رسید. بعد از طراحی بازی دانش آموزان بازی طراحی شده را با کمک دستگاه نورفیلدبک تست کردند و نتایج پژوهش را مورد ارزیابی و تست قرار دادند.
 مهارت های کسب شده
1. آشنایی با شیوه انجام کار گروهی
2. آشنایی با شیوه های جستجو در اینترنت
3. آشنایی با شیوه انجام پژوهش و نوشتن مقاله
4. آشنایی با نحوه ارائه گزارش عملکرد
5. آشنایی با روش ایده یابی (توفان مغزی)
6. آشنایی با مهارت کاربرد ابزار و وسایل مورد نیاز
7. آشنایی با پروپوزال نویسی
8. آشنایی با نحوه انجام آزمایش
9. آشنایی با نورو فیدبک
10.  آشنایی با تست های روانشناسی

 پروژه حاضر در چه حوزه ای بود؟ روانشناسی
1.  زیست
2. شیمی
3. وانشناسی
4. فنی مهندسی

مطالب مرتبط:
روش های تقویت تمرکز حواس و جلوگیری از حواس پرتی
راهکارهایی برای مقابله با عدم تمرکز
نحوه ثبت خاطرات در مغز چگونه است؟

تهیه کننده: مهدی رحمانی - تنظیم کننده: محبوبه همت