تبیان، دستیار زندگی

بیماری کانال مچ دست

بیماری، "سندرم تونل کارپ" یا C.T.S یا بیماری تونل مچ دست است. باید بدانیم که یکی از اعصاب مهم دست به نام عصب "مدیان"، که مسؤول عصب دهی حسی به انگشتان شست،سبابه و انگشت میانی است و عضلات شست را نیز عصب دهی می کند
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
مرکز یادگیری تبیان - محبوبه همت
بیماری کانال مچ دست
در این مقاله قصد داریم به شرح خصوصیات یک بیماری بپردازیم که در معلمان و به خصوص خانم های معلم شیوع بیشتری دارد.

نام این بیماری، "سندرم تونل کارپ" یا C.T.S یا بیماری تونل مچ دست است. باید بدانیم که یکی از اعصاب مهم دست به نام عصب "مدیان"، که مسؤول عصب دهی حسی به انگشتان شست،سبابه و انگشت میانی است و عضلات شست را نیز عصب دهی می کند، در مسیر عبور خود به  دست در ناحیه مچ در داخل یک مجرا یا تونل قرار می گیرد که بیشتر قسمت های این تونل استخوانی است و از بالا با یک نیام از جنس سفت هم بندی پوشیده شده است.در بعضی افراد، به دلایلی، این مسیر عبور برای عصب تنگ می شود و بر عصب فشار می آید .

که در نتیجه علایم زیر را ایجاد می کند:
علایم بالینی
1*درد: امکان دارد درد به شکل حاد شروع شود، ولی غالباً شروع آن تدریجی است و بیشتر  در دست و مچ احساس می شود. ولی بسیاری اوقات به سمت بالاتر نیز انتشار دارد و حتی به گردن نیز می رسد. بیمار هم معمولاً قادر نیست محل دقیق آن را تعیین کند. درد شب ها افزایش می یابد.

2*پارستزی یا داشتن احساس ناخوش آیند: پارستزی مجموعه ای از احساسات ناخوش آیند است که به شکل گزگز، مورمور، سوزن سوزن شدن، گرما، سوزش و .... بیشتر در انگشت های سبابه و میانی احساس می شود. ولی امکان دارد مثل درد در همه دست یا حتی در محل های بالاتر نیز احساس شود.

یکی از مشخصه های جالب این بیماری، بیدار شدن بیمار در نیمه شب به دلیل  درد و پارستزی است. بیمار معمولاً پس از بیمار بیدار شدن، شروع به تکان دادن دست های خود می کند و با این کار آرامش می یابد.

3*کم شدن قدرت و مهارت دست: بیمار متوجه که نمی تواند به خوبی قبل، از دست های خود استفاده کند مثلاً بدخط می شود و یا ظروف و اشیا از دستش سقوط می کند. همچنین بیمار قادر به انجام دادن کارهای دستی به مدت طولانی نیست . مراحل شدیدتر کاهش قدرت معمولاً با لاغری عضلات مربوط به شست همراه است.

عوامل ایجاد کننده و مساعد کننده بیماری
جنس: این بیماری در خانم ها چندین برابر شایع تر است.
سن: بیماری در سنین میان سالی و کمال، یعنی در 30 تا 55 سالگی شایع تر است. اما در سنین دیگر نیز دیده می شود.
ارث: کسانی که دچار این بیماری می شوند، در خانواده درجه اول خود نیز کسانی را داشته اند که به این بیماری دچار بوده اند.
شغل: یکی از مهم ترین دلایل ایجاد کننده این بیماری، عوامل کاری است. کسانی که با دست های خود فعالیت های تکراری زیاد مثل بافتنی ، خیاطی، نوشتن، حروف چینی و کارهای سنگین تر صنعتی انجام می دهند، خیلی در معرض این  حالت قرار می گیرند. معلمان نیز به دلیل کار نوشتاری زیاد، در معرض آن قرار دارند.
حاملگی: از  عوامل مساعد کننده است که معمولاً در سه ماهه سوم افزایش می یابد و امکان دارد پس از وضع حمل نیز ادامه داشته باشد.
بیماری های تیروئید: کم کاری تیروئید یکی از علل ایجاد کننده این بیماری است.

بیماری کانال مچ دست از بیماری هایی است که باید هر چه سریع تر تشخیص داده شود. زیرا تأخیر در درمان باعث می شود که درمان های ساده تر و ارزان تر ناموفق باشد و بیمار مجبور به جراحی شود. اما حتی جراحی نیز علایم بیماری را کاملاً تخفیف نمی دهد.

بنابراین ضروری است چنانچه این  علایم در شما وجود دارد، هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید تا با تشخیص سریع، جلو بیماری گرفته شود.

درمان: درمان بیماری مراحل متفاوتی دارد. مهم ترین اقدام، کاهش فشار روی دست و استراحت دادن به آن است که معمولاً در این حالت، از مچ بند مخصوص استفاده می شود. خوردن و تزریق دارو و در نهایت جراحی، از روش های درمانی دیگر است.

مطالب مرتبط:
رشته فیزیوتراپی
دستگاه عصبی بدن ما
چگونه یک عصب، مغز و ذهن را به هم متصل می‌کند؟

منبع: معلم
تهیه کننده: سهیلا نیک نژاد
با همکاری دکتر پیمان بنکدار (متخصص طب فیزیکی)