تبیان، دستیار زندگی

قدم زدن در باغ های قدیم تهران

سایه بهشت در باغ ایرانی

یک تهران بود و باغ هایش. روزگاری خنکای باغات تهران با پیشنیه ای از الگوی اصیل باغ ایرانی، روزهای گرم تابستان را برای تهرانی ها قابل تحمل تر می کرد. بهشت هایی کوچک و زیبا که امروز بازماندگان آنها، میزبان گردشگران این شهر است.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
باغ نگارستان
گرمای مرداد ماه فراتر از آن است که هوس دشت و صحرا کنید. تنها چاره این روزهای گرم، پناه بردن به سایه خنک و دلپذیری است که ساعتی را به دور از آفتاب داغ و سوزان و البته هیاهوی شهر، آسوده خاطر باشیم.

در گذشته ای نه چندان دور، باغ های ایرانی که بر پایه عناصر معماری احداث می شد، بهترین گزینه برای گذران روزهای گرم و خشکی بود که در بیشتر مناطق ایران حکمفرمایی می کرد؛ باغ هایی که سازه معماری، آب و طبیعت سبز ارکان اصلی تشکیل دهنده آن هستند و قدمتی به بلندای تاریخ دارند.

در بیشتر شهرهای بزرگ و قدیمی ایران نمونه هایی از این یادگارهای تاریخی یافت می شود؛از اصفهان و کرمان گرفته تا مازندران و خوزستان.بسیاری از این باغ ها در داخل شهرها قرار دارند و این فرصت را به شهروندان می دهند که به جای خروج از شهر، اوقاتی خوش را در این مکان ها بگذرانند. در ادامه به معرفی چند باغ ایرانی برای شهروندان تهرانی و مسافران خوش قدم آن می پردازیم.تهرانی که روزگاری، شهرت آن به باغ های زیبا و گسترده آن بود که متاسفانه تبدیل به خانه و محله های مسکونی شده است.

باغ نگارستان

باغ نگارستان یکی از باغ های ایرانی است که قربانی توسعه شهری تهران در گذر زمان شده است. باغ نگارستان در نزدیکی میدان بهارستان و در مرکز شهر واقع شده است. به همین خاطر هم برای اهالی این مناطق و هم سایر شهروندان و بازدیدکنندگانی که سر و کارشان به منطقه ای که پُر از مراکز تجاری و فرهنگی است، گزینه مناسبی به حساب می آید.

از باغ نگارستان که روزگاری محل زندگی سران و بزرگان دولتی بوده است، تنها ساختمان کاخ و بخشی از باغ باقی مانده. با این حال تاریخ پرشکوه آن و موزه های دیدنی که در آن واقع شده است، برای اهل هنر و فرهنگ قابل توجه است.

موزه ملک الشعرای بهار، موزه مکتب کمال الملک و مجموعه و نقاشی های موجود در آن که وجه تسمیه نام باغ هم هست از دیدنی های این باغ ایرانی است. در کنار آثار مفاخر فرهنگی و هنری ایران، کافه و رستوران باغ نگارستان هم برای گردشگرانی که خورد و خوراک برایشان مهم است، پذیرایی خوب و مفصلی دارد. البته بسته به جیب و کارت بانکی شما!

برای رفتن به باغ نگارستان کار سختی ندارید، کافی است تا خودتان را به میدان بهارستان برسانید، بقیه راه به اندازه یک پیاده روی کوتاه است و بس. در جریان باشید که درب های باغ از ساعت 9 صبح گشوده می شود و تا ساعت 10 شب می توانید از خنکای باغ و دیدنی های آن استفاده کنید. البته ورودیه ناقابلی هم از شما اخذ می گردد. بیست و پنج هزار ریالی که طبعا برای 12 ساعت از یک باغ تاریخی، ناچیز است.

باغ مستوفی

روزگاری تهران بود و روستاهای خوش آب و هوایی که مردم برای ییلاق و گدران روزهای گرم سال به آنجا می رفتند. ده ونک، فرحزاد، کن، لویزان و حتی تجریش و شمیرانات هنوز تبدیل به برج های مسکونی و تجاری نشده بودند.

حالا آنچه باقی مانده تک و توک باغ هایی است که هنوز نفس می کشند و هوای این شهر کثیف را تلطیف می کنند. یکی از این باغ ها که امروز تبدیل به بوستانی زیبا مملو از گل ها و گونه های گیاهی  زیبا شده است، باغ ایرانی در ده ونک است.

نام اصلی این مکان دل انگیز، باغ مستوفی نام داشته که میزرا یوسف مستوفی الممالک آن را وقف زائران امامزاده داوود کرده بود.روزگاری نه چندان دور، بسیاری از ساکنان تهران از مسیر ده ونک و فرحزاد و پس از پیاده روی طولانی به امامزاده داوود می رفتند.این باغ بزرگ همه آنچه را که یک باغ ایرانی لازم داشته، در خود جای داده بود. از عمارت کوشک و بنا تا درختان گوناگون و رشته قنات که آب آن را تامین می کرده است.

این باغ نیز پس از توسعه شهری و تکه تکه شدن بخش هایی از آن، عاقبت با تدبیر مدیریت شهری تبدیل به بوستانی عمومی شد، هرچند که هنوز آن را به نام باغ ایرانی یا باغ مستوفی می شناسند. شهرت این باغ به گل های لاله ای است که در فصل بهار سراسر باغ را می پوشانند و مناظر زیبایی را به وجود می آورند. با این حال به دلیل اینکه باغ مستوفی اصالتا به سبک باغ ایرانی ساخته شده ، در فصل تابستان هم دیدنی و برای استراحت مناسب است.به غیر از درختانی که سایه آنها تمام محوطه را می پوشاند،آب به عنوان هنصر اصلی معماری در سراسر باغ توسز آبنماها و فواره ها جریان دارد.

 باغ هنر ایرانی یک ویژگی خاص را در دل فضای سبز خود جای داده است: ماکت هایی زیبا در مقیاس کوچک از آثار باستانی ایران مانند هشت‌ بهشت ، چهل‌ستون ، گنبد‌قابوس ، شمس‌العماره ، سی‌و‌سه‌پل ، کاروانسرای مهیار ، باغ‌ فین کاشان ، نقش رستم ، برج‌آزادی ، برج‌میلاد ، مقبره دانیال‌نبی(ع) ‌و قره کلیسا



کوشک اصلی باغ تبدیل به چایخانه و رستورانی خاطره انگیز شده است. کتابخانه، فضای بازی کودکان، آلاچیق های زیبا برای استراحت و از همه مهمتر مسیرهای بهسازی شده برای استفاده معلولان، می تواند باغ ایرانی را گزینه مناسبی برای یک گردشگری نیم روزه یا یک روزه در ده ونک کند.
برای رفتن به باغ ایرانی می توانید از حمل و نقل عمومی استفاده کنید. خط بی آر تی ولیعصر- تجریش، تاکسی های خطی میدان ونک به ده ونک شما را به نزدیکی باغ ایرانی می رسانند. اگر هم با خودروی شخصی می روید مسیر میدان شیخ بهایی، میدان پیروزان، خیابان صابری را دنبال کنید.

باغ موزه هنر ایرانی

دو باغ در مرکز و غرب شهر را به شما معرفی کردیم. نوبتی هم که باشد، نوبت باغی زیبا در شمال شهر است که دیدنی های خاص خود را دارد. 

باغ هنر ایرانی یکی از باغات پر شمار شمال تهران است که حدود ده دوازده سالی است که درهای آن برای عموم گشوده شده است. باغی که قبلا در اختیار خانه سینما بوده و پس از مرمت به عنوان محلی برای گردشگری شهروندان تهرانی و مسافران استفاده می شود.

اگر از دسترسی خیابان ولیعصر صرف نظر کنیم، کوچه پس کوچه های محله الهیه مسیر جالب و پیچ در پیچی برای رسیدن به این باغ دارد؛محله ای که روزگاری تعداد باغ های آن از خانه های مسکونی اش بیشتر بوده و بیشتر معابر آن را دیواره آجری باغ ها تشکیل می داده. اما صد افسوس که امروز سایه برج های مسکونی بر سرِ این باغ ها افتاده است. بگذریم.باغ هنر ایرانی در واقع متعلق به همسر سپهبد امیراحمدی از وابستگان رژیم سابق است که حدود نود سال قبل ساخته شده است.

باغی به سبک ایرانی که یک ویژگی خاص را در دل فضای سبز خود جای داده است. ماکت هایی زیبا در مقیاس کوچک از آثار باستانی ایران مانند: هشت‌بهشت، چهل‌ستون، گنبد‌قابوس، شمس‌العماره، سی‌و‌سه‌پل، کاروانسرای مهیار، باغ‌فین کاشان، نقش رستم، برج‌آزادی، برج‌میلاد، مقبره دانیال‌نبی(ع) ‌و قره کلیسا که به مناسبت جشن های 2500 ساله پهلوی ساخته شده بود اما حدود چهل سال بلا استفاده شده بود.

این ماکت های زیبا بعلاوه آثار حجمی هنرمندان مجسمه ساز از مهمترین جاذبه های این باغ است. نگارخانه، بخش فیلم، کارگاه های هنری، فروشگاه محصولات فرهنگی و ارائه آثار حجمی مجسمه سازان ایرانی از جمله قسمت های دیگر باغ موزه هنر ایرانی است. نگران نباشید، برای شکموها هم کافه سنتی باغ، خوراکی های رنگارنگ و خوشمزه ای دارد که می توانید در اطراف کوشک اصلی باغ میل کنید.

ضمن اینکه باغ موزه هنر ایرانی، معمولا میزبان نمایشگاه ها و گالری های دیدنی است که اگر همزمان با رفتن شما به این مجموعه باشد؛ می توانید از آنها بازدید کنید.

مترو تجریش، خیابان مقصودبیک و بالاخره خیابان دکتر حسابی مسیری است که شما را با وسایل حمل و نقل عمومی باغ موزه هنر ایرانی می رساند. همانطور هم که قبل تز گفتیم اگر با خودروی شخصی می روید باید کمی بالاتر از پارک وی وارد خیابان فیاضی بشوید خیابان بوسنی هرزگوین و سه راه دکتر حسابی جایی است که هنرایرانی  انتظار شما را می کشد.