تبیان، دستیار زندگی

زخم پوش با سفیده ی تخم مرغ، دستاورد برتر دوره دوم فرزانگان 7

امروزه استفاده از انواع زخم­پوش­ها به جهت محافظت از زخم در برابر آلودگی ها و عفونت ها بسیار توسعه یافته است که به دلیل تاثیر در روند بهبود زخم و سهولت در استفاده از آن، جای پانسمان های تجاری را گرفته است
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : نسرین صادقی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
سیزدهمین دوره از پروژه های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید.
در این دوره از جشنواره از 20 استان کشور در سه بخش به تفکیک، 350 گروه در بخش غرفه های نمایشگاهی، 650 گروه در بخش سمینارهای علمی و 750 گروه در بخش مسابقات دانش آموزی از مدارس و پژوهش سراهای دانش آموزی سراسر کشور انتخاب شده اند و به جشنواره کشوری دعوت شده اند.
که تعداد 53 گروه در بخش سمینارهای علمی مقام برتر را کسب نمودند.
بر آن شدیم تا با معرفی پروژه های گروه های برتر علاوه بر قدردانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم.
زخم پوش با سفیده ی تخم مرغ، دستاورد برتر دوره دوم فرزانگان 7

مقطع: دوره دوم متوسطه
موضوع: ساخت زخم ­­­­­پوش­­ های اسفنجی ضدباکتری حاوی عصاره سفیده تخم­ مرغ جهت ترمیم زخم های سوختگی
نام مدرسه: فرزانگان 7
نام استاد: آقای حامد دائمی
دانش آموزان: صبا ابراهیمی، نیلین مجد، هستی یزدان پناه

چکیده
امروزه استفاده از انواع زخم­پوش ­ها به جهت محافظت از زخم در برابر آلودگی ها و عفونت ها بسیار توسعه یافته است که به دلیل تأثیر در روند بهبود زخم و سهولت در استفاده از آن، جای پانسمان های تجاری را گرفته است. بیشتر پانسمان های تجاری در مقایسه با زخم­پوش های هوشمند، خاصیت ضدباکتری ندارند، توانایی جذب ترشحات زخم در آن ها کم است،‌ زخم را مرطوب نگه نمی‌دارند و هنگام جداسازی آن ها از پوست، به بافت های اطراف زخم آسیب می‌رسانند. هدف اصلی در این طرح ساخت زخم­پوشی است که سرعت ترمیم زخم را بالا ببرد و در مقابل باکتری ها یا دیگر عفونت ها مقاوم باشد، غیر­سمی و ضدحساسیت باشد، توانایی حفظ رطوبت در زخم را دارا باشد و اقتصادی و به صرفه باشد. در این طرح، پس از ساخت هیدروژلی اصلاح شده که عصاره ی سفیده تخم مرغ به آن اضافه شده و درون محلول نقره نیترات قرار گرفته و شکل گرفته درون خشک ­کن انجمادی متخلخل می ­­شود.

مقدمه
در این بخش درباره ­ی تعریف کلی زخم و روند بهبود آن توضیح داده می شود و خواص مواد مورد استفاده در زخم­پوش­ های هوشمند از جمله آلژینات، سفیده­ تخم ­مرغ و نقره نیترات تعریف می شود. هیدروژل های آلژیناتی مورد بحث قرار داده می شوند و میزان اثر بخشی آنها بررسی می شود. علاوه بر این ها ویژگی اسفنجی بودن زخم­پوش و نقش آن مورد بررسی قرار می گیرد. هدف اصلی در این طرح تهیه ی زخم­پوشی هوشمند است که از نظر اقتصادی به صرفه باشد و در جهات مختلف از جمله ترمیم­ کنندگی، رطوبت­ رسانی و ضدباکتری بودن از زخم­ بند­های تجاری برتر باشد.

زخم
زخم یا جراحت در دانش پزشکی آسیبی است که در آن پوست بریده، خراشیده، سوراخ یا پاره شود. به عبارت دیگر، جداسازی اتصال بین سلولی بخشی از پوست، عضلات، عروق خونی و اعصاب را زخم می گویند. جراحت به دو دسته باز و بسته تقسیم بندی می شود. هرگاه در اثر عوامل مختلف قسمتی از پوست بدن تغییر شکل دهد و این تغییر شکل باعث خروج خون از بدن شود زخم باز ایجاد می شود. در این نوع زخم خونریزی از بدن قابل روئیت است. نمونه آن بریدگی یا پارگی پوست است. زخم بسته عبارت است از صدمه دیدن بافت­ های داخلی بدن، بدون اینکه راه ارتباطی به بیرون و سطح بدن داشته باشند. این زخم ها معمولاً به دلیل تحت فشار قرار گرفتن توسط اجسام سنگین بروز پیدا می کنند. کوفتگی و کبودی از جمله زخم های بسته می باشند.

روند بهبود زخم
روند طبیعی بهبود زخم مجموعه ای از واکنش های سلولی و شیمیایی در بدن و به طور اختصاصی در محدوده زخم می باشد که  بلافاصله از زمان بروز زخم شروع شده و تا ماه ها و شاید سال ها پس از بهبود زخم و بسته شدن آن ادامه پیدا کند.

مراحل ترمیم:
1-  مرحله التهابی (هموستاز): پاسخ بدن بلافاصله پس از ایجاد زخم بوده که خونریزی را به دنبال دارد و سپس با انقباض عروق آسیب دیده در نزدیکی موضع زخم، تجمع پلاکت ها و تشکیل لخته رخ می دهد. آسیب به دیواره داخلی مویرگ ها سبب مشخص شدن فیبرهای کلاژن می گردد. لخته ها به فیبرهای کلاژن موجود در دیواره داخلی عروق آسیب دیده چسبیده و پلاکت تشکیل می شود. آسیب بافتی سبب آزادسازی فاکتورهای تشکیل لخته و مواد موثر بر فعالیت عروقی نظیر هیستامین می شود.

2-    مرحله بافت سازی (از دو روز تا سه هفته پس از ایجاد زخم): این مرحله شامل3 بخش است:
·        تشکیل بافت جدید در موضع زخم
·        تشکیل عروق خونی
·        جمع شدن و انقباض لبه های زخم

3-  مرحله بازسازی و بلوغ (از سه هفته تا دو سال پس از ایجاد زخم): در این قسمت رشته های کلاژن جهت افزایش مقاومت بافت تازه تشکیل شده بوجود می آید و میزان عروق داخل بافت به حالت طبیعی بازمی گردد.

نتیجه گیری:
بعد از آزمایش های متعدد و بررسی نمونه ها از نظر فرم و شکل نتیجه ای بدست آمد که هیدروژل ها به زمان بیشتری برای فرم گرفتن نیاز دارند پس از ترکیب یونی دیگری از کلسیم برای شکل ­دهی به محلول سدیم آلژینات استفاده شد. کلسیم گلوکونات، ترکیبی دیگر از کلسیم است که برای حل شدن در آب نسبت به کلسیم کلرید مدت زمان بیشتری نیاز دارد از این رو هیدروژل هم مدت بیشتری برای فرم گرفتن فرصت دارد. به این ترتیب دو محلول با غلظت های 1% و 2% از آن تهیه و به بهترین نمونه ها از محلول های سدیم آلژیناتی بر پایه سفیده تخم­ مرغ اضافه شد. از نتیجه این آزمایش محلول 1% از کلسیم گلوکونات به عنوان بهترین نمونه بدست آمد.

ساخت هیدروژل های 2% و 4% سدیم آلژینات بر پایه سفیده تخم ­مرغ و محلول کلسیم گلوکونات 1% و محلول کلسیم کلرید 2%

در این مرحله هم مانند قبل هر سه سدیم آلژینات و کلسیم گلوکونات تهیه شدند و ژل ها فرم گرفتند. سپس برای فرم دهی بیشتر به آنها برای مدت 5 دقیقه درون محلول 2% کلسیم کلرید قرار گرفتند.

زخم پوش با سفیده ی تخم مرغ، دستاورد برتر دوره دوم فرزانگان 7
شکل - از سمت راست هیدروژل 2% و 4%، ژل شده با محلول کلسیم گلوکونات

برای مشاهده مجموعه فایل های ضمیمه اینجا کلیک کنید. قسمت اول ، قسمت دوم
بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه و تنظیم: نسرین صادقی