تبیان، دستیار زندگی

اولین کاشفان

تدریس ذره بین
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
مرکز یادگیری تبیان - محبوبه همت
اولین کاشفان
اوایل آذرماه، مشغول تدریس موضوع ذره بین در کلاس پنجم ابتدایی بودم. بچه ها را به حیاط بردم، به هر دو نفر یک ذره بین و یک تکه کاغذ روزنامه دادم و از آنها خواستم کانون ذره بین را روی روزنامه بیندازند. برای رعایت ایمنی، از آنها خواستم این کار را پشت به خورشید انجام دهند.

بچه ها فکر می کردند نور خورشید از بالای آسمان به کف حیاط می تابد. به همین سبب، کاغذ روزنامه را روی زمین گذاشتند و سعی کردن کانون ذره بین را، که از نور خورشید به دست می آید، روی کاغذ پیدا کنند. اما هر چه تلاش کردند، کانون پرتوهای خورشید به صورت نقطه در نمی آمد. کم کم بعضی از بچه ها جهت کاغذ روزنامه را عوض کردند تا شاید نتیجه بگیرند. این تجربه بین بچه ها پخش شد و همه سعی کردند کاغذ را بالا بگیرند و ذره بین را جلو آن نگه دارند. از سرو صدای بچه ها فهمیدم که تجربه آنها موفقیت آمیز بوده است و توانسته اند پرتوهای خورشید را به صورت نقطه جمع کنند. وقتی کاغذ را روی زمین می گذاشتند، کانون به شکل نقطه نمی شد. ولی وقتی کاغذ را بالا آوردند و روبه روی خورشید می گرفتند و ذره بین را جلو آن می گذاشتند، کانون نقطه ای تشکیل می شد. از بچه ها پرسیدم، چرا با این جور قرار دادن کاغذ و ذره بین بهتر نتیجه گرفتید؟ راستی بچه ها، خورشید کجای آسمان است، بالا یا کنار؟

با این اشاره، بچه ها بیشتر متوجه موضوعی شدند که در کلاس سوم آن را آزمایش کرده بودند: "در پاییز و زمستان خورشید در کنار آسمان است و مایل به زمین می تابد." با این آزمایش، بچه ها آن موضوع به صورت واقعی دیدند و لمس کردند و این آزمایش ساده، آن مسأله ذهنی را خیلی زیبا، عملی و تجربی کرد، از موضوعی که پیش آمده بود، خیلی خوشحال شدم. با خود اندیشیدم: ما معلم ها هنگام  انجام دادن آزمایش ها، چقدر مطالب جدید تجربه می کنیم و چقدر لذت می بریم!

از بچه ها خواستم با ذره بین روی قسمت های سیاه و سفید روزنامه آزمایش کنند که کدام یک زودتر گرم می شوند؟ پیش بینی همه  بچه ها این بود: زنگ سیاه و بلافاصله شروع به آزمایش کردند. یکی از همکاران به ما پیشنهاد کردند که این آزمایش را با نایلون سیاه تکرار کنیم و نور خورشید را روی آن متمرکز سازیم. آزمایش بسیار لذت بخشی بود و همه بچه ها با شادابی آن را انجام دادند. زنگ به صدا در آمد. اما هیچ کدام از بچه ها راضی نبودند از آزمایش دست بردارند.

با خودم گفتم: حدود نیم ساعت با بچه ها توی حیاط مدرسه بودیم. چند قانون طبیعت را با شادی تجربه کردیم و از آن لذت بردیم، بدون آن که فکر کنیم این تجربه ها قبلاً هم انجام شده است. گویی ما اولین کاشفان آن تجربه ها بودیم!
 
مطالب مرتبط:
نشانه های تدریس خوب
روش های تدریس

منبع: معلم
نویسنده:سهیلا نیک نژاد