آیا زیارت امام رضا همان ثواب گذشته را دارد؟

اینكه در برخی از روایات به غربت امام رضا (ع) اشاره شده است شكی وجود ندارد اما غریب همیشه به معنای زوار كم داشتن نیست و ممكن است شخص به جهات دیگری مانند نشناختن حق امامت و ... در بین مردم غریب باشد و در برخی از زیارات به امام حسین(ع) نیز لقب غریب داده شده است.(۱) لذا روایت صحیحی مطابق آنچه شما ذكر كرده اید "زوار پدرم کم هستند وپدرم غریب است..."یافت نشد اما در عین حال بر فرض صحت روایت، توجه به چند نكته ضروری است:

۱- ثواب زیارات ائمه از دو جهت قابل بررسی است
اول از آن جهت كه زیارت برای هر امامی ،فی حد نفسه و به خودی خود در نظر گرفته شود كه از این جهت زیارات همه ائمه از جمله امام رضا(ع)، امری مستحب و هر کدام دارای ثوابی مستقل است که در روایات به برخی از آثار آن اشاره شده است آنچنانکه امام رضا(ع) درباره ثواب زیارت فرمود" بدان كه هر كه زیارت كند مرا و او عارف باشد به آنچه حق تعالى واجب فرموده از حق من و طاعت من، پس من و پدران من شفعاى او باشیم در روز قیامت، و هر كه ما شفعاى او باشیم نجات مى ‏یابد..."(۲) حال از این جهت هر یک از ائمه جایگاه خاص خود را داشته و ثواب یکی، مانع ثواب دیگری نمی شود
دوم از آن جهت که این عمل می تواند به عنوان عاملی برای رفع مظلومیت امامی خاص باشد، حال از این جهت ممکن است زیارت امامی خاص، دارای ثواب زائد باشد؛ بنابراین اگر چه امام رضا(ع)دارای زوار فراوان و ائمه بقیع دارای زوار کمتری هستنند اما این دلیل بر نفی ثواب بالای زیارت امام رضا(ع) و یا کم شدن ثواب اولیه نیست.

۲- خود زیارت برای هر امام، نشانه علاقه و ابراز وفاداری به آن امام است لذا از این جهت خود وظیفه ای عمومی است به عبارت دیگر فیض حضور در پیشگاه امام رضا(ع)، افزون بر آرامش روحی و روانی و سعادت اخروی، تجدید میثاق و وفای به عهدی است که برعهده شیعیان و پیروان آن حضرت می باشد آنچنانكه در حدیثی از امام رضا(ع) نقل شده است که فرمود :
"إِنَّ لِكُلِّ إِمَامٍ عَهْداً فِی عُنُقِ أَوْلِیَائِهِ وَ شِیعَتِهِ وَ إِنَّ مِنْ تَمَامِ الْوَفَاءِ بِالْعَهْدِ وَ حُسْنِ الْأَدَاءِ زِیَارَةَ قُبُورِهِمْ فَمَنْ زَارَهُمْ رَغْبَةً فِی زِیَارَتِهِمْ وَ تَصْدِیقاً بِمَا رَغِبُوا فِیهِ كَانَ أَئِمَّتُهُمْ شُفَعَاءَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَة"(۳) همانا براى هر یك از امامان بر گردن دوستان و شیعیانش حقى است و یكى از لوازم وفاى به عهد و اداى این حق زیارت مرقدهاى ایشان است و هر كس با رغبت آنان را زیارت كند و به آنچه آنان آورده ‏اند تصدیق كند، روز قیامت امام ها شفیع او خواهند بود" لذا بر فرض بنا به برخی از مصالح، زیارت امامی خاص دارای ثواب زائد باشد، دلیل بر ترک وظیفه یا ترک ثواب از جانب زیارت امام دیگر نیست.

۳- فارغ از تمام آنچه بیان شد زیارت هر کدام از ائمه دارای آثار و برکات خاصی است که معلوم نیست با زیارت امام دیگر این اثر به دست آید، لذا در روایات برای زیارت برخی از ائمه(ع)آثار و برکاتی ذکر شده که برای دیگری ذکر نشده است آنچنانکه زراره در حدیثی از امام صادق (ع) نقل کرده است که فرمود: "إِنَّ لِزُوَّارِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ ع یَوْمَ الْقِیَامَةِ فَضْلًا عَلَى النَّاسِ قُلْتُ وَ مَا فَضْلُهُمْ قَالَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ قَبْلَ النَّاسِ بِأَرْبَعِینَ عَاما"در روز قیامت براى زوّار حسین بن على علیهما السّلام بر سایر مردم فضیلت و برترى مى‏ باشد. عرض كردم: فضیلتشان چیست؟ حضرت فرمودند: پیش از دیگران و چهل سال قبل از آنها به بهشت داخل مى‏ شوند در حالى كه مردم در حساب و موقف مى‏ باشند"(۴)

لذا هر یک از ائمه دارای آثار و برکات خاصی می باشند لذا اگر در برخی از موارد زیارت امام دیگر دارای اهمیت می شود اما از مقام و عظمت زیارت امام دیگر نمی کاهد.

---

پی نوشت :
۱- مرحوم میرزای قمی، مفاتیح الجنان، آداب زیارت امام حسین(ع)،آداب بیستم،ص ۷۷۰.
۲- محدث اربلى، كشف الغمة فی معرفة الأئمة، چ بنی هاشمی، تبریز ،۱۳۸۱ ق ، ج ۲ ص ۳۲۹.
۳- مرحوم کلینی، الكافی، چ دار الكتب الإسلامیة، تهران، ۱۳۶۵ ه ش،‌ ج ۴ ص ۵۶۷.
۴- ابن قولویه،‏ كامل الزیارات، چ مرتضوى، نجف ۱۳۵۶ ق، ص۱۳۷.

منبع :
شهرسوال