وضعیت تدریس زبان و ادبیات فارسی در ازبکستان چگونه است؟

 به نقل از  روابط عمومی بنیاد سعدی؛ نشست بررسی وضعیت زبان فارسی در ازبکستان با حضور استادان زبان فارسی این کشور، ابراهیم خدایار و عباسعلی وفایی، رایزنان پیشین ازبکستان و معاون اموربین الملل و کارشناسان کشور ازبکستان بنیاد سعدی برگزار شد.

در این نشست، استادان زبان فارسی ازبکستانی که در هشتاد و پنجمین دوره دانش افزایی بنیاد سعدی ( دوره ویژه تربیت مدرس) شرکت کرده‌اند، به بیان مشکلات و مسائل تدریس زبان فارسی در دانشگاه ها و سایر مراکز آموزش زبان فارسی در این کشور پرداختند.

در ابتدای این نشست، ذاکر عارف جان اف استاد زبان فارسی در تاشکند گفت: مهم ترین مشکل ازبکستان در زمینه زبان فارسی این است  تاکنون استاد اعزامی نداشته ایم و به همین خاطر در مکالمه زبان فارسی با مشکلاتی مواجه هستیم. بنابراین از بنیاد سعدی جهت اعزام مدرس ایرانی تقاضای کمک می کنم.

وی افزود: با توجه به اینکه ایران و ازبکستان به مدت 10 سال رابطه دانشگاهی نداشته اند، دانشجویان کشور ازبکستان به دوره های دانش‌افزایی بیشتری احتیاج دارند. در این زمینه تفاهم نامه میان بنیاد سعدی و دانشگاه های ازبکستان پیشنهاد می شود.

عارف جان اف همچنین گفت: در این دوره تربیت مدرس با منابع درسی بسیار خوبی که از سوی بنیاد سعدی تالیف شده است آشنا شده ام. دانشگاه های ازبکستان به این مواد آموزشی به شدت نیاز دارند. به گفته وی  دانشکده خاورشناسی ازبکستان بر اساس رتبه بندی  انجام شده، مقام دوم را اخذ کرده است.

ذاکر عارف جان اف همچنین در خصوص وضعیت زبان فارسی در ازبکستان  گفت: امروزه در گروه آموزشی زبان و ادبیات ایران و افغانستان 7 نفر دکتر زبان و ادبیات فارسی، 3 نفر استادیار و 7 نفر استاد فعالیت می کنند. همچنین در گروه آموزشی زبان و ادبیات ایران و افغانستان دانشگاه خاورشناسی تاشکند 353 نفر دانشجو تحصیل می کنند و از این تعداد 245 نفر به عنوان زبان اول در رشته زبان و ادبیات فارسی و 108 نفر در رشته های دیگر دانشگاه به عنوان زبان دوم زبان فارسی را یاد می گیرند.

وی افزود: در دانشگاه خاورشناسی دولتی تاشکند گروه آموزشی زبان و ادبیات ایران و افغانستان، در دو مدرسۀ ویژۀ آموزش زبان های خاوری که زیر نظر دانشگاه یاد شده است و در شعبه آموزش زبان فارسی فعالیت دارند. علاوه بر آن، در دانشگاه دولتی سمرقند، دانشگاه دولتی زبان های خارجی سمرقند، دانشگاه دولتی زبان های جهان ازبکستان، دانشگاه دولتی تربیت معلمین تاشکند، دانشگاه ملی ازبکستان، دانشگاه دولتی زبان و ادبیات ازبکی تاشکند و ... زبان فارسی تدریس می شود. همچنین در دانشگاه خاورشناسی دولتی تاشکند زبان فارسی برای دانشجویان رشته های زبانشناسی ، تاریخ، فلسفه، اقتصادشناسی و سیاست شناسی تدریس می شود.

عارف جان اف گفت: با توجه به این تعداد بالا واقعا به حمایت و پشتیبانی بنیاد سعدی نیاز داریم. همچنین بسیاری از فارغ التحصیلان پس از پایان تحصیلات خود شغلی برای خود پیدا نمی کنند  و باید در این زمینه برای آن ها شغل ایجاد کرد.

سخنران بعدی این نشست، نادر رحمه الله اف، استاد زبان فارسی در دپارتمان زبانشناسی کلاسیک دانشگاه خاورشناسی تاشکند بود . وی گفت: هدف از آموزش زبان فارسی در این دپارتمان، وجود گنجینه عظیمی از نسخ خطی است که در آن نگهداری می شود. قدمت بسیاری از این نسخه های  خطی به قرون میانه بازمی گردد و در میان آنها نسخه های زبان فارسی نیز وجود دارد.

وی به لزوم وجود ارتباطات بیشتر علمی و فرهنگی میان دو کشور به خصوص جهت دسترسی به منابع و آثار نسخ خطی و مرجع شناسی این آثار اشاره کرد. دعوت از دانشجویان ازبکستانی جهت شرکت در دوره های دانش افزایی و برگزاری دوره های نسخه پژوهی، تصحیح و فهرست نویسی آثار خطی از دیگر پیشنهادات این استاد زبان فارسی در دانشگاه خاور شناسی تاشکند بود.

اسلام جان سعید اف دانشجوی رشته خاور شناسی نیز به مشکل تدریس دستور زبان فارسی و نیاز به کتاب های آموزشی جدید در این زمینه اشاره کرد. وی در مورد علاقه خود به زبان فارسی از عکسی از تخت جمشید یاد کرد که موجب شده است او عاشق فرهنگ و تمدن ایران شود.

دکتر وفایی، رایزن پیشین ازبکستان نیز به فرهنگ مشترک میان ایران و ازبکستان و آمیختگی زبان فارسی با زبان ترکی ازبکی اشاره کرد و گفت: گشایش دریچه های تازه برای قوی تر شدن ارتباطات میان ایران و ازبکستان بسیار جای خوشوقتی است امیدوارم  این روابط منسجم تر نیز شود. بسیاری از ایرانیان و بزرگان علم فسلفه و ادب مشتاق دیدن تاشکند، سمرقند و بخارا هستند.

وی افزود: کتاب های دانشنامه زبان و ادبیات فارسی، فرهنگ زبان فارسی و دیگر کتاب هایی که در این زمینه در ازبکستان به چاپ رسیده اند، نشان از علاقه مردم این کشور به یادگیری زبان فارسی دارد.

فعال تر شدن انجمن دوستی ایران و ازبکستان از دیگر پیشنهاداتی بود که وی نسبت به آن ابراز امیدواری کرد.

دکتر خدایار نیز به وجود ضرب المثل های مشترک میان دو ملت اشاره کرد و گفت: زبان آئینه فرهنگ و هستی ماست. بنابراین ما با هستی خود با شما ارتباط برقرار می کنیم.

در بخش دیگری از این نشست، دانشجویان و استادان زبان فارسی ازبکستانی به تشریح مواد درسی رشته های شرقشناسی، ایرانشناسی و زبان و ادب فارسی در دانشگاه های این کشور پرداختند.

---

منبع : باشگاه خبرنگاران جوان