با درد مزمن چه کنیم؟
"درد نعمت است!" این جمله ای است که بسیاری از ما شنیده ایم . در اصل، درد زنگ خطری است که فرد را متوجه وجود اشکالی در سلامت خود می کند و او را به پیگیری و جستجوی درمان مناسب وا می دارد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
تاریخ : سه شنبه 1397/06/06 ساعت 12:59
مرکز یادگیری تبیان - محبوبه همت
"درد نعمت است!" این جمله ای است که بسیاری از ما شنیده ایم . در اصل، درد زنگ خطری است که فرد را متوجه وجود اشکالی در سلامت خود می کند و او را به پیگیری و جستجوی درمان مناسب وا می دارد. با این حال، گاهی بعضی از ما از "وفور نعمت" دچار مشکل می شویم! در این حالت درد از شکل یک زنگ خطر و هشدار به یک معضل اصلی تبدیل می شود که بر جنبه های گوناگون زندگی فردی و اجتماعی ما تأثیر می گذارد. به تفاوت بین درد حاد و مزمن توجه کنید:
"درد حاد" موقت و زود گذر است و علت آن معمولاً روشن و مشخص است؛ مثل شکستگی، سوختگی، کوفتگی و ... در "درد مزمن" درد از چند ماه تا چند سال طول می کشد؛ علت دقیق آن معمولاً نامشخص است. ممکن است دردی شدید یا مبهم باشد. تشخیص و درمان دردهای حاد معمولاً کوتاه است؛ در حالی که تشخیص و درمان دردهای مزمن یک جریان زمان بر و طولانی است. درد حاد معمولاً همراه با نگرانی واضطراب است؛ در حالیکه درد مزمن بیشتر با افسردگی همراه می شود.
درمان درد حاد ساده و قطعی است. در حالی که درمان درد مزمن فرآیند پیچیده ای است و ممکن است به درمان قطعی منتهی نشود. متأسفانه پزشکان نیز برای درمان دردهای مزمن، هم انگیزه کمتری دارند و هم کمتر آموزش می بینند. در واقع، درد مزمن ترکیب پیچیده ای از عوامل روانی، جسمانی، اقتصادی، اجتماعی و ... است. از همین روست که درمان آن نیز محتاج رویکردی فراگیر وچند جانبه است.
راهکارها
1*پیشگیری: بسیاری از دردهای مزمن و مقاوم معمولاً نتیجه درمان نکردن یا درمان ناقص یک بیماری یا درد حاد است. مثلاً در یک کمر درد حاد، استراحت کافی و درمان مناسب انجام نمی شود و در نهایت، به یک کمردرد مزمن و مقاوم به درمان تبدیل می شود. در این مورد، هم بیماران و هم پزشکان کوتاهی کرده اند.
2*درمان: شناخته شده ترین و علمی ترین روش درمان دردهای مزمن، درمان گروهی و چند تخصصی است. به این معنا که به علت ماهیت چند وجهی درد مزمن، که خارج از حوزه دانش و مهارت یک تخصص پزشکی صرف است، تعدادی از متخصصان پزشکی مثل بیهوشی، جراحی اعصاب، ارتوپدی، طب فیزیکی و توان بخشی، داخلی اعصاب، روان پزشک و ... در مکانی تحت عنوان درمانگاه یا کلینیک درد بیمار را به شکل گروهی مورد معاینه و بررسی قرار می دهند. هر پزشک با توجه به نوع تخصص و نگرش خود، نظرش را در یک جلسه گروهی پزشکی مطرح می کند.
سپس با جمع بندی این نظریات یک برنامه عملی جامع، که شامل اجزای گوناگونی مانند دارو درمانی، درمان های فیزیکی، بلوک های عصبی و روش های روان شناسی است، ارائه می گردد.
بعضی از روش های درمان درد مزمن را به اختصار توضیح می دهیم:
-درمان های دارویی: داروهای گوناگونی برای تسکین درد وجود دارد که ضمن اثرات مفید و قابل توجه، گاه با عوارضی همچون آسیب گوارشی و کلیوی و حتی اعتیاد به دارو همراه است.
-تکنیک های شناختی و رفتاری: آموزش و آگاه ساختن بیمار نسبت به نحوه تفکر، باورها و رفتارهای منفی و احساساتش از راه های خوب کنترل درد است.
-خودآرامی و تمرکز: روش های تن آرامی در تسکین و کنترل بسیاری از دردهای جسمی، به خصوص سردرد ها و دردهای گردن و کمر مؤثر است.
-درمان فیزیکی وکار درمانی: استفاده از گرما، سرما، ماساژ، کشش و تمرین درمانی همراه با راه های کسب توانایی های جسمی در خانه و محل کار، از روش های ضروری کنترل درد مزمن است.
-بلوک اعصاب: این روش تزریق ماده دارویی به محلی خاص برای کمک به تشخیص دقیق یا درمان درد است.
- T.E.NS: وسیله ای است که با تحریک الکتریکی پایانه های درد باعث مهار آن می شود.
-طب سوزنی: روش درمان طب سنتی چین است که بعضی از بیماران به آن پاسخ مناسبی می دهند.
-جراحی: کمتر انجام می شود و بیماران باید به دقت انتخاب شوند تا نتیجه مناسب به دست آید.
مطالب مرتبط:
درد چیست؟
انتقال درد از طریق پوست
منبع: معلم
تهیه کننده: سهیلا نیک نژاد
با همکاری دکتر پیمان بنکدار (متخصص طب فیزیکی)
"درد حاد" موقت و زود گذر است و علت آن معمولاً روشن و مشخص است؛ مثل شکستگی، سوختگی، کوفتگی و ... در "درد مزمن" درد از چند ماه تا چند سال طول می کشد؛ علت دقیق آن معمولاً نامشخص است. ممکن است دردی شدید یا مبهم باشد. تشخیص و درمان دردهای حاد معمولاً کوتاه است؛ در حالی که تشخیص و درمان دردهای مزمن یک جریان زمان بر و طولانی است. درد حاد معمولاً همراه با نگرانی واضطراب است؛ در حالیکه درد مزمن بیشتر با افسردگی همراه می شود.
درمان درد حاد ساده و قطعی است. در حالی که درمان درد مزمن فرآیند پیچیده ای است و ممکن است به درمان قطعی منتهی نشود. متأسفانه پزشکان نیز برای درمان دردهای مزمن، هم انگیزه کمتری دارند و هم کمتر آموزش می بینند. در واقع، درد مزمن ترکیب پیچیده ای از عوامل روانی، جسمانی، اقتصادی، اجتماعی و ... است. از همین روست که درمان آن نیز محتاج رویکردی فراگیر وچند جانبه است.
راهکارها
1*پیشگیری: بسیاری از دردهای مزمن و مقاوم معمولاً نتیجه درمان نکردن یا درمان ناقص یک بیماری یا درد حاد است. مثلاً در یک کمر درد حاد، استراحت کافی و درمان مناسب انجام نمی شود و در نهایت، به یک کمردرد مزمن و مقاوم به درمان تبدیل می شود. در این مورد، هم بیماران و هم پزشکان کوتاهی کرده اند.
2*درمان: شناخته شده ترین و علمی ترین روش درمان دردهای مزمن، درمان گروهی و چند تخصصی است. به این معنا که به علت ماهیت چند وجهی درد مزمن، که خارج از حوزه دانش و مهارت یک تخصص پزشکی صرف است، تعدادی از متخصصان پزشکی مثل بیهوشی، جراحی اعصاب، ارتوپدی، طب فیزیکی و توان بخشی، داخلی اعصاب، روان پزشک و ... در مکانی تحت عنوان درمانگاه یا کلینیک درد بیمار را به شکل گروهی مورد معاینه و بررسی قرار می دهند. هر پزشک با توجه به نوع تخصص و نگرش خود، نظرش را در یک جلسه گروهی پزشکی مطرح می کند.
سپس با جمع بندی این نظریات یک برنامه عملی جامع، که شامل اجزای گوناگونی مانند دارو درمانی، درمان های فیزیکی، بلوک های عصبی و روش های روان شناسی است، ارائه می گردد.
بعضی از روش های درمان درد مزمن را به اختصار توضیح می دهیم:
-درمان های دارویی: داروهای گوناگونی برای تسکین درد وجود دارد که ضمن اثرات مفید و قابل توجه، گاه با عوارضی همچون آسیب گوارشی و کلیوی و حتی اعتیاد به دارو همراه است.
-تکنیک های شناختی و رفتاری: آموزش و آگاه ساختن بیمار نسبت به نحوه تفکر، باورها و رفتارهای منفی و احساساتش از راه های خوب کنترل درد است.
-خودآرامی و تمرکز: روش های تن آرامی در تسکین و کنترل بسیاری از دردهای جسمی، به خصوص سردرد ها و دردهای گردن و کمر مؤثر است.
-درمان فیزیکی وکار درمانی: استفاده از گرما، سرما، ماساژ، کشش و تمرین درمانی همراه با راه های کسب توانایی های جسمی در خانه و محل کار، از روش های ضروری کنترل درد مزمن است.
-بلوک اعصاب: این روش تزریق ماده دارویی به محلی خاص برای کمک به تشخیص دقیق یا درمان درد است.
- T.E.NS: وسیله ای است که با تحریک الکتریکی پایانه های درد باعث مهار آن می شود.
-طب سوزنی: روش درمان طب سنتی چین است که بعضی از بیماران به آن پاسخ مناسبی می دهند.
-جراحی: کمتر انجام می شود و بیماران باید به دقت انتخاب شوند تا نتیجه مناسب به دست آید.
مطالب مرتبط:
درد چیست؟
انتقال درد از طریق پوست
منبع: معلم
تهیه کننده: سهیلا نیک نژاد
با همکاری دکتر پیمان بنکدار (متخصص طب فیزیکی)
