نکاتی در مورد پروتئین وی

وی، یک نوع از پروتئین است که در شیر یافت می‌شود. شیر محتوی دو پروتئین اصلی، وی و کازئین است. حدود 20 درصد از کل پروتئین در شیر، وی است.
پروتئین وی کانستره، معمول‌ترین شکل بکار رفته در مکمل‌ها است. وی می‌تواند به شکل پودر خریداری شود و اغلب به مکمل‌های قبل و بعد از تمرین اضافه می‌شود.
پروتئین وی بالاترین ارزش بیولوژیکی را دارد. ارزش بیولوژیکی تعیین می‌کند چه مقدار از پروتئینی که مصرف می‌شود، جذب بدن می‌شود.
اگر ارزش بیولوژی یک پروتئین 100 باشد یعنی کل پروتئین جذب شده است.
جالب است بدانید تخم مرغ ارزش بیولوژیکی تخم مرغ 100 است در حالی که ارزش بیولوژیکی پروتئین وی 104 می‌باشد.

پروتئین وی چگونه عمل می‌کند؟

پروتئین برای تمامی ورزشکاران حیاتی است.
پروتئین‌ها، محتوی اسیدهای آمینه هستند که اجزاء ساختمانی برای سنتز یا ساخت عضلات، بافت‌های پیوندی، آنزیم‌ها و هورمون‌ها را فراهم می‌آورند.
این اسیدهای آمینه، می‌توانند به عنوان علامت دهنده و آغازگر مسیرهای ساخت و ساز در بدن عمل کنند.
پروتئین وی در دارا بودن میزان بالایی از این اسیدهای آمینه شناخته شده جهت، آغاز و سیگنال رسانی این مسیرها بی‌همتا است.
عقیده بر این است که استفاده از پروتئین وی در ارتباط با زمان‌بندی غذایی قبل و بعد از تمرین موجب افزایش برگشت به حالت اولیه و ساخت عضله می‌شود.

مزایای عملکردی

به دلیل نقش آن در ساخت بافت‌های جدید در بدن، وی انواع مختلفی از فواید را دارا است.
این فواید شامل افزایش وزن خالص بدن که می‌تواند منجر به بهبود قدرت و توان نیز شود؛ بهبود در برگشت به حالت اولیه‌ی بعد از تمرین، و کوفتگی عضلانی کمتر، می‌باشند.
در طول دوران کاهش وزن، وی می‌تواند جهت حفظ توده عضله در شرایطی استفاده شود که انرژی یا کالری محدود شده است.
در نهایت، عقیده بر این است که اسیدهای آمینه که در وی یافت می‌شوند نیز موجب، افزایش و تقویت سیستم ایمنی می‌شوند.

مطالعات انجام شده در خصوص وی

بیشتر تحقیقات بر استفاده از پروتئین وی قبل و بعد از جلسه تمرین متمرکز شده و نتایج مثبتی را نشان داده‌اند.
مصرف پروتئین قبل از جلسه تمرین می‌تواند، تخریب پروتئین را کاهش، تعادل پروتئین را بهبود، نشانگرهای تخریب عضله همانند، کراتین کیناز را کاهش و گلیکوژن عضله را حفظ کند.
پس از جلسه تمرین، نیز ثابت شده است که پروتئین وی در تحریک سنتز پروتئین موفقیت آمیز است و به بازیابی ذخایر گلیکوژن عضله زمانی کمک می‌کند که در ترکیب با کربوهیدرات مصرف شود
برتری پروتئین وی نسبت به دیگر پروتئین‌ها در حال حاضر تا اندازه‌ای کمتر شناخته شده است، اما به دلایل مشخصی به عنوان یک پروتئین هضم شونده سریع و ترکیب برتر اسیدهای آمینه آن، برتر به نظر می‌رسد.
مطالعه‌ای دریافت وی در تحریک سنتز پروتئین بعد از تمرینات مقاومتی نسبت به کازئین و سویا را برتر ارزیابی نمود.. جهت تأیید برتری وی، به تحقیقات بیشتری نیاز می‌باشد؛ با این حال، پیشنهاد پژوهش‌های تحقیقاتی اخیر، تأکید بر درست بودن این موضوع است.

میزان معمول مصرف

وی می‌تواند با رژیم غذایی یک ورزشکار به روش‌های زیاد ترکیب شود.
مصرف 15 تا 20 گرم پروتئین 1 ساعت قبل از تمرین و 30 دقیقه بعد از تمرین جهت اطمینان از فواید بهتر می‌باشد؛ مشخص نیست که مصرف بیش از 20 گرم، فواید بیشتری را فراهم کند.
وی به طور کمکی در ترکیب با کربوهیدرات نیز عمل می‌کند.
نسبت‌های مختلفی از کربوهیدرات: پروتئین را می‌توان بسته به شدت و مدت جلسه تمرین استفاده کرد.
تمرکز بر نسبت 1:1 یا 2:1، برای جلسات تمرینی کم شدت و کوتاه مدت و نسبت 3:1 یا 4:1 برای جلسات طولانی مدت و شدید است.
داده‌ها از نظر این که کدام نوع پروتئین وی بهتر می‌باشد، هنوز محدود هستند.

دلایل محبوبیت پروتئین وی

* حفظ توده عضلانی و کاهش چربی
* یک میان وعده مغذی بدون افزایش توده چربی احشایی
* افزایش سایز عضلانی
یافته‌ها نشان داده تنها مکملی که می‌تواند در کنار تمرین سخت، توده عضلانی را افزایش دهد وی است. دریافت روزانه 14 گرم وی در کنار 6 گرم اسیدآمینه ضروری بهترین توده عضلانی را رقم می‌زند.
* کمک بهینه به کاهش احساس گرسنگی
مصرف روزانه این پروتئین با کاهش هورمون گرسنگی گرلین مانع از افزایش گرسنگی و ریزه‌خواری می‌شود
* مبارزه با سرطان
* کاهش استرس
این پروتئین با کاهش کورتیزول این عمل را انجام می‌دهد.
* تقویت سیستم ایمنی
وی با افزایش سطح گلوتاتیون و گلوتامین به‌عنوان غذای سلول‌های ایمنی سبب افزایش عملکرد این سیستم می‌شود.

انواع پروتئین وی

وی هیدرولیز شده
پروتئینی است که تا حدود زیادی ساختمان پروتئینی آن تغییر شکل داده و ساختمان پروتئینی آن تغییر یافته است و اجزای زنجیره پروتئینی آن تجزیه شده است و این مسئله باعث شده تا بیشتر خواص بیولوژیکی خود را از دست بدهد. اما همچنان منبع خوبی برای تأمین اسیدآمینه‌های بدن می‌باشد.
وی یونیزه شده
از لحاظ کیفیت بسیار بالاتر از هیدرولیز شده می‌باشد و می‌توان گفت که با کیفیت‌ترین وی می‌باشد که در حالت اولترا فیلتر شده حاوی ۹۰ درصد پروتئین می‌باشد.
این پروتئین طی فرآیندهای خاص توانایی‌های بیولوژیکی پروتئین در آن افزایش یافته است.
وی میکروفیلتر شده
این پروتئین نیز نوع دیگری از وی بوده و از لحاظ کیفیت در رده دوم قرار دارد و کاملاً برابر با کانستریت می‌باشد.
در فرایند تولید آن جهت بالا بردن درصد هضم و جذب این محصول از فیلترهای میکروسکوپی یا نانوفیلترها استفاده شده است.
وی کانستریت
نوعی پروتئین وی می‌باشد که دارای ۸۰ درصد پروتئین است و ۲۰ درصد بقیه را لاکتوز و چربی و مواد معدنی تشکیل می‌دهد و خواص بیولوژیکی آن بهتر از وی ایزوله شده می‌باشد اما از لحاظ ریکاوری هیچ تفاوتی با هم ندارند.
وی ایزوله شده
همان‌طور که از اسم آن پیداست دارای ۹۰ درصد پروتئین و ۱۰ درصد رطوبت می‌باشد و بدون لاکتوز و چربی می‌باشد از این رو هضم آسان‌تری دارد. البته قیمت بیشتری هم دارد.

برخی از خصوصیات پروتئین وی

جذب آسان
این پروتئین به سرعت به انواع اسیدآمینه ضروری و غیرضروری تجزیه می‌شود و به میزان 95 درصد جذب صورت می‌گیرد (تخم مرغ 100 درصد) دارد. بنابراین بهترین زمان مصرف بعد از تمرینات است.
بدون چربی و با کلسترول پایین
انواع پروتئین وی دارای حداقل میزان چربی و کلسترول هستند بنابراین در مبارزه با انواع بیماری‌های قلبی عروقی مؤثرند
کلسیم بالا، لاکتوز پایین
در این پروتئین به علت آنکه نوعی فراورده لبنی است مقادیر کلسیم بالایی یافت می‌شود.
از سوی دیگر به دلیل پایین بودن لاکتوز برای افرادی که حساسیت به شیر و لاکتوز دارند بسیار سودمند است.

مصرف پروتئین وی و عوارض احتمالی آن

شکم درد؛ نفخ معده؛ بی‌اشتهایی؛ حالت تهوع؛ سردرد؛ خستگی از عوارض احتمالی آن بوده و باید به خاطر داشته باشیم که مصرف انواع پروتئین به علت تولید مواد سمی مثل آمونیاک بار کلیه را افزایش می‌دهد و سبب فرایند کم‌آبی یا همان دهیدراتاسیون می‌شود.
مصرف مقادیر زیاد پروتئین به علت عدم ایجاد تعادل بین کلسیم ورودی و خروجی دفع کلسیم را افزایش می‌دهد و به مرور زمان پوکی استخوان ایجاد می‌کند و در درازمدت نیز سبب تشکیل سنگ‌های کلسیمی می‌شود.
دریافت مقادیر بالای اسیدآمینه به علت افزایش فرایند سوخت‌وسازی سبب کمبود ریزمغذی‌ها مثل انواع ویتامین گروه B می‌شود.
رژیم‌های پرچرب یا پرپروتئین با تولید اجسام کتونی یا الکلی علاوه بر اسیدی شدن خون و عضله سبب دفع مقادیر زیادی آب از بدن می‌شوند.
برخلاف تصور عمومی که فقط دریافت کربوهیدرات در چاقی مؤثر است مازاد پروتئین نیز ابتلا به چاقی را سرعت می‌بخشد.

---

منبع: زندگی آنلاین - امید صالحیان؛ دکترای فیزیولوژی