تبیان، دستیار زندگی

چه کنیم که همیشه معلمی فعال و سالم بمانیم؟

حرفه معنوی و مقدس معلمی با فعالیت جدی همراه است و معمولاً ایجاب می کند که معلم، ساعت ها روی پا بایستد برای نوشتن روی تخته، مدت ها دست را بالا نگه دارد و برای تصحیح اوراق امتحانی، ساعت ها سر را پایین بیندازد و ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
مرکز یادگیری تبیان - محبوبه همت
چه کنیم که همیشه معلمی فعال و سالم بمانیم؟
حرفه معنوی و مقدس معلمی با فعالیت جدی همراه است و معمولاً ایجاب می کند که معلم، ساعت ها روی پا بایستد برای نوشتن روی تخته، مدت ها دست را بالا نگه دارد و برای تصحیح اوراق امتحانی، ساعت ها سر را پایین بیندازد و ... و همه این فعالیت ها، باعث می شود که اغلب معلمان دچار ناراحتی هایی در ناحیه دست، گردن، کمر و زانو بشوند و از این مشکلات در رنج باشند. اما باید دانست که می توان سال ها به حرفه ممتاز معلمی پرداخت و در عین حال، سلامت و شادابی خود را حفظ کرد. فقط کافی است به نوع فعالیت ها دقت کنیم و برای جبران فشارهایی که در اثر این حرفه بر عضلات بدن وارد می آید، نرمش هایی انجام دهیم و نکاتی را رعایت کنیم.

در نوشته هایی در تحت عنوان"چه کنیم که همیشه معلمی فعال و سالم بمانیم؟"سعی می کنیم از این گونه مشکلات کاری معلمان پیشگیری کنیم و به درمان آنها بپردازیم .

یکی از ناراحتی هایی که اغلب معلمان از آن شکایت دارند، خواب رفتن دست است که معمولاً افراد مبتلا، آن را با حالتی به نام "گز گز کردن" توصیف می کنند. در هر جای بدن که ماهیچه، ضعیف و کم کار شوند، و اصولاً در هر ناحیه ای که عملکرد نا متعادل بین عضلات آن ناحیه برقرار باشد، اعصاب مجاور تحت فشار قرار می گیرد و شخص در آن ناحیه احساس درد یا خواب رفتگی می کند. ممولاً خواب رفتن دست با درد در ناحیه گردن همراه است. این درد از ناحیه شانه شروع می شود و به تدریج به بازوها و انگشتان دست گسترش می یابد و در ابتدای روز شدیدتر است و گاهی هم در شب فرد را از خواب بیدار می کند . افراد مبتلا، هنگام پوشیدن لباس بیشتر از این ناراحتی شکایت می کنند.


یکی از دلایل عارض شدن این مشکل، این است که معمولاً آموزگاران هنگام نوشتن روی تخته، دست خود را بالا می برند و سعی می کنند از بالای تخته بنویسند. باید توجه داشت که اگر دست مدت طولانی بالاتر از بدن قرار گیرد، به گونه ای که زاویه آن با بدن بیشتر از 90 درجه باشد، به رگ ها و اعصاب جلو گردن فشار می آید. معلمان زمانی این درد را بیشتر حس می کنند که دست خود را از کنار بدن بالا ببرند. البته مشکل خواب رفتگی دست در خانم ها و همچنین افرادی که دارای گردن بلند هستند یا قوز می کنند، شایع تر است. به معلمان محترم پیشنهاد می کنیم اگر با این مشکل روبه رو هستند همواره از قسمت هایی از تخته استفاده کنند که مجبور نشوند دست خود را از زاویه 90 درجه با بدن، بالاتر ببرند.

مسأله دیگری که باعث تشدید حالت خواب آلودگی یا احساس گز گز در دست ها می شود، حمل بارهای نسبتاً سنگین، مانند کیف  دستی و .... به مدت طولانی است. پیشنهاد می شود حتماً برای حمل کیف و ... از دست ها به نوبت استفاده کنید، و اگر بند کیف را روی شانه می اندازید، حتماً متناوباً از هر دو شانه کمک بگیرید تا فشار زیادی بر عضلات یک دست وارد نشود.

از آنجا که معلمان باید برای انجام دادن مسئوولیت های خود ساعت های متمادی پشت میز بنشینند، رعایت مواردی که به درست نشستن کمک می کند، برای آنان ضروری است.

 وقتی روی صندلی می نشینید، حتماً باید سر و ستون مهره ها در ناحیه کمر و در پشت صاف و در یک جهت قرار بگیرند (مانند حالتی که کنار دیوار می ایستید) صندلی ای که از آن استفاده می کنید، باید پشتی داشته باشد تا گودی کمر شما را پر کند. نشستن به مدت طولانی، در حالتی که سر و گردن به طرف پایین خم شده است، باعث می شود که ماهیچه های گردن پر کار و حجیم شوند و عروق و اعصاب اصلی، که از ناحیه گردن عبور می کنند، تحت فشار قرار گیرند. برای رفع این مشکلات، باید حرکاتی در خلاف حرکت همیشگی عضله ها انجام دهید.

گاهی درد در ناحیه جلو گردن بر اثر فشار آمدن بر عروق و اعصاب آن ناحیه بیشتر احساس می شود در این حالت، فرد تمایل دارد شب ها نیمه نشسته بخوابد (بدنش با زمین زاویه 30 تا 45 درجه داشته باشد) تا درد را کمتر احساس کند.

معمولاً در طول روز، تنفس سطحی انجام می دهیم. این نوع تنفس به عروق و اعصاب ناحیه گردن فشار وارد می آورد و آنها را خسته می کند. پیشنهاد می شود در طول روز، حتماً چند بار تنفس عمیق انجام دهید، به گونه ای که احساس می کنید در اثر عمل تنفس، عضلات شکم بالا و پایین می رود. در این صورت، عروق و اعصاب ناحیه گردن کمی فرصت استراحت پیدا می کنند و از فشار دائمی ناشی از تنفس سطحی آزاد می شوند.

وقتی ساعت ها سر خود را پایین بیندازیم و مطالعه می کنیم ماهیچه های گردن بیش از حد قطور می شوند و بر عروق و ا عصاب ناحیه  گردن فشار می آورند. برای کاهش این فشار تکرار حرکات نرمشی بسیار مفید است. بنابراین، پیشنهاد می شود حرکات زیر را بادقت انجام دهید:

*شانه ها را به طرف بالا حرکت دهید ( مانند حرکتی که به حالت نمی دانم معروف است!) و 6 ثانیه نگه دارید، تا به تقویت عضلات گردن منجر شود.

*برای آن که عضلات دست برای برداشتن بار ورزیده تر شوند، باری را در دو دست بگذارید. حرکت بالا را انجام دهید. در حالی که روی صندلی نشسته اید و پشت شما صاف است، سعی کنید سر را از طرف گوش به شانه نزدیک کنید. دست سمت مخالف را زیر صندلی ثابت کنید و برای آن که فشار بیشتری به ماهیچه های گردن وارد شود، از  دست دیگر کمک بگیرید. یعنی دست را روی سر قرار دهید( بالای گوش) و سر را همچنان به شانه نزدیک کنید. این کار را در دو جهت گردن و شانه (چپ و راست) انجام دهید.

معمولاً آموزگاران هنگام تصحیح ورقه، گردن خود را خم می کنند و در همان حالت سر را بالا می آورند تا کلاس را هم زیر نظر داشته باشند. این وضعیت، بر عضلات گردن فشار زیادی می آورد. برای رفع این مشکل، پیشنهاد می شود در حالتی که گردن صاف است، سر را عقب ببرید (درست مانند حالت غبغب گرفتن). این عمل را چند بار تکرار کنید و هر بار چند ثانیه نگه دارید.

مطالب مرتبط:
بهترین شکل چیدمان میز و صندلی در کلاس
نکاتی برای اداره ی مطلوب کلاس
نابهنجاری های اندام فوقانی

 منبع: رشد معلم
تهیه کننده: سهیلا نیک نژاد
با همکاری خانم شیما ممیزی (متخصص فیزیوتراپی)