تبیان، دستیار زندگی

حزب موتلفه

آشنایی مبارزان انقلابی با نام موتلفه‌ای

حزب موتلفه، حزبی بسیار ریشه‌دار و قدیمی در تاریخ معاصر ایران است. اکثریت اعضای آن را بازاریان تشکیل داده و تاثیر بسیار بر اقتصاد در پیروزی انقلاب داشته‌اند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
حزب موتلفه
جمعیّت مؤتلفه اسلامی حزبی مذهبی سیاسیست، که از آن به حزبی چریکی یاد می شود. برخی تاریخ شناسان آن ها را ادامه روی فداییان اسلام می دانند.

حزب مؤتلفه اسلامی در سال ۱۳۴۲ و از ائتلاف ۳ هیئت مذهبی "هیئت مسجد امین‌الدوله"، "هیئت مسجد شیخ‌علی" و "هیئت اصفهانی‌ها" راه‌اندازی شد. از افراد سرشناس عضو این حزب می‌توان "حبیب‌الله عسگراولادی"، "حسن عباس‌پور"، "اسدالله بادامچیان"، "محمدنبی حبیبی"، "علاءالدین میرمحمدصادقی"، "سید مصطفی میرسلیم"، "جعفر شجونی"، "حسن غفوری‌ فرد" و "محسن رفیقدوست" را نام برد.

هیئت‌های موتلفه اسلامی یکی از گروههای سیاسی بود که در اوایل دهه چهل شمسی و همزمان با شروع نهضت امام خمینی علیه حکومت پهلوی تشکیل گردید، و با تأسّی از روحانیت به فعالیت در زمینه‌های مختلف پرداخت. یکی از کارهای موتلفه در مقوله فکری و مذهبی، حضور در جلسات آموزشی بود. 

الگوی رفتاری و فکری هیئت‌های مؤتلفه اسلامی، بیش از هر چیز تاثیر گرفته از گروه فداییان اسلام به رهبری آیت الله نواب صفوی بود.



تا زمانی که موتلفه دارای تشکیلات گروهی منسجم بود، آموزش مذهبی ـ عقیدتی اعضای موتلفه، به‌صورت منظم و سازمان یافته برگزار می گردید، اما با فروپاشی تشکیلات این گروه، فعالیتهای موردنظر، به گونه‌ای دیگر ادامه یافت. برخی اعضای موتلفه، فعالیتهایی همچون برگزاری دعاهای مذهبی، تدریس علوم مذهبی و برپایی اردوهای آموزشی را از همان اوایل سال 1344 در دستور کار خود قرار دادند. اگر چه، این فعالیتها به‌صورت مخفیانه و به دور از چشم مأموران حکومتی انجام می‌شد. بسیاری از اعضای موتلفه در جلسات فکری ـ مذهبی همچون مکتب قرآن و انصارالحسین که طی سالهای 1348-1353 ش برگزار می‌شد، شرکت می‌کردند. 

در مجموع، باید اشاره نمود که رابطه تنگاتنگی در این مبحث میان موتلفه با روحانیت انقلابی وجود داشت  و با توجه به سطح دانش فرهنگی ـ مذهبی و سیاسی روحانیون مذکور همچون استاد مطهری، دکتر بهشتی و دکتر باهنر، در این قسمت نیز نقش آنان بسیار برجسته به‌نظر می رسد، ولی از آن سو، نقشی که موتلفه در این مورد ایفا نمودند، انتشار و توزیع نشریات و حمایت‌ مالی از این‌گونه فعالیتها بوده است چرا که با توجه به پایگاه اجتماعی اعضای آن، توانستند در این عرصه، تأثیرگذار باشند.

از جمله تاثیراتی که موتلفه بر انقلابیون گذاشت تاثیر فرهنگی‌شان بوده است. آنان با تکیه بر عقاید و مشی قاطع‌شان با اینکه نیم قرن از تاسیسشان می گذرد هم چنان بر مشی خودشان استوار هستند.  
 
توسط تعدادی از اشخاص مذهبی به‌منظور اشتغال‌زایی و تأمین قسمتی از هزینه‌های مبارزه در آن برهه زمانی تأسیس شده بود که برخی از اعضای این گروه مذهبی همراه با همفکرانشان در آن سهامدار بودند.

پی نوشت:
1- تاریخ ایرانی
2- مبارزان انقلابی در کنار روحانیت، محمدحسن پورقنبر، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران