خانه خود را «خوب» مدیریت كنیم

مدیریت خانه، كارى تمام وقت است. متأسفانه در كشور ما این فعالیت هنوز به صورت علمى شناخته نشده است.

مدیریت خانواده كارى مستمر است كه از والدین به خانواده و فرزندان تسرى پیدا مى كند. درباره مدیریت خانه سلسله مباحثى مطرح است كه به بخشى از آنها اشاره مى شود.

الف) اصول مدیریت در خانواده

- برنامه ریزى زندگى براساس اهدافى كه شرع، عرف، اخلاق و عقل حكم مى كند.

-  در نظر گرفتن ابعاد مختلف اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى در برنامه ها.

- اجراى اصل فعالیت هر عضو خانواده به اندازه ی توان و استفاده هر عضو به اندازه نیاز.

- احترام به بزرگترها و توجه به كوچكترها.

-  ایجاد محیطى مناسب به منظور دستیابى به همكارى چندجانبه میان افراد خانواده.

- تقسیم عادلانه ی كارها میان افراد خانواده.

- توزیع وظایف خانه میان افراد و آموزش فرزندان براى انجام بهتر كارها به جاى انجام آن كار به وسیله پدر یا مادر.

ب) شیوه مدیریت خانواده

طى دو قرن گذشته، علاوه بر شیوه ی مدیریت سنتى، شیوه مدیریت مشاركتى نیز مورد استفاده قرار گرفته كه نتایج خوبى داشته است.

وجود قوانین براى ایجاد انضباط در جوامع و گروه هاى انسانى لازم است. ولى در خانواده هایى كه قوانین بدون مشاركت اتخاذ مى شود، همیشه اعضاء این قوانین را تحمیلى تلقى مى كنند. اگر مردم و گروه ها در وضع قوانین دخالت داشته باشند، آن را بهتر درك كرده، با انگیزه ی قوى ترى در اجراى آن مى كوشند و با دیده احترام به آن مى نگرند.

ج) جلسات خانوادگى

به منظور اجراى یك روش مدیریت مشاركتى، لازم است خانواده ها به صورت مرتب جلسات خانوادگى داشته باشند. این جلسه ها یك گردهمایى منظم و برنامه ریزى شده با شركت همه ی افراد خانواده است تا در آن اعضا:

* حرف ها و دردو دل هاى یكدیگر را بشنوند.

* كارهاى خانه را بین یكدیگر تقسیم كنند.

* شكایات خود را عرضه كنند.

* اختلاف ها را برطرف كنند.

* راه هاى جدیدى براى حل مشكلات خانواده ارائه كنند.

د) مقررات شوراى خانواده

مقررات این شورا مى تواند شامل این موارد باشد:

* همه افراد خانواده در شورا حق اظهار نظر دارند.

* همه افراد خانواده در تصمیم گیرى شریك هستند.

* ریاست این شورا باید دوره اى و در اختیار افراد بالغ باشد.

* پدر، مادر و فرزندان بزرگتر، ریاست آن را به ترتیب برعهده دارند.

* شورا باید دستور كار داشته باشد و برنامه هاى آن از قبل نوشته شده باشد.

* جلسات شورا باید به طور مداوم تشكیل شود.

* در مواقع اضطرارى، جلسات فوق العاده تشكیل شود.

* حكم شورا باید براى همه افراد خانواده لازم الاجرا باشد.

و) اجزاى برنامه ریزى در خانواده

فعالیت هاى اقتصادى به منظور كسب درآمد كافى براى گذران زندگى فعلى و داشتن پس انداز براى ایام پیرى، از جمله هدف هاى مادى محسوب مى شود. در فرآیند دستیابى به این اهداف ، خانواده باید از اصول خاص كه در جامعه داراى ارزش و احترام است، پیروى كند.