نشانه های کم آبی را بشناسید

زمانی که به میزان کافی آب مصرف نمی‌کنید و ذخایر مایع بدن پس از دفع ادرار، تعریق و حتی تنفس دوباره پر نمی‌شوند، به وضعیت کم آبی بدن وارد می‌شوید. کم آبی بدن تنها با احساس تشنگی همراه نیست و می‌تواند اثر قابل توجهی بر کل عملکردهای بدن داشته باشد.

روزانه چه میزان آب باید بنوشید؟

احتمالاً قانون نوشیدن هشت لیوان آب در روز را شنیده‌اید، اما مشخص شده است میزان آب مورد نیاز هر فرد می‌تواند متفاوت باشد.
کودکان و سالخوردگان به طور معمول نیازمند آب بیشتری برای هیدراته نگه داشتن بدن خود هستند. افرادی که برخی داروها را مصرف می‌کنند، از سابقه بیماری قلبی عروقی برخوردار هستند، یا اخیراً به یک بیماری ویروسی مبتلا بوده‌اند نیز باید بیشتر آب بنوشند. اگر در آب هوایی گرم و مرطوب قرار دارید یا ورزش می‌کنید، به واسطه تعریق هرچه بیشتر مستعد کم آبی بدن هستید.
بهترین روش برای تأمین آب مورد نیاز بدن توجه به سیگنال‌های ارسالی از طرف آن و نوشیدن آب در زمان احساس تشنگی است. همچنین، شما باید پیش، حین و پس از فعالیت جسمانی آب بنوشید. افزون بر مصرف آب کافی، دنبال کردن یک رژیم غذایی سرشار از مواد غذایی آبرسان مانند میوه‌ها و سبزیجات نیز روشی دیگر برای جبران مایعات از دست رفته بدن است.

نشانه‌های کم آبی بدن

زمانی که آب به میزان کافی در بدن وجود ندارد، با شرایطی به نام کم آبی یا دهیدراتاسیون مواجه می‌شوید. تشنگی یکی از نشانه‌های آشکار این شرایط است. اگر به سیگنال‌های ارسالی از سوی بدن توجه نداشته باشید، این شرایط هرچه بیشتر پیشرفت می‌کند، به ویژه اگر مشغول انجام فعالیت جسمانی باشید.

اما تشنگی تنها نشانه کم آبی بدن محسوب نمی‌شود و از دیگر علائم این شرایط می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
خشکی دهان
خشکی دهان یکی دیگر از روش‌هایی است که بدن برای اعلام نیاز به آب بیشتر استفاده می‌کند. اگر سطوح مایعات کافی نباشد، بدن نمی‌تواند به میزان کافی بزاق تولید کند. همچنین، به بوی بد دهان توجه داشته باشید که می‌تواند در نتیجه خشکی دهان شکل گرفته باشد. پیش از استفاده از آدامس برای بهبود این شرایط، یک لیوان آب بنوشید زیرا به طور معمول مقصر اصلی کم آبی خفیف بدن است.

ادرار تیره رنگ یا به رنگ چای
هرچه سطوح آب بدن شما بیشتر باشد، ادرار شفاف‌تر خواهد بود. اگر رنگ ادرار تیره است، این به معنای غلظت بیشتر آن بوده و می‌تواند نشانه‌ای از نیاز به مصرف آب بیشتر باشد.

کاهش ادرار
آب به کلیه‌ها در دفع مواد زائد خون از طریق ادرار کمک می‌کند. عدم دریافت آب کافی برای دفع مواد زائد از بدن موجب می‌شود تا دفع ادرار همانند گذشته صورت نگیرد. در عوض، مواد زائد در بدن باقی می‌مانند و اگر با کم‌آبی مزمن بدن مواجه باشید، این شرایط می‌تواند با گذشت زمان به بروز مشکلات جدی‌تری منجر شود. زمانی که ادرار بیش از حد غلیظ است، مواد معدنی زائد به یکدیگر چسبیده و موجب تشکیل سنگ‌های کلیه می‌شوند.
به خاطر داشته باشید که تنها سیستم کلیوی برای ارائه عملکرد درست خود به آب وابسته نیست و تقریباً تمام سیستم‌های اصلی بدن از جمله قلب، مغز، و ریه‌ها این گونه هستند.
85 درصد خون، 24 درصد استخوان‌ها، 75 درصد مغز، 90 درصد ریه‌ها، 75 درصد عضلات و 80 درصد پوست از آب تشکیل شده‌اند.

خشکی پوست
پوست بزرگترین اندام بدن انسان است و همانند اندام‌های دیگر نیازمند دریافت خون کافی برای ارائه عملکرد درست است. اگر پوست شما خشک‌تر از حالت عادی به نظر می‌رسد، بلافاصله به سراغ کرم‌های مرطوب کننده نروید زیرا این شرایط می‌تواند نشانه از سطوح ناکافی آب در بدن باشد و باید میزان مصرف این مایع را هرچه بیشتر افزایش دهید.

فشارخون پایین
بیشتر از نیمی از خون موجود در بدن از پلاسما تشکیل شده که بخش مایع خون محسوب می‌شود. پلاسما از آب، پروتئین و نمک تشکیل شده است. بدون آب کافی در پلاسما، خون هرچه بیشتر غلیظ خواهد شد و جریان آن در بدن به سمت اندام‌ها دشوارتر می‌شود.

گرفتگی‌های عضلانی
زمانی که با کم‌آبی بدن مواجه هستید، خون غلیظ‌تر می‌شود و از این رو حجم خون (حجم کلی خون در بدن) افت می‌کند. بر همین اساس، عدم تأمین آب کافی موجب ورود بدن به فرآیندی می‌شود که طی آن ارسال خون به اندام‌های کلیدی با بیشترین نیاز به این مایع آغاز می‌شود. در این شرایط، قلب بر عضلات مقدم است و جریان خون ناکافی به عضلات موجب بروز گرفتگی‌های عضلانی می‌شود.

یبوست
همانند سیستم کلیوی، سیستم گوارش نیز برای ارائه عملکرد عملکرد بهینه و روان خود نیازمند آب فراوان است. آب امکان حرکت روان غذا در روده‌ها را فراهم کرده و همچنین روده را سالم و کارآمد حفظ می‌کند. ابتلا به یبوست می‌تواند نشانه‌ای از وجود مایع ناکافی برای انتقال مواد زائد به خارج از بدن باشد.

خستگی
آیا همواره احساس خستگی می‌کنید؟ خستگی می‌تواند یکی از نشانه‌های کم‌آبی بدن باشد. زمانی که آب به میزان کافی در بدن وجود ندارد، فشارخون افت می‌کند، جریان خون به سمت مغز کند می‌شود و ضربان قلب افزایش می‌یابد که همه آن‌ها می‌توانند موجب بروز احساس خستگی در شما شوند.

سردرد
اگر مغز به میزان کافی آب دریافت نکند تا عملکرد درست و بهینه خود را ارائه کند، طیف گسترده‌ای از علائم شکل خواهند گرفت. سردرد یکی از شایع‌ترین نشانه‌هاست و کم آبی بدن نیز یکی از محرک‌های شایع میگرن است. کسب و از دست دادن هوشیاری، احساس سبکی سر و سرگیجه، و غش کردن برخی از شدیدترین نشانه‌های نیاز بدن به احیای ذخایر آبی خود هستند.

در زمان کم آبی بدن چه کاری انجام دهیم؟

درمان کم آبی بدن از خفیف تا متوسط به جایگزینی مایعات از دست رفته بدن بستگی دارد. برای علائم خفیف، نوشیدن آب و مصرف خوراکی‌های حاوی سدیم مفید است. سدیم در حفظ مایعات به بدن کمک می‌کند. بهتر است آب به صورت جرعه‌های کوچک مصرف شود تا به یک باره مقدار زیادی آب وارد بدن شود زیرا آب بیش از حد می‌تواند حجم کار معده را بیش از حد افزایش داده و موجب حالت تهوع شود.
اگر نوشیدن آب و تنقلات شور برای بازگشت به شرایط عادی کفایت نمی‌کند، یا علائمی با شدت متوسط را تجربه می‌کنید باید یک نوشیدنی ورزشی حاوی الکترولیت مصرف کنید. الکترولیت‌ها مواد معدنی در مایعات بدن هستند و اگر زیاد عرق می‌کنید، ممکن است نیازمند احیای ذخایر آن‌ها در کنار آب مورد نیاز بدن باشید.
اگر فردی در آبرسانی به بدن خود با دشواری مواجه است و علائمی مانند استفراغ شدید، تغییرات در وضعیت ذهنی و غش کردن را تجربه می‌کند باید بلافاصله کمک پزشکی دریافت کند.

---

منبع: عصر ایران