درباره سه دهه بازیگری کیانیان
آقا رضا آکتور سینما
«دلم می خواد» تازه ترین فیلمی است که با بازی رضا کیانیان روی پرده رفته است. به این بهانه کارنامه سینمایی این بازیگر را مرور کرده ایم.
دوره اول / از 68 تا 78
شاخص ترین نقش:رضا کیانیان در دهه اول بازیگری خود، 12 فیلم بازی می کند که مهم ترین آن «آژانس شیشه ای» است. او در فیلم ابراهیم حاتمی کیا نقش سلحشور را بازی کرد و البته مسولیت بازیگرانی را برعهده دارد. سیمرغ مكملی كه كیانیان سال برای این فیلم گرفت،مهم ترین دستاورد او در دوره اول بازیگری است. كیانیان در«آژانس شیشه ای» نماینده وجه جدی حاكمیت است كه با احساس بیگانه است و می خواهد منطق را حاكم كند. این تضاد، در مواجهه حاج كاظم و سلحشور بخوبی شكل می گیرد و بخش زیادی از باورپذیری را باید در بازی بدون نقص كیانیان جستجو كرد.حساس ترین نقش: بازی در نقش کاراکتر جمعه فیلم «روبان قرمز» که یک افغانی است، حساس ترین نقش کیانیان در این دوره است. او اما بخوبی از پس نقش برآمد و مدل نگاه كردن، راه رفتن و حرف زدنش از كلیشه ها دور بود. فیلم كه جلو می رود، بیننده فراموش می كند، رضا كیانیان ایفاگر نقش است و گمان می كند واقعا او یك افغانی است. كیانیان، نمادین بودن نقش را از یاد نبرد و این مفهموم را در بازی اش عرضه كرده.
بدترین نقش: سید ضیاءالدین تصمیم داشت فیلمی درباره سینما بسازد و برخی نگاه های منفی درباره آن را پالایش دهد. از همین معبر، حرف هایی گل درشت و شعاری در دهان بازیگر قرار داد و كیانیان در بخش های زیادی، گویی دارد موعظه می خواند.
ناکام ترین نقش: یاسمین ملك نصر ایده ای جذاب داشت درباره دغدغه های نوین آدم ها. آدم هایی كه زندگی ماشینی و قواعد خشك آن، عرصه را برای شان تنگ كرده و گویی یكنواختی حیات، بدترین دردشان است. ایده جذاب است اما فیلم«درد مشترك» نتوانست این مفهوم را بخوبی منتقل كند.
گیشه ای ترین نقش: «پاتال و آرزوهای كوچك» با بلیت متوسط پانزده تومان، حدود یازده میلیون تومان فروش کرده است كه رقم بالایی است. توجه كنید؛ همین كه «پاتال و آرزوهای كوچك» را به عنوان سهم سینمای بدنه رضا كیانیان در دوره اول انتخاب كرده ایم،نشان از تعلق خاطر این بازیگر به نوعی دیگر از سینما دارد.
| بیشتر بخوانید: رضا کیانیان و «این مردم نازنین» |
دوره دوم/از 78 تا 88
شاخص ترین نقش: این كه رضا كیانیان در دوره دوم بازیگری كه این جا بین سال های 78 تا 88 از آن یاد می كنیم، بهترین نقش ها و فیلم هایش را رقم می زند. او در دومین همكاری خود با بهمن فرمان آرا، یعنی«خانه ای روی آب» یكی از بهترین نقش آفرینی هایش را ارائه كرد. نكته بارز بازی اش نمایش باورپذیر چرخش شخصیت است كه به خوبی توانسته فراز و فرودهای کاراکتر دکتر سپیدبخت را منتقل كند. کیانیان در بیستمین دوره جشنواره فیلم فجر برای بازی در«خانه ای روی آب» نقش برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد شد.بازی او در دو فیلم «ماهی ها عاشق می شوند» علی رفیعی و «فرش باد» كمال تبریزی هم جزو نقش های شاخص محسوب می شود.بدترین نقش:کیانیان در سه فیلم «عیسی می آید»،«زاگرس»و«همیشه پای یك زن در میان است» حضوری نامومق دارد. اولی را علی ژكان ساخته كه قصد داشت مفاهمی بلند را از طریق یك داستان سورئال به تصویر بكشد اما قصه به قدری گنك و استعاری بود كه كسی از آن استقبال نكرد. گریم كیانیان در شمایل یك مرد عرب با آن حركات محیر العقول نیز نه به كمك فیلم آمد و نه بازیگر. بازی كیانیان در«زاگرس»محمد علی نجفی هم چنگی به دل نمی زند. او در«همیشه پای یك زن در میان است» هم یکی از بازی های بدش را رقم زده.
گیشه ای ترین نقش:«همیشه پای یك زن در میان است» سال 87 روی پرده رفت و حدود یك میلیارد تومان فروش داشت و جزو فیلم های موفق سال لقب گرفت. كمال تبریزی برای موفق شدن فیلم در گیشه حتی دست روی مهران مدیری گذاشته بود و از كیانیان خواسته بود برای خنداندن مخاطب از هیچ كاری دریغ نكند! «همیشه پای یك زن در میان است» به فروش بالایی دست یافت اما برای كارنامه كیانیان آورده ای نداشته است.
دوره سوم از 88 تا 97
شاخص ترین نقش: در این دوره، سهم نقش و فیلم های خوب کیانیان کم می شود. در این میان «دلم می خواد» یكی از نقش های خوب او در سال های اخیر است؛ کیانیان در جلد نویسنده ای رفته كه آهنگی در گوشش زمزمه می شود و مردمان شهر را در حال رقص و پایكوبی می بیند. خودش نیز به رقص در می آید. کیانیان ریزه کاری های شخصیت و رفتارهای او را به گونه ای طراحی کرده که میان بازیگر و شخصیت فاصله ای نسیت. این بازیگر، در نقش یك مرد كه مبتلا به آلزایمر می شود حضوری موفق در فیلم دارد و توانست با بازی خوب خود، روی بخشی از مخاطبان تاثیر حسی بگذارد.او در «كفش هایم كو» نقش مردی تنها را بازی می كند كه عشق اش را از دست داده و حالا گرفتار به آلزایمر و گذشته است.بدترین نقش:همان طور که اشاره کردیم کیانیان در این دوره نقش بد کم ندارد؛«آزمایشگاه»، «میگرن»، «خبری خاصی نیست»، «وقتی برگشتم»، «پنج تا پنج» و «سایه» بخشی از آثار ضعیف اوست.
ناکام ترین نقش:10 سال بعد، همکاری دوباره حاتمی کیا و کیانیان منجر به «گزارش یک جشن» می شود. او در این فیلم ،به نوعی نقش سلحشور «آژانس شیشه ای» را تکرار می کند؛ یک مامور اطلاعات که این بار تلاش او و حاتمی کیا به بار ننشست.ضعف فیلمنامه و بلاتکیف بودن شخصیت عامل اصلی این اتفاق است.«گزارش یک جشن» مهر توقیف خورده.
گیشه ای ترین نقش:«نیش زنبور» به سینمای بدنه تعلق دارد. كیانیان در این فیلم یكی از بدترین بازی هایش را هم به نمایش می گذارد.«خبر خاصی نیست» نیز به سینمای بدنه تعلق دارد كه خب فروش نكرد؛همانطور كه «هیچ كجا هیچ كس» در گیشه ناكام بودند.
