جنجال مائده هژبری

مستند «بی‌راهه» این هفته سراغ افرادی رفت که کلیپ‌های رقص نیمه‌عریان خود را در فضای مجازی به نمایش می‌گذاشتند و حتی از این طریق کسب درآمد می‌کردند. «بی‌راهه» دقایق کوتاهی را به اظهارات این افراد و تجارب شخصی آنان از رفتارشان اختصاص داد و باقی زمان مستند، به تحلیل روانشناسانه و گفتگو با کارشناسان انتظامی، فرهنگی و اجتماعی پیرامون انگیزه‌های رواج این پدیده، اختصاص یافت. اما آنچه در فضای شبکه‌های اجتماعی منعکس شد، صرفا قسمتی از صحبت‌های این دختران بود تا آنجاکه پخش گزینش‌شده این قسمت از مستند، عنوان «اعترافات شاخ‌های اینستاگرام» را به خود گرفت و کل مستند اجتماعی و مسائل کارشناسی آن را تحت‌الشعاع خود قرار داد.

بعد از پخش این مستند، کاربران شبکه‌های اجتماعی، واکنش‌های فراوانی در فضای مجازی به همان بخش گزینش‌شده «اعترافات!» نشان دادند. بیشترین اعتراض‌ها، نسبت به شیوه اولویت‌دهی قوه قضائیه در برخورد با جرایم مختلف بود.

مدیران مسخ شده‌ی صداوسیما

حجت‌الاسلام محمدرضا زائری روحانی و کارشناس فرهنگی اجتماعی نقد خود را به این مستند در صفحه اینستاگرام خود این گونه نوشته است: قرن‌ها ادبیات اباحی و جنسی آیا چیزی از اقتدار و صلابت فکر دینی کاست؟ غالب شعرا هزلیات دارند و غالب تصویرگران نقش‌هایی که قابل نشر نیست! قرن‌ها مردم رقصیدند و برهنه شدند و رفتند و آمدند، اما دین آسیبی ندید! چرا بزرگان مدعی این نکته ساده و کوچک را نمی‌فهمند؟ آنچه دین و ایمان را متلاشی و نظام را نابود می‌کند لرزش کمر دختری نوجوان نیست، لغزش قلم قاضی کهنسال است!

یاسر عرب، مستند ساز نیز در نقد رفتار صداسیما و اثر عکس اینگونه رفتارها نوشته است: در جامعه‌ای که تشنه قهرمان است، تبدیل توصیف دیروز از مائده هژبری به عنوان یک رقصنده‌ی ساده به خوانش امروز به عنوان کنش گر اجتماعی، مبارز مدنی، چریک فرهنگی! و قهرمان دهه هفتادی‌ها، معجزه برعکسی بود که تنها از مدیران مسخ شده‌ی صداوسیما برمیامد!

حسام الدین آشنا هم با اشاره به وظایف شورای نظارت بر صداوسیما گفته است: در موارد پخش تصاویر مربوط به افراد در حالات غیرعادی، از جمله در بیمارستان، کلانتری یا بازداشتگاه، نیاز به هماهنگی میان قوه قضاییه، سازمان صداوسیما و رضایت فردی است که از او تصویربرداری می‌شود. شورای نظارت بر صداوسیما این امکان را فراهم می‌کند تا به هر شکایتی از طرف افراد در مورد عدم رضایت‌شان نسبت به پخش تصاویر آنان در تلویزیون رسیدگی کند.

مقام قضایی خواست سوژه رسانه ای شود

اما بعد از واکنش‌های زیادی که در مورد این مستند مطرح شد محمد حسین رنجبران مدیرکل روابط عمومی رسانه ملی با تاکید براینکه صدا وسیما باید در حوزه آسیب شناسی معضلات فرهنگی فعال عمل کند و این خواسته بسیاری از مخاطبان است، از درخواست مردم برای پخش برنامه های آگاهی بخش در حوزه آسیب‌های فضای مجازی گفته است که بر مبنای این درخواست‌ها و وظیفه ذاتی رسانه در آینده برنامه‌ها و مستندهای فراوانی را خواهیم دید.

بخش‌هایی از صحبت‌‎های محمدحسین رنجبران را می‌خوانید: نمی‌شود وقتی مسئولان مربوط در حوزه فضای مجازی به وظایف خود در ساماندهی فضای مجازی عمل نمی‌کنند ما هم بنشینیم و دست روی دست بگذاریم و برنامه های آگاهی بخش به خانواده ها ارایه نکنیم. بارها بر این مساله تاکید شده است که نباید فضای مجازی افسارگسیخته باشد و مثل همه‌جای دنیا باید قواعد و قانون مشخصی داشته باشد و منتشرکنندگان محتواهای نامناسب در این فضا بدانند که چه هزینه هایی در انتظارشان است اما گویی اراده ای در این زمینه بین مسئولان مربوط وجود ندارد و این جای تاسف است.

وی با تاکید بر این که این برنامه محصول معاونت اجتماعی نیروی انتظامی بوده است، افزود: یکی از مهم ترین مسئولیت های مشترک ما و ناجا حرکت در مسیر پیشگیری است و همان طور که گفتم بسیاری از خانواده ها با ما تماس می گیرند و مطالبه جدی در زمینه برنامه های آگاهی بخش در حوزه فضای مجازی دارند.

مدیرکل روابط عمومی رسانه ملی به برخی شایعات درباره نبود حکم قضایی برای این کار اشاره کرد و گفت: بر اساس صحبتی که امروز با مسئولان ناجا داشتم برای این افراد حکم قضایی صادر شده بوده و حتی مقام قضایی درخواست کرده بود تا موضوع این افراد حتما رسانه ای شود.

رنجبران با بیان اینکه از حملات غرض ورزانه برخی در داخل و خارج کشور اصلا متعجب نشده است، تصریح کرد: تقریبا برای مردم عادی هم مشخص شده است که این موج رسانه ای علیه رسانه ملی عادی نیست و با نقد و انتقاد سازنده فاصله بسیار دارد و ای کاش برخی دوستان دلسوز هم به اندازه همین مردم عادی تحلیل داشتند یا اینکه منافع شخصی و گروهی خود را اینقدر پررنگ و حیاتی نمی دیدند.

مدیرکل روابط عمومی رسانه ملی با بیان اینکه متاسفانه در این فضای آلوده رسانه‌ای صدای نقدهای دلسوزانه و کارشناسی شده شنیده نمی‌شود، گفت: در میان تخریب های فراوانی که این روزها دیدم برخی به روش ساخت برنامه انتقاد رسانه‌ای داشتند و معتقد بودند که می شد از راه های دیگری برای انتقال درست پیام استفاده کرد. این یک بحث کارشناسی است و ممکن است خود من هم در جایگاه یک برنامه ساز حرف‌هایی در این حوزه داشته باشم.

رنجبران برخی نقدها درباره اولویت داشتن پرداخت به مفاسد اقتصادی به جای اینگونه مفاسد فرهنگی را قابل تامل دانسته و گفته است: به نظرم هر موضوعی جایگاه و اهمیت خود را دارد و نباید به بهانه پرداخت ضعیف به مفاسد در حوزه‌ای مفاسد در عرصه های دیگر را که مثل خوره به جان بنیان خانواده ها افتاده است فراموش کرد.

«بی‌راهه» صداوسیما

صداوسیما اگر قبلا به واسطه دیده شدن مورد نقد قرار می‌گرفت اما الان با دیده نشدن بیشتر در معرض نقد و اعتراض قرار دارد. کافی است کوچکترین مورد عجیب، اشتباه و یا حتی سوتفاهمی در کم مخاطب‌ترین شبکه و برنامه رسانه ملی اتفاق بیفتد تا در فضای مجازی به پر مخاطب‌ترین سوژه تبدیل شود. در حال حاضر خیلی از واکنش‌هایی که در مورد برنامه‌های تلویزیون جنجالی و حاشیه ساز می‌شود به واسطه فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی اتفاق می‌افتد و این سبب شده تا کوچکترین خطایی از دید مردم و منتقدین دور نماند و کاملا مشخص است شکل گیری حاشیه‌ها در فضای مجازی به واسطه مقبولیت و محبوبیت رسانه ملی نیست بلکه بیشتر از عدم رضایت و گشتن دنبال فرصتی برای نقد این رسانه می‌آید.

متأسفانه رفتار رسانه ملی در موضوعات مختلف آنقدر دچار حاشیه و بی اعتمادی شده که نه تنها با تکرار اشتباهات خودش تلاشی برای رفع این بی اعتمادی ندارد بلکه در مواقعی هم که به اشتباه و یا با غرض ورزی مورد هجمه قرار می‌گیرد دیگر نه توان دفاع و جبران دارد و نه اصلا گوشی علاقه مند به شنیدن اصل ماجرا و تبرئه شدن آن است. رسانه ملی دوران سختی را سپری می‌کند؛ درحال حاضر خیلی‌‌ها از کوچکترین اشتباه این رسانه برای کوبیدن آن ذوق زده می‌شوند و تلویزیون هم در این میان خودش بهترین خوراک را فراهم می‌کند که نمونه‌اش می‌شود موضوع مائده هژبری؛ اگر تا پیش از این تعداد محدودی مائده را می‌شناختند اما او الان یک چهره مشهور و محبوب است!

---

منابع: روابط عمومی سیما/ صفحات اجتماعی چهره‌ها/ انصاف نیوز/ تبیان