درمان بالقوه دیابت نوع 1

دیابت (یا مرض قند) بیماری است که در آن قند خون (همان گلوکز) به 2 علت خیلی بالاتر از حد طبیعی است:
1) یا انسولین در بدن ساخته نمی شود (به علت تخریب یا نقص سلول های انسولین ساز در لوزالمعده) که به آن دیابت نوع 1 می گویند؛
2) و یا انسولین تولید می شود اما سلول های بدن نمی توانند به انسولین پاسخ دهند (در اثر از دست رفتن گیرنده انسولین بر سطح سلول های بدن) که به آن دیابت نوع 2 می گویند.

به این ترتیب در دیابت نوع 1، بیماران ناچارند برای تامین انسولین موردنیاز بدن برای کاهش قند خون، به طور منظم انسولین تزریق کنند که کار دشوار و طاقت فرسایی است.
پژوهشگران آمریکایی به سرپرستی پروفسور داگلاس ملتون، اکنون موفق شده اند که سلول های پوست بیماران دیابت نوع 1 را جداسازی کرده، در آزمایشگاه به سلول های بنیادی (از نوع سلول های iPS که قبلا تعریف کردیم) تبدیل کنند و سپس این سلول های بنیادی تولیدشده در آزمایشگاه را به سلول های انسولین ساز (موسوم به سلول های بتا لوزالمعده) تبدیل کنند. این اولین بار است که سلول های بتای انسولین ساز از سلول های بنیادی خود بیماران دیابتی تولید می شود و در نتیجه نیازی به داروهای سرکوبگر دستگاه ایمنی نیست تا از رد پیوند سلول های بتا ممانعت به عمل آورند. این دستاورد، خبر بسیار مهمی برای بیماران دیابتی است.

نکته مهم این است که سلول های انسولین ساز حاصل، توانسته اند در محیط آزمایشگاه و همچنین در مدل موش دیابتی به افزایش قند (گلوکز) در پیرامون خود پاسخ دهند و انسولین ترشح کنند. این یافته به این معنی است که چنانچه این سلول های بتا به بدن بیماران دیابتی پیوند شوند، بعد از هر وعده غذایی که سطح قند خون بالا می رود، می توانند افزایش قند خون را در اطراف خود حس کنند و در پاسخ به آن، انسولین بسازند تا قند خون را کاهش دهد.

به گفته دکتر جفری میلمان، نویسنده اول مقاله و پژوهش گر اصلی این پروژه، قرار است این سلول ها در قالب محفظه کوچکی جای داده شوند و به زیر پوست بیماران دیابتی نوع 1 در جایی که رگ های خونی زیادند، پیوند زده شود. دکتر میلمان امیدوار است که ظرف 3 تا 5 سال آینده بتوان این سلول ها را برای تیمار و درمان بالقوه دیابت نوع 1 در انسان به کار برد.

مطلب مرتبط:
تهیه پاستیل گیاهی برای کودکان دیابتی
پیام رسانی انسولین

مرکز یادگیری تبیان، تنظیم: زینب شاه مرادی