اوج ادب کودکانه در مکتب آذریزدی

ایران کشوری است کهنسال با سابقه دیرینه فرهنگی، شش هزار سال تمدن و 2500 سال تاریخ مدون و ادبیاتی غنی و پر بار که هم در شکل شفاهی و هم به صورت نوشتاری خودنمایی می کند.
کودکان این مرز و بوم نیز از این میراث بی‌نصیب نمانده اند و ادبیات آنها پا به پای بزرگسالان قد کشیده است و همچون سایر رشته‌ها دوران تحول و تکاملی را از نوپایی تاکنون طی کرده است.
سیر تحول ادبیات در هر کشوری تحت تاثیر فرهنگ، اجتماع و اوضاع سیاسی و اقتصادی آن جامعه است و ادبیات کودکان و نوجوانان ایران نیز از این مساله مستثنی نبوده و نیست، آنچنان که توانسته در آخرین دوره خود از جنگ تحمیلی تاکنون گام‌های بلندتر بر دارد.
اکنون ادبیات کودکان در ایران وارد خلق مستقل ادبی شده و آثار متناسب‌تر با سن مخاطبان و سطح سواد آنان خلق می‌شود. یکی از رویدادهای حوزه ادبیات کودک و نوجوان در سال 1391، نامگذاری روزی به نام ادبیات کودک و نوجوان بود.
شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه 717 خود و بنا بر پیشنهاد شورای فرهنگی عمومی، 18 تیر را به عنوان روز ادبیات کودک و نوجوان ثبت کرد؛ روز درگذشت مهدی آذریزدی، پرتیراژترین نویسنده‌ تاریخ ادبیات کودک و نوجوان ایران و کسی که خود را وقف ادبیات داستانی کودکان کرد.
آذریزدی روز 29 اسفند متولد شد اما به دلیل احتمال دیده نشدن این روز در تقویم، به جای تولد این نویسنده، سالروز درگذشت او به روز ادبیات کودک و نوجوان نام گرفت.
این نویسنده کودکان، سال 1300 در روستای خرمشاه در حومه یزد در خانواده‌ای تازه مسلمان با اجداد زرتشتی متولد شد، او از هشت سالگی همراه پدرش در زمین رعیتی کار کرد و در 20 سالگی از کار بنایی به فعالیت در کارگاه جوراب بافی کشیده شد.
پس از آنکه صاحب کارگاه جوراب بافی تصمیم به تاسیس دومین کتابفروشی شهر یزد گرفت، او را از میان شاگردان کارگاه به کتاب‌فروشی منتقل کرد. کار در کتابفروشی زمینه آشنایی او را با اهالی شعر و ادب فراهم کرد، پس از مدتی راهی تهران شد و با معرفی همشهری خود حسین مکی در چاپخانه حاج محمدعلی علمی واقع در خیابان ناصرخسرو مشغول به‌کار شد.
در سن 35 سالگی، پس از آنکه قصه‌ای از انوار سهیلی مشهورترین بازنویسی کلیله و دمنه، در چاپخانه توجهش را به خود جلب کرد به فکر ساده‌ نویسی قصه آن طور که مناسب کودکان باشد افتاد. این فکر، زمینه‌ساز خلق جلد اول کتاب «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» شد، کتابی که در سال 1343 از سوی سازمان جهانی یونسکو مستحق دریافت جایزه شناخته شد.
آذریزدی هیچ‌گاه به کار دولتی مشغول نشد، تنها لذت زندگی‌اش کتاب خواندن بود و افزون بر نویسندگی به امور غلطگیری و فهرست اعلام‌نویسی تا سال‌های آخر زندگی‌اش ادامه داد.
او ازدواج نکرد و فرزندی نداشت اما برای همه فرزندان ایران، قصه نوشت و شیرینی بیانش بسیاری را کتابخوان حرفه‌ای امروز کرد.
تاکنون حدود 30 عنوان کتاب از آذریزدی منتشر شده ‌است از جمله «قصه‌های تازه از کتابهای کهن»، «گربه ناقلا»، «گربه تنبل»، «مثنوی برای بچه‌ها»، «مجموعه قصه‌های ساده و تصحیح مثنوی برای بزرگسالان»، حکایت منظومی به نام «شعر قند و عسل» و دو کتاب آموزشی به نام «خودآموز عکاسی و خودآموز شطرنج».
آذریزدی جایزه یونسکو و نیز جایزه سلطنتی کتاب سال را پیش از انقلاب اسلامی دریافت کرده بود و سه عنوان از کتابهایش نیز توسط شورای کتاب کودک به‌عنوان کتاب برگزیده سال انتخاب شده بود.
کتاب‌های وی از طرف «شورای کتاب کودک» نیز کتاب برگزیده سال شده‌ و در سال 1379 به سبب نگاشتن داستان‌های قرآنی و دینی، «خادم قرآن» شناخته شد.
پدر ادبیات کودک و نوجوان ایران بیش از 50 سال برای بچه‌های خوب ایران، قصه‌‌های خوب نوشت.
او در تاریخ 18 تیرماه 1388 در سن 87 سالگی در بیمارستان آتیه تهران درگذشت و در نزدیکی محل زندگی اش در یزد به خاک سپرده شد.

---

منبع : خبرگزاری ایرنا