تبیان، دستیار زندگی

کلیاتی درخصوص مباحث حقوق ثبت

حقوق ثبت یکی از شاخه‌های علم حقوق است اما حقوق ثبت دارای آثار کاربردی‌تر نسبت به دیگر رشته‌های حقوق است؛ آنچنان که در خصوص حقوق ثبت باید گفت هر شخص در طول عمر خود با حقوق ثبت و آثار قانونی آن به طور مستمر برخورد دارد و حقوق ثبت به زندگی و روزمرگی اشخاص گره خورده است زیرا دارای آثاری است که نظم را برای جامعه به ارمغان می‌آورد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
حقوق ثبت
ثبت در لغت به معنای استواری، پایداری و برجا بودن و نیز قرار دادن و نگاشتن در دفتر و یاداشت کردن نیز آمده است؛ نمونه ثبت را می‌توان در کلماتی همچون ثبت احوال، ثبت اسناد، ثبت شرکت و ثبت نام مشاهده کرد که معنا و مفهوم آن را پررنگ می‌کند.
به گزارش گروه وکلای رسمی، در اصلاح حقوقی ثبت، به مجموعه اعمال حقوقی و اداری گفته می‌شود که به‌واسطه آن اوراق و فهرست‌هایی در دفاتر ایجاد شده و تغییر، زوال و انتقال حقی یادداشت می‌شود.
در خصوص اهمیت ثبت همین موضوع بس که در آیاتی از قرآن کریم از لزوم ثبت سخن به میان آمده است؛ از جمله خداوند در آیه 282 سوره بقره می‌فرماید:«ای کسانی که ایمان آورده‌اید؛ اگر وامی به یکدیگر تا سرآمد معینی دادید، آن را بنویسید و...» همان‌گونه که اشاره شد، این آیه به صراحت اهمیت تنظیم و ثبت سند را مشخص می‌کند.
نخستین قانون ثبت اسناد مصوب سال 1290 است که این قانون در 139 ماده پس از استقرار مشروطیت تصویب شد اما به طور کلی، قانون ثبت اسناد و املاک مصوب سال 1310 است؛ هرچند دارای تغییرات و اصلاحاتی بود که از جمله آن، قانون ثبت اسناد و املاک مصوب سال 1354؛ آیین‌نامه قانون ثبت مصوب سال 1317 و قانون ثبت احوال مصوب سال 1355 را می‌توان
نام برد.

اداره ثبت از ابتدای امر تابع وزارت عدلیه یا همان وزارت دادگستری بود که دلیلی محکم بر اهمیت این سازمان است؛ این سازمان وابسته به وزارت دادگستری است و رییس آن سمت معاون وزارت دادگستری را دارد. در خصوص این سازمان باید گفت که در اغلب استان‌ها به‌صورت اداره‌کل ثبت اسناد و املاک منطقه و در شهرستان‌ها با عنوان اداره ثبت اسناد و املاک و در شهرهای بزرگی همچون تهران ادارات ثبت ناحیه نیز به چشم می‌خورند.
در یک تقسیم‌بندی کلی، حقوق ثبت به دو دسته ثبت اسناد و ثبت املاک تقسیم می‌شود.

ثبت اسناد

مفرد کلمه اسناد، سند است و قانون مدنی، سند را هر نوشته‌ای می‌داند که در مقام دعوی یا دفاع قابل استناد باشد. سند نیز به دو دسته سند رسمی و سند عادی تقسیم می‌شود.
ثبت اسناد دارای آثاری است که از جمله آنها می‌توان به «رسمیت قانونی و اعتبار اسناد ثبت‌شده» و «نظم مالیاتی و حفظ حقوق اشخاص» اشاره کرد.

ثبت املاک

مفرد کلمه املاک، ملک بوده و عبارت از مال غیرمنقول است؛ اما نه تعریف مال غیرمنقول به معنای عام آن در قانون مدنی بلکه تعریف مال غیرمنقول به صورت خاص یعنی صرفا زمین و بنای احداثی.
با عنایت به تعریف فوق می‌توان ثبت املاک را دارای آثاری بر شمرد از جمله اینکه: برای مالکیت مالکان و حفظ حقوق آنها ضروری است؛ فضای امن برای صاحبان املاک ایجاد می‌کند و نیز اینکه نظم مالیاتی و حقوق عمومی اشخاص را حفظ می‌کند.
اسنادی که مطابق قانون به ثبت رسیده باشند دارای آثاری قانونی است، از جمله اینکه:
اسناد رسمی نسبت به طرفین و وراث و قائم‌مقام آنها معتبر است؛ نسبت به اسناد رسمی انکار و تردید مسموع نیست و فقط می‌توان ادعای جعل کرد؛ همه معاملات راجع به اموال غیرمنقوله که طبق مقررات راجع به ثبت املاک ثبت‌شده باشد، نسبت به طرفین و قائم‌مقام قانونی آنها و اشخاص ثالث دارای اعتبار کامل و رسمیت خواهد بود؛ قضات و دیگر مأموران دولتی که از اعتبار دادن به اسناد ثبت‌شده استنکاف کنند، در محکمه انتظامی و اداری قابل تعقیب هستند همچنین همه اسناد رسمی بدون احتیاج به مراجعه به محاکم و گرفتن رأی از محاکم، لازم‌الاجرا است. 
منبع: روزنامه حمایت